• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +37°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Хотирани қандай яхшилаш мумкин?

    Ҳамма ҳам калитларни қаерга қўйганини унутади, муҳим учрашувни эсидан чиқаради. Аммо агар бу одатий ҳолга айланиб борса, хотиранинг заифлиги туфайли юз беради. Ёки буларнинг барчаси шунчаки бепарволик билан адаштирилади. «Новий очаг» нашри фаол хотира бўйича тадқиқотларни ўрганиб чиқди ва маълум бўлдики, булар эътиборсизликка мисол бўлса-да, улар қисқа муддатли хотиранинг заифлигини ҳам кўрсатади. Қисқа муддатли хотира сусайиши диққат етишмаслиги, бузилиши, аутизм ва ўрганишдаги қийинчиликларнинг белгиларидан биридир.

    Фото: «Новий очаг»

    Фото: «Новий очаг»

    Ишчи хотира нима?

    Кўпинча қисқа муддатли хотира атамаси «ишчи хотира» атамаси билан алмаштирилади. Иккала атама ҳам вақтинча хотирада сақлайдиган фикрлар ёки маълумотни англатади, чунки улар бирон бир вазифани бажариши кераклигида мавжуд бўлади. Ишчи хотирани миядаги токча сифатида тасаввур қилиш керак. Айтайлик, дўконга борасиз. Сут, тухум ва нон сотиб олиш керак. Дўконга кирганда, тўсатдан нонушта қилиш учун ёрма кераклиги ёдга тушади. Аммо тухум ақлий жавонидан тушиб қолади ва тухумни бутунлай унутиб, уйга ёрма, сут ва нон билан қайтасиз.

    Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ёш болалар хотираси фақат бир ёки иккита позицияни эгаллаган, ишлайдиган хотира қобилиятлари чекланган. Ишчи хотира тахминан 15 ёшгача ривожланади, лекин ҳамма ҳам бир хил суръатга ва ишчи хотирага эга эмас. Баъзи одамлар бошқаларга қараганда кўпроқ маълумот сақлаши мумкин.

    Олимлар мия қанча ахборотни сақлаши мумкинлиги ҳақида умумий хулосага кела олмайди. Баъзилар 7 бирликка қадар дейди, бошқалари эса тўрттадан кўп эмас. Уларни гуруҳлаш орқали ишчи хотира ҳажмини ошириш мумкин. Телефон рақами одатда 10 та рақамдан иборат бўлади, лекин уни кўпинча учта гуруҳга ажратамиз (555-555-5555), чунки 10 та рақамни эслаб қолиш учун фақат учта ишлайдиган хотира ҳужайраларидан фойдаланамиз.

    Ишчи хотирадан қачон фойдаланилади?

    Инсон ҳар куни ишчи хотирадан турли йўллар билан фойдаланади: ўқиш, ёзиш, тартибга солиш, суҳбатни давом эттириш, ақлий ҳисоблаш ёки кўп босқичли кўрсатмаларга амал қилиш. Бу вазифалар диққатни жамлашга ёрдам беради.

    Ишчи хотира мактабда жуда муҳимдир. Буюк Британияда 3000 та бошланғич ва ўрта мактаб ўқувчилари иштирокида ўтказилган тадқиқотдан бирида ишчи хотиранинг ёмонлиги IQ даражасининг пастлигидан кўра ўрганишда қийинчиликларга олиб келиши эҳтимоли кўпроқ эканлиги аниқланди. Тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, ишчи хотираси заиф бўлган деярли барча болалар тушуниш ва математика тестларида ёмон натижаларга эришган.

    Эътиборни кучайтириш каби кўплаб дастур ва хизматлар мавжуд бўлиб, улардан мияни машқ қилиш ва ишчи хотирани яхшилаш учун фойдаланиш мумкин. Баъзи тадқиқотлар шуни кўрсатдики, бундай дастурлар ишчи хотирани яхшилайди, аммо ижобий таъсир машғулотдан сўнг дарҳол йўқолади. Аммо бошқа тадқиқотларда мия машғулотлари мунтазам равишда машқ қилинганда, ишчи хотирасида сезиларли ўзгаришлар пайдо бўлгани аниқланди.

    Ишчи хотирани яхшилашнинг биринчи қадами хотиранинг қандай ишлашини тушуниш ва чекловларни қабул қилишдир. Бу унутувчанликни енгиш учун ривожланиш ва турли стратегиялардан фойдаланишни англатади. Ишчи хотираси суст бўлган одамлар жараённи давом эттириш учун эслатма тизимларидан фойдаланади. Вазифалар ёки харидлар рўйхатини яратиш учун телефон ёки планшетдаги блокнот иловасидан фойдаланиш мумкин. Муҳим учрашувлар ёки шифокор ташрифларини эслатиш учун таймер ёки календарь иловасидан фойдаланилади.

    Ишчи хотирани қандай яхшилаш мумкин?

    Катта маълумотларни кичик бўлакларга бўлинг

    Кейингисига ўтишдан олдин уларнинг бир ёки иккитасига эътибор қаратинг. Тасаввур қилинг, уйда зиёфатга тайёргарлик кўряпсиз. Шунчаки нима қилиш кераклиги маълум. Озиқ-овқат сотиб олиш, ҳамма нарсани пишириш, тозалаш ва зиёфат учун кийиниш. Бу вақтда бир нарсага эътибор қаратиш, масалан, харид қилиш керак. Керак бўлган ҳамма нарсани сотиб олмагунча, ҳамма нарсага эътибор бермаслик лозим.

