Тез чарчаш ва доимий хавотир: жисмоний фаоллик етишмаётганининг 6 та аломати
Мунтазам ўтириш билан кечадиган турмуш тарзи чекиш ва спиртли ичимликларни истеъмол қилиш каби хавфлидир! Ҳаракатсизлик бизни том маънода ўлимга тобора яқинлаштиради: юрак-қон томир касалликларининг ривожланиш хавфи тўғридан тўғри ҳаракат етишмаслиги билан боғлиқ. Аммо етарлича ҳаракатда бўлаётганингизни қаердан биласиз? Сизда ушбу аломатлар мавжудлигини текшириб олинг: шундай бўлса, дарҳол жисмоний фаолликни оширинг.
Тез чарчайсиз
Сизда уйқу билан ҳеч қандай муаммо йўқ, тўйимли хилма-хил таомларни истеъмол қиласиз, лекин барибир тез чарчаб қоласиз ва тушлик пайтига қадар нафасингиз тиқилиб қоладими? Қанчалик ҳайратланарли туюлмасин, муаммо айнан ҳаракатсизликда бўлиши мумкин. Жоржия университети мутахассислари томонидан ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, ҳафтада уч марта атиги 20 дақиқалик аэробика машқлари қувват даражасини 20 фоизга оширади. Бундан ташқари, баъзи ҳолларда мунтазам жисмоний машқлар чарчоқни 65 фоизга камайтиради. Чунки у марказий асаб тизимига бевосита таъсир қилади. Қанчалик чарчаган бўлсангиз, шунчалик кўп жисмоний ҳаракат қилишингиз керак.
Доимо хавотирдасиз
Ҳаракатсиз турмуш тарзи хавотирланиш даражасини ва депрессия хавфини ошириши мумкин — бу бир вақтнинг ўзида бир нечта тадқиқотлар билан тасдиқланган. Мунтазам аэробика ва куч-қувват сарфлашга мўлжалланган машқлар хавотирни сезиларли даражада камайтириши, стрессни камайтириши ва ҳатто депрессияга учраган инсонларда тикланишни тезлаштириши аниқланган. Албатта, хавотирланишнинг кучайиши фаоллик етишмаслигидан далолат беради, деб якуний хулоса қилиш ҳар доим ҳам тўғри бўлмаслиги мумкин, аммо ҳаётга озгина жисмоний ҳаракат қўшиш ва динамикага риоя қилиш керак.
Ишлашга қийналасиз
Нейробиологлар ҳаракатсиз турмуш тарзи ва пассив ҳаракат билан ишлаш ўртасидаги боғлиқликни исботладилар. Ақлий меҳнат билан шуғулланадиганлар, албатта, ўз кундалик жадвалига жисмоний фаолиятни қўшишлари керак. Биринчидан, бу мияни қон билан таъминлашни яхшилайди: шунга мос равишда нейронларнинг фаоллиги ошади, одамнинг диққатини жамлаши ва маълумотни эслаб қолиши осонроқ бўлади. Бундан ташқари, машғулот пайтида мушаклар мия ҳужайраларига нейронлар ўсиши ва ривожланиши учун масъул бўлган махсус протеин — BDНФни синтез қилиш учун сигнал беради. Шундай қилиб, спорт бизни янада эътиборли ва сермаҳсул қилади. Тренировка қилинг ва иш қобилиятингиз яхшиланади.
Гормонал мувозанатингиз бузилган
Ҳаракатнинг етишмаслиги нафақат юрак ва қон-томирлар фаолиятига, балки гормонлар мувозанатига ҳам салбий таъсир кўрсатади. Организмдаги ортиқча ёғ эстрогеннинг кўпайишига ва тестостерон етишмаслигига олиб келиши мумкин, бу албатта, меъёрий турмуш тарзига ҳалақит беради. Шу билан бирга, спорт билан шуғулланиш гормонал мувозанатни нормаллаштиришга, жисмоний ва руҳий саломатликни сақлашга ёрдам беради.
Овқат ҳазм қилиш билан боғлиқ муаммолар бор
Ичакларингиз “дангаса”, ошқозонингиз “инжиқми”? Жисмоний машқ қилишни бошланг: аэробика машқлари нафас олишни ва юрак уришни тезлаштиради, бу эса ўз навбатида ичаклар ҳаракатини яхшилайди. Югуриш, юриш, сузиш — жисмоний фаолиятнинг барча турлари нафақат юрак-қон томир тизимига, балки ошқозон-ичак трактининг ишига ҳам ижобий таъсир кўрсатади.
Яхши ухламайсиз
Тунги уйқу вақтида уйғониб кетсангиз ёки эрталаб туришда қийналаётган бўлсангиз, бу ҳам ҳаракат ва фаолликнинг етишмаслиги белгиси бўлиши мумкин. Яқинда “Sleep Medicine” журналида чоп этилган тадқиқотга кўра, мунтазам равишда жисмоний машқлар билан шуғулланадиган кекса одамлар камроқ фаол бўлганларга қараганда ўртача бир соат ва чорак вақт кўпроқ ухладилар. Ҳаётингизга баъзи аэробика машқларини қўшиб кўринг: бу яхшироқ ва соғлом ухлашингиз учун ёрдам беради.
