Европада газ нархининг пасайиши АҚШ газини қитъага етказиб беришнинг босқичма-босқич қисқаришига олиб келди. Бунинг ортидан жўнатмаларнинг бир қисми Осиёга йўналтирила бошланди. Бу ҳақда «Коммерсантъ» хабар бермоқда. 

Platts маълумотларига кўра, январь ойининг 20 кунида АҚШдан экспорт қилинган LNG’нинг қарийб 64 фоизи Европага жўнатилган, бу кўрсаткич 2022 йилнинг тўртинчи чорагида ўртача 70 фоизни ташкил этган. 

Шу билан бирга, Хитой иқтисодиётининг блокировкалардан кейин босқичма-босқич очилиши фонида Осиёга юк ташиш улуши тўртинчи чоракдаги 22 фоиздан 29 фоизга кўтарилган. 

Январь ойида Европада газ нархи иссиқ об-ҳаво, етарлича захиралар ва шамол ишлаб чиқаришнинг кўпайиши туфайли минг куб метр учун деярли 600 долларгача арзонлашди. 

Натижада, январь ойи ўрталарига келиб Осиёдаги спот LNG нархлари Европадаги нархлардан ошиб кетди, бу эса одатда юкларнинг тарқалишига олиб келади. 

Шу билан бирга, АҚШдан Осиёга экспорт қилинган тақдирда Панама канали орқали ўтиш учун пул тўлаш зарурати, шунингдек, танкерларнинг танқислиги ҳисобга олинган ҳолда, тафовут катта оқимга олиб келадиган даражада бўлмаяпти. 

2022 йилда Қўшма Штатлар Европага LNG’нинг энг йирик етказиб берувчисига айланди (маълумотларга кўра, 38,9 миллион тонна). Россия Европа Иттифоқига LNG етказиб бериш бўйича иккинчи ўринни эгаллади ва Қатардан олдинда бўлди.

Европада газ нархи совуқ об-ҳаво туфайли январь ойининг иккинчи ярмида бироз тиклана бошлаган бўлса-да, ҳозирча яқин ойларда нархларнинг сезиларли даражада ошиши истиқболлари йўқ.

Бундан ташқари, таҳлилчилар орасида Европа Иттифоқи мамлакатлари қишдан кутилганидан юқори захиралар билан чиқиши аниқланса, ёзда қитъада нархларнинг сезиларли пасайиши кутилиши мумкин деган фикр тобора оммалашиб бормоқда. 

Газ омборхоналари тўлдирилиши билан Европада истеъмолнинг қисқариши узоқ муддатли кўриниши ва ёзда Осиёда истеъмол ҳам заиф бўлиши мумкинлигини ҳисобга олсак, Европа бозорида LNG ҳаддан ташқари кўпайиши мумкин. 

Худди шундай ҳолат 2020 йил пандемия даврида ҳам кузатилган, ўшанда жаҳонда газ нархи минг куб метр учун 100 долларгача пасайган эди. Бироқ мазкур ҳолат ҳам Европа ва Осиёда истеъмол кескин ўсиши мумкин бўлган қишга яқин нархларнинг кескин ўсиши эҳтимолини инкор этмайди.

Юқори ўзгарувчанлик ва ноаниқ нарх ҳолати европалик истеъмолчиларни Россия ҳажмининг ҳақиқий йўқолишига қарамай, узоқ муддатли LNG шартномаларини тузишга шошилмасликка мажбур қилмоқда. 

Шундай қилиб, 2022 йилда Америка LNG’га талаб кескин ошганига қарамай, фақат иккита лойиҳа (13,3 миллион тонна учун Venture Глобал ва 11,4 миллион тонна учун Corpus Чристи учинчи босқичи) якуний инвестиция қарори (FID) босқичига етди. Бироқ, яна камида тўртта лойиҳа 2023 йилда FID’ни қабул қилишни кутмоқда.