D витамини бугунги кунда энг машҳур витаминлардан биридир. Кўпчилик организм уни қуёш нурлари таъсирида ишлаб чиқаришини билади, шунинг учун ҳам шимолий кенгликларнинг аҳолиси мунтазам равишда ёғли балиқ ва уни ўз ичига олган бошқа озиқ-овқатларни истеъмол қилиши керак. D витамини суякларни мустаҳкамлаш, кайфиятни яхшилаш, саратон хавфини камайтириш, вазн йўқотиш ва ҳатто астма хуружларини камайтиришга ёрдам беради, деб ёзади «Новий очаг».
Қаердаги одамларда кўпинча D витамини етишмайди?
Ажабланарлиси шундаки, қуёш витаминининг етишмаслиги юқори даражада ривожланган шимолий мамлакатларда яшовчиларга қараганда жануб аҳолисида кўпроқ кузатилади. Етишмовчилик белгилари ҳар доим ҳам сезилмайди. Аммо D витамини танқислиги хавфини оширадиган бир нечта омиллар мавжуд ва агар уларнинг камида ярми бўлса, биринчи бўлиб ушбу витамин даражасини текширтириш керак.
Камдан кам ҳолларда ташқарига чиқиш
Кундалик D витаминига бўлган эҳтиёжни олиш учун қуёшда атиги 15-20 дақиқа вақт ўтказиш кифоя, деган қараш мавжуд. Аммо кўпчилик буни ҳам амалга оширмаслиги мумкин. Айниқса, уйда кўп вақт ўтказадиганларда D витамини танқислиги кузатилиши табиий.
Вегетарианлар
Вегетарианлар ёки шунчаки сут маҳсулотларини истеъмол қилмаслик (ёки фақат кам ёғли овқатлар истеъмол қилиш) натижасида D витамини етишмовчилиги пайдо бўлиши мумкин.
Ичаклар билан боғлиқ муаммо
Крон касаллиги, ярали колит ва бошқа яллиғланишли ичак касалликлари ўз-ўзидан D витамини етишмовчилигига олиб келмайди. Аммо қўшимчалар ва яллиғланишни камайтириш ўртасидаги тўғридан тўғри боғлиқликни қўллаб-қувватлайдиган тадқиқотлар мавжуд. Агар ичак касаллиги бўлса, шифокор билан D витамини қабул қилиш ҳақида маслаҳатлашиш керак.
70 ёшдан катталар
Инсоннинг ёши ўтган сари организм D витаминини шунчалик ёмон тўплайди. Масалан, 70 ёшли одамларда бу қобилият йигирма ёшлиларга қараганда 75 фоизга паст. Шунинг учун вақтида D витамини етарлими ёки йўқлигини текширишга арзийди.
Ортиқча вазн
D витамини ёғда эрийди, яъни у ёғ ҳужайралари томонидан осон сўрилади. Шунинг учун организмда қанча ёғ кўп бўлса, D витамини шунчалик кам бўлади ва ёғда шунчалик кўп сўрилади. Шунинг учун ортиқча вазнга эга инсонларга D витамини танқислиги бор йўқлигини текшириш тавсия этилади.
Остеопороз
D витамини суяк ва бўғимларнинг мустаҳкамлиги учун масъул бўлган кальцийнинг сўрилиши учун зарурдир. Суяклар етарли миқдорда кальций ололмайдиган остеопорозга чалинган беморларда нафақат кальций, балки D витамини ҳам етишмаслиги мумкин.
Изоҳ (0)