Ўзбекистон халқ артисти Бобомурод Ҳамдамовнинг хасталаниб қолгани ҳақидаги видео тарқалганидан сўнг «Дарё» мухбирлари ижодкор яшаётган хонадонга бориб, унинг оила аъзолари билан суҳбатда бўлишди. Оиланинг келини Наргиза Абдуқаюмова айни кунларда муаллифлик ҳуқуқи бўйича суд ишлари давом этаётгани ва қайнотасининг ҳалол ҳаққини беришни истамаётган «шогирд»лар ҳақида сўзлаб берди.
— Бир пайтлар «Мен Бобомурод Ҳамдамовнинг шогирдиман» деб кўкрагига уриб юрган хонандалар негадир жим. Улар бир пайтлар қайнотамнинг қўшиқларини ижро этиб, санъатда ўз ўринларини топишган. Бола-чақаларини боқиб, мол-дунё орттиришган. Аммо видеолар тарқалганидан кейин бир оғиз телефон қилиб ҳам ҳол-аҳвол сўрашмади.Муаллифлик ҳуқуқи бўйича ҳукумат томонидан чиқарилган қарорлар бор. Бундан мақсад нафақат муаллифлик ҳуқуқи бузилишининг олдини олиш, балки устоз санъаткорларнинг қўшиқларини келажак авлодга бус-бутун етказишдан иборатдир. Бобомурод Ҳамдамовнинг ишончли вакили сифатида ишлаб, ўша шогирдларнинг асл юзини кўрдим.
Битта қўшиқни яратиш учун камида 1 000-1 500 АҚШ доллари сарфланади. Уни оммалаштириш эса алоҳида мавзу. Бобомурод Ҳамдамовнинг барча қўшиқлари ёқимли ва санъаткорлар орасида уни ижро этмаганларини топиш амримаҳол. Тўғри, ҳозирги ёш хонандалар кам ижро этишади, аммо «Ким экан?» қўшиғини кўпчилик тўйларда ижро этишидан хабарим бор. Ўша қўшиқни ижро этиб пул топяптими, бунда муаллифнинг ҳам ҳаққи бор эканлигини унутиб қўйишяпти.
Вазиятни тушунтирсак, «Устознинг ўзи рози бўлган-ку. Мана, расмга ҳам тушганмиз», дейишяпти. Расмга ҳамма бирга тушаверади, аммо бу муаллифнинг қўшиғидан бемалол фойдаланиш ҳуқуқини бермайди. Пулга келганда бир нечта таниқли санъаткорлар шунчалик талашишяптики, ҳайрон қоласиз. Аммо улар бир пайтлар «Бобомурод устозимдан айрилмайман», деб қўшиқлар айтишган.
Айни кунларда суд кетяпти. Биттаси жаҳл қилиб, «Айтмасам айтмабман ўша қўшиқларни» деяпти. Тўғри, энди айтмаслигинг мумкин, аммо ўз қўшиғингни яратгунча Бобомурод Ҳамдамовнинг ижодидан фойдалангансан-ку. Улар озмунча маблағ топмаган, аммо муаллифга ўшанинг бир қисмини бериш ҳақида ўйлашаётгани йўқ.
Айнан қайси санъаткорларни назарда тутяпсиз? Уларнинг исм-шарифини ошкор этоласизми?
— Йўқ. Ҳозирча номларини ошкор этолмайман. Чунки суд ҳали якунлангани йўқ. Бобомурод Ҳамдамовнинг қўшиқларидан фойдаланадиган санъаткорларнинг ҳар бирида банк ҳисоб рақами бор. Келолмаган тақдирда ҳам, унга пул ташлашнинг имкони бор-ку. Қийналиб қолганимизни яхши билишади. Ҳатто видеолар тарқалганидан кейин ҳам Аллоҳ йўлида деб ҳимматини ташласа бўлади. Аслида бу ҳиммат ҳам эмас, муаллифнинг ҳалол ҳаққи ҳисобланади.
Муаллифлик ҳуқуқини бузгани учун энг кам ойлик иш ҳаққининг 20 баробаридан 1 000 баробаригача талон пули тўланади. Битта қўшиқ учун санъаткорлар қанча жарима тўлашаётганини кўриб турибмиз. Баъзи хонандаларни биламанки, тўй-хизматларида Бобомурод Ҳамдамовнинг 30 га яқин қўшиғини ижро этиб юришибди. Ишончли вакил сифатида иш юрицам, мени ёмон кўришади, «Бу келинга пул етказиб бўлмайди», дейишади.
Оилангизни яқиндан билган инсонлар молиявий жиҳатдан қийналиб қолганингиз ҳақида айтишяпти. Ҳақиқатан ҳам шундайми?
— Қийналиб қолдик, демайман. Кимдир бир ойда бир миллионни, бошқа биров эса ўн миллионни сарфлайди. Оч қолаётганимиз йўқ, амаллаб уй ижарасини ҳам тўлаяпмиз. Қийинчилик бор, аммо табиатан нолишни ёмон кўраман. Фақат раҳбарлардан илтимос қиламан, ишни ўз назоратларига олиб, муаллифнинг ҳалол ҳаққини ундириб беришсин, — дейди Бобомурод Ҳамдамовнинг келини Наргиза Абдуқаюмова.
Мавзуга доир:
Изоҳ (1)
Бобомурот огани пенсияси етмаябдими 2та республика халк артистику