Марказий Осиёни сув билан таъминловчи музликлар аср охирига келиб йўқ бўлиб кетиши мумкин
Марказий Осиё мамлакатларидаги баланд тоғли ҳудудлардаги музликларнинг катта қисми аср охирига келиб эриши мумкин. Олимлар музликлар майдони ҳар йили бир фоизга қисқараётганига таяниб, шундай хулосага келди, дея хабар берди Sputnik.
“Музликлар иқлим ўзгаришининг энг ёрқин кўрсаткичидир. Бошқа томондан, улар Марказий Осиё давлатларида тоза сувнинг асосий манбаларидан бири ҳисобланади. Эриган ва қор сувлари билан биргаликда музликлар қайта тикланадиган сув ресурсларининг камида 80 фоизини ташкил қилади. Шу сабабли музликларнинг қисқариши Марказий Осиё учун жиддий муаммодир”, — дейди россиялик эксперт Такир Балиқбоев.
Агар музликлар эриши бир хил шиддат билан давом этса, аср охирига келиб уларнинг салмоқли қисми йўқ бўлиб кетиши мумкин. Бу Марказий Осиёда сув, атроф-муҳит ва озиқ-овқат танглигига олиб келиши кутилмоқда.
Мутахассислар музликларнинг эриши глобал муаммо бўлиб, бунинг сабаблари кўплигини айтмоқда. Жумладан, глобал исиш улардан бири саналади.
“Муаммони чуқур ўрганиш ва ҳал этиш учун барча давлатлар бирлашиши зарур”, — деб ҳисоблайди олимлар.
Охирги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, 15 миллионгача одам кучли сув тошқини хавфи остида. Осиё ва Жанубий Америка халқлари бундай тошқинларга кўпроқ мойил. Биргина Осиёда бир миллионга яқин одам музлик кўлидан атиги 10 километр узоқликда яшайди. Хавф остида бўлганларнинг ярмидан кўпи Ҳиндистон, Покистон, Перу ва Хитойда истиқомат қилади.
Аввалроқ Тожикистон президенти Эмомали Раҳмон XXI асрнинг охирига келиб, дунёдаги музликлар сони учдан бирга қисқариши мумкинлигини айтганди.
“Биргина сўнгги 50 йил ичида Тожикистонда мингдан ортиқ музликлар тўлиқ эриб кетган, мамлакат музликларининг умумий ҳажми қарийб учдан бир қисмга қисқарган”, — деган у.
Сиёсатчи шу даврда дунёда аҳоли жон бошига тоза сув кўрсаткичи 2,5 баробарга, Марказий Осиё минтақасида эса 4 баробарга камайганини таъкидлаган. Шу муносабат билан сиёсатчи ўртача ҳаво ҳароратини пасайтиришга қаратилган изчил ва келишилган саъй-ҳаракатларни амалга оширишга чақирган.