    Кўп босқичли вазифалар учун рўйхатдан фойдаланинг

    Ишдаги биринчи соатда назорат рўйхатини яратиш мумкин. У қуйидагиларни ўз ичига олади: хабарларни тинглаш, қўнғироқларга жавоб бериш, электрон почтани текшириш ва хатларга жавоб бериш, кечаги ютуқларни кўриб чиқиш, менежер билан дарҳол бажарилиши керак бўлган муҳим вазифаларни аниқлаштириш.

    Кундалик тартибни ишлаб чиқинг

    Ишдан уйга қайтишда тартибларни яратинг. Ҳар сафар эшикдан кирганда калит ва телефонни бир жойга қўйинг.

    Хотирани мустаҳкамловчи кўникмаларни машқ қилинг

    Юқорида айтиб ўтилган мия машғулотлари дастурларидан фойдаланиш мумкин. Бир-бирига боғлиқ бўлмаган олтита сўз ёзилади. Дастлабки иккитаси қоғозга қарамасдан ёдланади ва бир вақтнинг ўзида биттадан сўз қўшилади.

    Маълумотни эслаб қолишнинг турли усулларини синаб кўринг

    Ишдан уйга қайтганда, дўконга борганингизни, сут, пишлоқ, нон ва йогурт олганингизни тасаввур қилинг. Ҳар бир бўлимга қандай киришни тасаввур қилинг ва у ерда нима борлигини кўринг. Тасвирлар сўзлардан кўра кучлироқ бўлгани учун визуализациянгизга риоя қилиш дўконда керак бўлган ҳамма нарсани эслаб қолишга ёрдам беради.

    Кўп вазифани қисқартиринг

    Сассекс университетида ўтказилган тадқиқотга кўра, кўп вазифа бажариш миянинг маълум жойларининг қисқаришига ва концентрациянинг пасайишига олиб келади. Шунинг учун битта вазифани бажариш ва шундан кейингина бошқасига ўтиш лозим.

    Эҳтиёткорликдан чалғитадиган нарсаларни минималлаштиринг ва ишчи хотирани кучайтиринг

    Массачусетс умумий касалхонаси, Гарвард тиббиёт мактаби ва Массачусетс технология институти томонидан ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, кундалик онгни ривожлантириш машқлари хотирани яхшилайди ва тадқиқот иштирокчиларига чалғитадиган нарсаларни йўқ қилиш ҳис-туйғуларни тартибга солишга ёрдам беради.

    Кундалик тартибга жисмоний машқлар қўшинг

    Баъзи тадқиқотлар шуни кўрсатдики, ишчи хотира кундалик машқлар билан яхшиланади. Бунинг сабаблари тўлиқ ўрганилмаган, аммо олимлар жисмоний фаоллик мия ҳужайраларининг соғлиғини яхшилайди, деб ҳисоблайди. Бундан ташқари, жисмоний машқлар кайфиятни яхшилаш, сифатли уйқуни рағбатлантириш ва стрессни камайтириш орқали хотирага билвосита таъсир қилиши мумкин.

    Мавзуга доир:

    • Мия учун фойдали: ақлли бўлишингизга ёрдам берадиган 6 одат
    • Ишлаш жараёнида ташқи кўринишга зарар етказадиган 5 хил одат
    • Телевизор кўришдан яхшироқ: ухлашдан олдин қандай ишлар билан шуғулланиш керак?

    29.11.2022, 14:37   Изоҳ (0)   15170
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Қулоқларда шовқин организмдаги қандай муаммолардан дарак беради?

    29.11.2022, 12:50

    Гипертония учун парҳез: қон босимини пасайтирадиган маҳсулотлар

    29.11.2022, 10:57

    Киви истеъмол қилганда организмда қандай ўзгаришлар юз беради?

    28.11.2022, 21:41

    Сезилмаслиги мумкин: қандли диабетнинг эрталабки 2 та яширин аломати

    28.11.2022, 09:49

    Саломатлик меваси: нима учун ҳар куни камида битта олма истеъмол қилиш керак?

    27.11.2022, 19:34

    Шамоллаш ҳақида 8 та янглиш фикр: кўпчиликнинг касалликдан тузалишда йўл қўядиган хатолари

    27.11.2022, 11:39
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Ипотекага хонадон, совға сифатида эса — омборхона!


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Британияда 60 га яқин депутат Фаластин давлатини дарҳол тан олишга чақирди

    Дунё | 13 июл, 17:30

    Марғилонда 2,5 яшар болани босиб кетган Gentra ҳайдовчисига жиноят иши қўзғатилди

    Ўзбекистон | 13 июл, 17:12

    Трамп жорий этиши кутилаётган санкциялар Россия нефтига глобал эмбарго келтириб чиқариши мумкин

    Дунё | 13 июл, 16:40

    Исроил зарбаларидан бир кечада камида 29 нафар фаластинлик, жумладан, 6 нафар бола ҳалок бўлди 

    Дунё | 13 июл, 16:15

    Ўзбекистонда сунъий интеллект ёрдамида дори воситаларига бозор эҳтиёжлари ўрганилиши кутилмоқда

    Ўзбекистон | 13 июл, 15:55

    Германия Украинага ёрдам бериш учун Patriot ракеталари ишлаб чиқаришни йўлга қўйди

    Дунё | 13 июл, 15:20

    АҚШ Япония ва Австралиядан Хитой—Тайван ўртасидаги эҳтимолий урушда тутадиган позициясини очиқлашни талаб қилмоқда — FТ

    Дунё | 13 июл, 14:50

    Тошкентда муддатли тўлов асосида автомашина сотувчи МЧЖ қасддан банкрот қилинди 

    Ўзбекистон | 13 июл, 14:25
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.