Муҳаммад Алининг сув остида тушган машҳур сурати тарихи: боксчи сузишни билмаса ҳам бассейнга тушган

Афсонавий боксчи Муҳаммад Алининг бассейнда муштларини маҳкам сиққан ҳолдаги сурати жуда машҳур. Ушбу сурат спорт тарихидаги энг ажойиб ва чиройли кадрлардан бири. 

Сув остида суратга олиш ғояси Алининг ўзига тегишли, бироқ бу журналга ёқмаган

1961 йил, Майами. 19 ёшли боксчи Кассиус Клей Sports Illustrated журнали учун илк фотосессияга тайёрланмоқда. Фотосессияга сабаб — Рим Олимпиадасидаги олтин медал. Клей жойлашган меҳмонхонага (қора танлиларнинг қолишига рухсат берувчи кам сонли меҳмонхоналардан бири) унчалик таниқли бўлмаган фотограф Флип Шулке ташриф буюради. Кейинчалик Кубадаги инқилоб, Жон Кеннедининг сўнгги кунлари унинг объективига тушади ва Шулкени бутун дунё танийди. 

Шулке спортга оид фотосуратларини кўрсатиб, ёш боксчини суҳбатга чорлайди. Клейни сув чанғичилари ҳайратга солади ва Шулке унга бокс зарбаларини сув остида олиш таклифини беради. Кассиус фотографга доим бассейнда жебларни машқ қилишини, сув қаршилиги туфайли зарбалар кучлироқ чиқишини тушунтиради. Шулке эса дарҳол аквалангни кийиб, камерасини сув остига туширади. 

“Кассиуснинг сув остида турли зарбаларни машқ қилаётгани суратга олдим. Кейин унинг сув тубида боксчи учун идеал ҳолатда турганини кўриб қолдим ва зудлик билан олтитага яқин кадр суратга туширдим”, — ёдга олади Шулке. 

Тўғри, ўша вақтда бу суратлар Sports Illustrated учун туширилмаганди. Журнал муҳаррирлари сув остида суратга олиш ғоясини етарлича баҳолай олмасдан, уни кулгили деб атаган ва Шулкедан боксчиларни бошқа расмга олмасликни сўраган. Муроса сифатида муҳаррирлар фотосуратларни Life журналига сотишга рухсат берган, у ерда эса машҳурликка эришган ҳозирги суратдан бошқа қолган бештаси нашрга берилади. Бу Шулкени қаттиқ хафа қилади, кейинчалик унинг ўзи ушбу суратни эълон қилади. 

Сурат остида Клейнинг иқтибоси ҳам келтирилади: “Мени рингдаги энг тезкор оғир вазнли боксчи дейишади. Барчаси сув остидаги машғулотлар туфайли”.

Лекин бу фақатгина суратга тушиш учун ишлатилган ёлғонлиги маълум бўлди. Али ҳаётида бир мартагина сув остида муштларини силкитган. Лекин боксчилар учун бассейнда машқ қилиш одатий ҳолдир: ушбу машғулотлар бўғинлар учун фойдали, мушаклардаги оғриқни камайтиради ва рингда мувозанатни сақлашга ёрдам беради. Масалан, Энтони Жошуа Александр Поветкинга қарши жанг олдидан миллий тайёрлов маркази сузувчилари билан бирга машғулот ўтказган. Деонтей Уайлдер эса ҳаётида умуман югурмагани, сузиш — организмга кўпроқ фойда келтиришини таъкидлайди. 

Али боксчиларнинг одатий суратларидан фарқланиб туриш учун барчасини ўйлаб топган

Ҳикоянинг туб бурилиши Клей Муҳаммад Алига айланганидан сўнг, Шулке билан учрашгач, содир бўлди. Улар биргаликда фотосуратларни кўриб чиқди ва Али сув остида тушган суратини кўргач, Шулкега кўзини қисиб қўйди. Шундагина фотограф бассейндаги машқлар шунчаки ўйлаб топилганини тушунди. “У мураббийи билан биргаликда буни ўйлаб топган экан. Али, ҳаттоки, сузишни ҳам билмаган. У ҳаммани алдади ва натижада ажойиб суратлар пайдо бўлди. Шундай бўлса-да, бу ишдан фахрланаман”. 

Ёлғон 1990 йилларнинг охирида фош бўлган ва бу вақт давомида сув остида машқлар, кундалик югуришлар, спарринглар ва шахсий машғулот лагери Муҳаммад Алининг нега бундай зўр боксчи эканлиги сирининг бир қисми эди. 

Аммо Алининг ўзи ҳеч қачон сув остида тушган суратига изоҳ бермаган. Фақат унинг мураббийи Анжело Данди кулиб, Али саёз бассейнда югура олишини таъкидлаганди. Шулкенинг фикрича, ёш Али ўз имижи учун доимо қайғурган, у мунтазам равишда фотосессияларда қатнашишни истамаган бўлса-да, бутун дунё хотирасида қоладиган суратга тушишни хоҳлаган. Шу тариқа Али провокатор ва шоуменнинг ишини кўрсатди ва фақат бу кейинроқ маълум бўлди. 

Али сув остида жуда қийин вазифани уддалаган, чунки, мутахассисларнинг фикрича, сув тубида суратга тушиш осон эмас: “Бу сурат жуда табиий. Сув остида суратга тушиш жуда қийин. Бир неча сония бўлса ҳам ўзингизни муайян ҳолатда ушлаб туриш учун мушакларни кучли назорат қилиш керак бўлади”. 

Фотограф бутун фаолияти давомида 300 мингдан ортиқ суратларни эълон қилган, бироқ айнан Алининг сурати машҳурликка эришди. ОАВ вакиллари Шулкедан фақат шу сурат ҳақида сўрарди. Суратнинг асл нусхаси кимошди савдосига қўйилган ва уни ҳали ҳам 26 минг еврога харид қилиш мумкин. 

Нега шу сурат ёдда қолди? Фотограф бунга изоҳ беради: “Боксчининг боши устидаги сувда пайдо бўлган мавҳум акси, сувдаги мукаммал позицияси, бассейнга тушиб турган ёруғлик, Клейнинг синчков нигоҳи”.