Ўзингизни қийнамасдан тўғри овқатланишни ўргатадиган 9 та лайфхак
Ўтган 70 йил ичида инсоният қандай парҳез қоидаларини ихтиро қилмаган дейсиз? Ҳар қайси парҳезнинг учинчиси иккинчини хато ҳисоблайди. Нимани истеъмол қилса бўлади-ю, нима мумкин эмаслиги ҳақида хаотик билимдан бош ҳам айланиб кетади. Диетолог ва психология фанлари профессори Жейн Огден озиқ-овқат ҳақидаги афсона ва ҳақиқатлар остида махражни аниқлайдиган оддий қоидаларни таклиф қилади.
Очлик овқатланиш учун сабаб эмас
Овқатни кўрганда очликни ҳис қилсангиз, ваҳима қилишнинг ҳожати йўқ. Доимий тўйинганлик ҳисси сизнинг ортиқча овқатланаётганингизни англатади. Кучли бўлмаган очлик одатий ҳолдир. Қонда қанд миқдори камлигидан бош айланиб, ҳолсизланмагунча газак қилишга шошилманг. Яъники, шунчаки зериккандан овқат еманг.
Уч дақиқа қоидаси
Бизнинг миямиз осонгина алданади. Ва у бизни ҳам алдайди, зерикишни очлик билан аралаштириб юборади. Агар оч қолганингизда уч дақиқа қизиқарли бирор нарса қилсангиз, ҳатто Тетрис ўйини ҳам ёрдам бера олади (синаб кўрилган тажриба), кўп ҳолларда нимадир ейишни хоҳламаганингизни кўрасиз. Ушбу “найрангдан” фойдаланинг. Фақатгина чиндан оч қолганда овқатланинг.
Кутилаётган афсусланиш эффекти
Қанчалик кўп овқатланганингиз ҳақидаги аниқ тасаввур сизни ортиқча торт ейишдан сақлайди. Қорин бўшлиғидаги оғирлик, уйқучанлик ва агар узоқроққа қарасангиз — ортиқча вазн. Ўзингизни айбдор ҳис қилмасдан, буни хотиржам тасаввур қилинг. Бу усул ҳақиқатан ҳам ишлайди.
Овқатланиш учунгина тановул қилинг
Овқат маҳалида телевизор кўрманг ёки ижтимоий медиа тасмаларини ўқиманг. Шу тариқа камроқ ўйлайсиз ва таъмдан завқланасиз. Тажрибаларга кўра, сизни чалғитадиган эътиборсиз овқатланиш столдаги барча овқатнинг энг ёғлисини танлашга олиб келади. Чунки таъм ҳисси хиралашган бўлади.
Психозларга эргашишни тўхтатинг
Глютенсиз, лактозасиз, гипоаллерген ва шакарсиз — бу парҳезбоп озиқ-овқат ишлаб чиқарувчи компанияларнинг маркетинг найранглари. Аслида, фақат 0,5 фоизгина инсон тиббий сабабларга кўра ушбу талабга муҳтож. Қолганлар, ҳатто қандли диабет ва аллергия билан оғриганлар ҳам ушбу маҳсулотлардан воз кечмасдан, балки уларни ўртача миқдорда истеъмол қилиш орқали яхши яшашлари мумкин. Ўзингизга қанча кўп маҳсулотларни тақиқласангиз, уларга бўлган иштиёқингиз шунчалик кучли бўлади. Шунга яраша бузилишлар ҳам кескин бўлади.
“Тақиқланган” маҳсулотларни кўзга яқин жойда сақланг
Музлатгичингизда ҳар доим торт бўлаги бўлса, супермаркетдан уни қўлга киритиш васвасасига тушмайсиз. Бир мунча вақт ўтгач, бунга шунчаки бефарқ эканлигингизни билиб оласиз. Ҳар доим ўзингизга ҳақиқатан ҳам истеъмол қилмоқчи бўлган барча овқатларга рухсат беринг. Лекин хоҳлаганингиздан ортиқ тановул қилманг. Нима учундир егингиз келмаётган бўлса, ўзингизни ширинликлар ейишга мажбурламанг.
“Соғлом” маҳсулотларни истеъмол қилишни ёқтирмасангиз, нима қилиш керак?
Вақт ўтиши билан инсоннинг диди ўзгаради. Оддий ва аста-секин уни қандай мазали қилиб тайёрлашни ўрганинг. Қовуришдан тортиб, пиширишгача. Шўртаккинадан тузсиз зираворларгача. Салатдаги гўштдан зайтун мойи ва лимонгача. Шошилмасдан, бир-бир янги нарсаларни ўзингизда синаб кўринг. Бир вақтнинг ўзида соғлом ва зарарли таомларни истеъмол қилишда давом этинг. Шу тариқа сиз ҳақиқатан ҳам нимани ёқтиришингизни ва нимани ёқтирмаслигингизни билиб оласиз.
Ёрлиқларни ўқишни тўхтатинг
Қанча калория истеъмол қилганингизни билиш ҳеч нарсани ўзгартирмайди. Энг яхши ечим — тўлиқ уйда пиширилган ва еганда ўзингизни яхши ҳис қиладиган таомларга ўтишдир. Овқатдан тўйгач, ликопчангизни четга суриб қўйинг. Эрмак учун ёки оила аъзоларингиз дастурхондан туриб кетмагани сабабидан қўшимча овқатланманг. Бу муҳим. Сиз овқатга эмас, балки ўзингизга ачинишингиз керак.
Ҳеч қачон “диета” сўзини айтманг, айниқса, болалар олдида
Диетани тушунишнинг ўзи аста-секин ҳаракат қилиш билан овқатланиш тартибини вақтинча ўзгартиришни англатади. Фақат ўзингиз учун қимматли деб билган нарсаларни истеъмол қилинг. Катталардаги кўплаб овқатланиш бузилишлари болалигида ота-оналарининг севимли машғулоти — овқатланиш диеталарини қилишдан келиб чиқади. Улар ўсиб улғайганида тўйиб овқатланмаслик ёки ортиқча овқатланишдан онгсиз қўрқув ҳисси билан яшайдилар. Болаларни қутқаринг.
Диета тушунчаси ҳам чекланган тарзда қўлланади. Эркаклар бир хил даражада семириб кетган бўлса-да, диеталар ҳали ҳам аёллар учун деб ҳисобланади. Аммо эркаклар учун “диетага ўтиш” кўпинча ғайритабиий ҳисобланади. Оддий озиқ-овқатларнинг мувозанатли диетасига ўтинг: сабзавот, гўшт, дон ва мевалар. Борди-ю ширин ёки қовурилган нарсани хоҳлаб қолсангиз, уни ҳар доим ейишингиз мумкин.
Мавзуга доир:
- Вазн йўқотишингизга тўсқинлик қиладиган 7 та хато
- Тери бурмалари, иммунитет пасайиши, депрессия: вазн йўқотганда организмда қандай ўзгаришлар кузатилади?
- Фақат югуриш эмас: Ундан-да фойдали ва самарали 5 та машғулот
