Болаларга бегоналар билан қандай мулоқот қилишни ўргатиш нега керак?
Республика таълим маркази ота-оналар болаларга бегоналар билан мулоқот қилиш маданиятини ўргатишда билиши керак бўлган бир нечта қоидаларни санаб ў тди.
Қайд этилишича, болаларга нотаниш одамлар билан гаплашиш қоидаларини қандай ўргатиш унинг ёшига боғлиқ. Масалан, мактабгача ёшдаги болалар нотаниш одам ким эканини билмайди ва ким хавфли, ким хавфсиз эканини ажрата олмайди.
“Сиз уларга асосий хавфсизлик қоидаларини ўргатишни бошлашингиз мумкин, аммо бегона одамлар қандай хавф туғдириши мумкинлиги ҳақидаги суҳбатлар уларнинг ташқи олам билан муносабатига салбий таъсир қилиши мумкин. Шунинг учун улар яқинлари ва боғча опалари томонидан ҳар дақиқада кузатув остида бўлишлари мақсадга мувофиқ”.
Мактаб ёшидаги болалар эса боғча болаларига қараганда жамоат жойларида кўпроқ бўлишади. Шунинг учун улар бегоналар билан қандай муносабатда бўлиши ҳақида аниқ кўрсатмаларга муҳтож. Нотаниш одамлар ҳақида гапирганда, оммавий ахборот воситаларининг аянчли воқеаларига қарамай, бегона одамлар ҳақида кескин муносабат билдириш уларнинг ижтимоийлашувига салбий таъсир қилиши мумкинлигини унутманг.
“Уларга нотаниш одамлар орасида ҳам ишончли одамлар бўлиши мумкинлигини, ва бирор хавф туғилса ёки ёрдам керак бўлса кимга мурожаат қилиш мумкинлигини тушунтиринг. Бундай одамлар болангизнинг мактабдаги ўқитувчилари, ички ишлар ходимлари, корхоналар, бизнес марказларида, дўконларда хизмат кўрсатаётган ходимлар бўлиши мумкин. Аммо, шу билан бирга, бундай одамларни кийимидан ёки лавозими исми ёзилган белгилардан таниш мумкинлигини ҳам таъкидланг”.
Шунингдек, болаларга агар кимдир ундан шахсий маълумотларини сўраса, ҳеч қачон айтмаслигини, бегона одамлар томонидан таклиф қилинган ширинликлар, ўйинчоқлар ва бошқа нарсаларни олмасликни, улар билан ҳамроҳ бўлмасликни ва агар бу нотаниш одам унга яқинлашмоқчи бўлса, яқин орадаги таниш одамлар бор жойга кетиш кераклигини айтиш зарур.
Эслатиб ўтамиз, Янгиҳаёт туманида зўрлик ва қотиллик аломатлари билан 12 ёшли қизнинг мурдаси топилганди. Мазкур ҳолат юзасидан жиноят иши қўзғатилган. Жиноят иши бўйича гумонланувчи шахс (29 ёшли эркак) Жиноят-просессуал кодексининг 221-моддаси тартибида ушланган.
Шундан сўнг Тошкент шаҳри Оила ва хотин-қизлар бошқармаси мактаб ўқувчиларининг ота-оналарига мурожаат қилганди. Таъкидланишича, ота-оналар фарзандларига ўзи ҳамроҳлик қилиши ва мактабга олиб бориб мактабдан олиб кетиши керак. Улар билан доимо алоқада бўлиб туриш лозим.
