Хоспис — бедаво дардга чалинган болаларга сўнгги нафасларигача меҳр, эътибор, парваришда яшашга кўмаклашадиган маскан. У ерга жойлашиш мутлақо бепул, болаларнинг барча эҳтиёжлари давлат ва хайрия фонди вакиллари томонидан таъминланади.
Дунёдаги илк хоспис 1967 йили британиялик фаол Сисели Сондерс бошчилигида ташкил этилган. У бемор инсонлар ортиқча азоб-уқубатларсиз бу дунёни тарк этиши учун “Сент хоспис”ини ташкил этган. Умидсизликка тушган беморлар севимли машғулотлари билан шуғулланиб, қолган умрларини мазмунли ўтказишган.
2022 йилда Ўзбекистонда онкологик касал беморлар учун илк болалар хосписи ташкил этилган. “Дарё” мухбирлари иш бошлаганига кўп бўлмаган хоспис фаолияти билан танишиб, “Эзгу амал” фонди раҳбари Мунира Хўжахонова билан суҳбатда бўлди.
— Тўрт йилдан буён онкологик касалликка чалинган болалар ва уларнинг оилалари учун ёрдам кўрсатиб келяпмиз. Онкологик касалликка чалинган беморлар тўртинчи даражадан кейин ҳаётдан кўз юмади. Болада онкологик хасталикнинг аниқланиши, ота-она учун жуда оғир. Нафақат бемор балки унинг оиласи ҳам руҳий тушкунликка тушиб қолади. Уларга нафақат тиббий, балки руҳий мадад бериш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Минг афсуски, болада касаллик аниқлангач, ота-онанинг ажрашиб кетиши ва кўп ҳолларда бунга онани айбдор қилиниши тез-тез учраб туради.
“Фарзандим кўз олдимда сўниб боряпти. Унга ҳеч қандай ёрдам беролмаяпман”, деган мурожаатлардан сўнг хоспис ташкил этишга қарор қилдик. Чунки онкологик касаллик маълум даражага етганида беморларни даволаш тўхтатилади. “Ўлимни кутиш” жараёни оила аъзоларни янада тушкун ҳолатга солиб қўяди.
Бемор болажонларга позитив кайфият улашадиган ва уларнинг ота-оналарига руҳий мадад берадиган хоспис ташкил этиш ғояси пайдо бўлганидан кейин Соғлиқни сақлаш вазирлигига мурожаат қилдик. Президентимиз қорори билан “Зангиота – 2” тиббиёт мажмуасида алоҳида бино ажратиб берилди.
Фонд ҳомийлари оддий халқ. Давлат томонидагн берилган бинони бола руҳиятига мослаб жиҳозлаш, керакли шарт-шароитларни яратишда уларнинг кўмаги жуда катта бўлди.
Бу болажонлар узоқ муддат касалхоналарда даволаниб, чарчаган. Хоспис касалхонага эмас, уйга ўхшаши, унинг ёнида оила аъзолари ҳам яшашига шароит яратишимиз керак эди, — дейди фонд бошқарув раиси Мунира Хўжахонова.
Ҳар йили Ўзбекистонда мингга яқин болаларда онкологик касаллик аниқланади. Касаллик қанча эрта аниқланса, уни даволаш имконияти ҳам шунча юқори бўлади. Бугунги кунда юртимизда тахминан 4 000 дан ортиқ болалар онкологик касаллик бўйича даволанмоқда.
Камол Искандаров, Болалар миллий тиббиёр маркази болалар онкологи
Одилбек Тошқулов онаси билан бирга хосписда яшамоқда. Назира Ҳайитова ёлғиз фарзандининг касалликка чалиниши ва бугунги аҳволи ҳақида гапирди.
— Ўғлим 2013 йил 2 февралда соғ-саломат дунёга келган. Олти ярим ёшга қадар соғлиғидан шикоят қилмаган, рус боғчага борарди. Унда чайқалиш ҳолатлари пайдо бўлганидан кейин Тошкентга олиб келиб, шифокорларга кўрсатганмиз. Улар боламнинг орқа миясида ўсимта борлигини аниқлашди. Тўрт ярим соатлик операциядан сўнг бир ойга яқин касалхонада ётиб даволандик. Нейрохирургиядан шаҳар онкологиясига йўлланма беришди.
Касаллик тўртинчи даражага етгани учун нур ва кимё-турапия олишни бошлади. Деярли 4 йилдан буён даволаниб келяпмиз. Онколог шифокорлар касаллик руҳият билан ҳам боғлиқ эканини айтиб, хосписга йўлланма беришди, — дейди беморнинг онаси.
Фонд бошқарув раиси Мунира Хўжахонова 10 йил аввал ўғлининг суяк саратонига чалингани ва бу қийинчиликдан хайрия фонди ташкил этишга туртки бўлгани ҳақида сўзлаб берди.
— Ўғлимда саратон хасталиги аниқлангач, Ўзбекистондаги текширувлар қониқарли эмаслигига амин бўлганман. Бундан ташқари, одамларнинг бу касалликка бўлган қарашларини ҳам ўзгартириш кераклигига амин бўлганман. Ўша пайтда кўплаб онколог шифокорлардан “Ҳаммаси пешонадан, вақт кўрсатади”, деган гапларни эшитиб, тушкунликка тушиб қолгандим. Москвалик шифокорлар эса “Ҳаммаси яхши бўлади, ўғлинг бир йилда оёққа туриб кетади”, деб таскин беришди. Ногиронлик аравачасида Москвага борган фарзандим ўз оёғида Тошкентга қайтиб келишига ишондим. “Саратон ҳукм эмас, унинг давоси бор”, деган гапни ота-оналарга айтиб руҳий мадад беришга ҳаракат қиламан. Афсуски, чет элда ҳам бу хасталикка чалинган болажонлар жуда кўп. Аммо уларнинг ота-онаси руҳий тушкунликка тушишмайди, аксинча касалликни эртароқ даражада аниқлаб, уни даволатишга ҳаракат қилади.
Москвада бир йилга яқин яшаб, ўғлимни даволатганмиз. Гувоҳ бўлганманки, беморларга нафақат давлат кўмаги, балки хайрия фондлари ҳам ёрдам беришини кўриб ҳавасим келган. Чунки ўзимиз ҳам бир муддат молиявий жиҳатдан танг аҳволга тушиб қолганмиз. Фондга мурожаат қилганимизда улар бошқа мамлакат фуқороси бўлишимизга қарамай бизга ёрдам қўлини чўзган, — дейди фонд бошқарув раиси Мунира Хўжахонова.
Хоспис — касалхона эмас, у меҳр маскани. Дори-дармон, кимё-терапия ва нурдан чарчаган болажонлар меҳр билан парваришланади. Беғубор болажонларнинг самимий табассумини кўриб, ҳақиқат ёлғонга айланишини чин дилдан истайсиз. Чунки улар ҳали ҳаёт завқини туюшга улгурмади. Дард берган яратганга, унинг давосини бериш ҳам осон. Илоҳим, кўзмунчоқлар соғайиб, ота-онаси бағрига қайцин.
Видеони тўлиқ ҳолда томоша қилинг:
Изоҳ (0)