Россия таркибига кирувчи Чеченистон республикаси парламенти Чеченистон конституциясига республика раҳбарини “Мехк-Да” (“Мехкан Да”) деб аташ тўғрисида ўзгартиришни қабул қилди. Бу ҳақда республика парламенти спикери, Лорд лақабини олган Магомед Даудов маълум қилди.
Унинг таъкидлашича, бундай тузатиш “ҳудуд раҳбари унвонини чечен тилида қўллашда бир хиллик ўрнатиш” мақсадида қабул қилинган.
Магомед Даудов ва яна 20 нафар депутат конституцияга киритилган ўзгартиришларни январь ойи бошида парламентга тақдим этган, бироқ ҳужжатга февраль ойига келибгина эътибор берилган. Шу билан бирга, Даудовнинг таъкидлашича, “Мехк-Да” тушунчаси Чеченистон аҳолиси орасида “тарихдан бери бор” ва “республиканинг энг юқори мансабдор шахси” деб таржима қилинган.
“Мехк-Даъ сўзи ўз халқи учун масъул бўлган раҳбар маъносини энг аниқ ифодалайди”, — деди Магомед Даудов.
Шу билан бирга, “Кавказ.Реалии” нашрининг таъкидлашича, “сўзма-сўз таржимада “мехкан да” “ўлка отаси” деган маънони англатади, аммо у айнан “халқ отаси” маъносида қўлланади. “Кавказ узели” ўз навбатида бу иборани “мамлакат отаси” деб таржима қилган.
Буюк Пётр антропология ва этнография музейи Кавказ этнографияси бўлими илмий ходими Макка Албогачиева “Кавказ узели”га тарихда “Мехк Да” (ингушларда) ёки “Мехкан Да” (чеченларда) атамалари ишлатилмаганини айтди. Унинг сўзларига кўра, ингушлар ва чеченлар орасида бундай ном яқинда пайдо бўлган — ҳудуд раҳбари норасмий равишда шу ном билан чақирилади. Москва давлат халқаро муносабатлар институти Кавказ тадқиқотлари маркази катта илмий ходими Ахмет Ярлиқапов ҳам чеченлар илгари бундай унвондан фойдаланмаганини айтди.
Аввалроқ Россия таркибига кирувчи Татаристонда республика президентини раис деб номлаш таклиф қилинганди. Татаристон — Россия субъектлари орасида раҳбари президент деб аталадиган ягона республикадир. 2021 йил охирида Россия Давлат думаси ҳудуд раҳбари президент деб номлана олмаслигини кўзда тутувчи қонунни қабул қилди.
2022 йил июль ойида Россия президенти Владимир Путин биринчи марта расмий ҳужжатда Татаристон раҳбари Рустам Миннихановга нисбатан “президент” мақомини қўлламаган эди. Россия президенти томонидан имзоланган РФ Давлат кенгаши аъзолари тўғрисидаги фармонда Татаристон президенти Миннихановнинг мақомини “Татаристон Республикаси раҳбари” деб ўзгартирган.
Изоҳ (0)