Қозоғистонда 2022 йилнинг январида бўлиб ўтган тартибсизликлар чоғида жами 238 нафар фуқаро ҳалок бўлган, улардан 41 нафари муқаддам судланганлар эди. Бу ҳақда республика бош прокурори Берик Асиловга таяниб,“Zakon.kz” хабар берди.
«Қурбонлар тўғрисидаги миқдорий маълумотлар ишончли ва тергов доирасида қайта текширилган, жумладан, улардан 67 нафари — ҳужумчилар, яъни оммавий тартибсизликларда иштирок этганликда гумон қилинган, 142 нафари фавқулодда ҳолат ва аксилтеррор операциясини бузган, тўрт нафари бошқа жиноятларни содир этиш чоғида ҳалок бўлган», — деди Берик Асилов.
Энг кўп қурбонлар Олмаотада — 151 киши. Кўпчилик президент қароргоҳига ҳужум пайтида ҳалок бўлган, дейилади хабарда. Шунингдек, Қизилўрда (26 киши), Чимкент (20) ва Тараз (17) шаҳарларида ҳам қурбонлар сони нисбатан кўп.
Қозоғистон бош прокурорининг биринчи ўринбосари Тимур Ташимбаев ҳам январь воқеаларида 238 киши ҳалок бўлгани ҳақида айтганди. У қурбонлардан 19 нафари ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари ва ҳарбийлар бўлганини маълум қилган.
Қозоғистондаги январь воқеалари
2 январь куни Қозоғистонда оммавий норозиликлар бошланди. Бунга газ нархининг ошиши сабаб бўлди. Кўп ўтмай намойишчиларнинг талаблари сиёсий тус ола бошлади. Намойишлардан кейин Қозоғистон биринчи президенти Нурсултон Назарбоев кўплаб давлат имтиёзларидан маҳрум бўлди, унинг қариндошлари ҳам раҳбарлик лавозимларидан кетди.
Қозоғистонда йил бошидаги ҳукуматга қарши норозиликлар мамлакатнинг энг янги тарихидаги энг кучли зўравонлик ва қирғинни келтириб чиқарди. Ҳукумат «ташқаридан бўлган тажовуз» ва хорижда тайёрланган «террорчилар» «ҳужумлари» ҳақида маълум қилди, аммо ишончли далилларни келтирмади.
Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев хавфсизлик кучларига огоҳлантирмасдан теккизиб отиш ҳақида буйруқ берганини ўзи маълум қилди. Хавфсизлик кучлари ўт очиши оқибатида, расмий маълумотларга кўра, 232 киши ҳалок бўлган.
Ҳалок бўлганлар орасида болалар ҳам, марказий майдонлар ёнидан ўтиб кетаётган тасодифий ўткинчилар ҳам, ўша кунлари блокпостларга қўйилган ҳарбийлар ҳам бўлган. Минглаб одамлар қўлга олинган, юзлаб кишилар ҳибс остида қийноқларга солингани ва қаттиқ дўппосланганидан шикоят қилган.
Ҳукумат, ҳуқуқ ҳимоячиларининг қурбонлар исм-шарифларини эълон қилиб, улар қандай ҳолатларда ўлим топгани ҳақида маълумот тақдим этишга оид даъватларига қарамай, ҳалок бўлганлар рўйхатини эълон қилмади. Халқаро ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилотлари Остонани адолатли ва шаффоф суриштирув ўтказиб, халқаро экспертларни таклиф этишга чақирди, Остона бу даъватларни рад этди.
Тўқаев Қозоғистон январь воқеаларини очиқ-ошкора текшираётгани, халқаро экспертларни таклиф қилишга зарурат йўқлигини айтди.
«Тергов ваколатли органлар томонидан пухта ва батафсил олиб борилмоқда. Ҳозир қўлимиз остида мавжуд бўлган материалларнинг барчаси бош прокуратура томонидан эълон қилиб борилмоқда, жамиятимизга нисбатан ёки жамиятимиз учун сир бўлган нарсалар йўқ», — деди Тўқаев.
Президент берган маълумотга кўра, январь воқеалари бўйича 5,5 мингта жиноят иши қўзғатилган, шуларнинг 500 таси судга юборилган.
Изоҳ (0)