• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +29°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Нега ҳижоб масаласи Эрон жамиятида ўлим билан жазолаш даражасида ўта муҳим?

    Теҳронда 22 ёшли Маҳса Аминий ҳижобни нотўғри ўраганлиги важи билан ахлоқ полицияси томонидан ваҳшийларча ўлдирилди. Шу сабабдан мамлакат жамоатчилигида жиддий норозилик намойишлари келиб чиқди.

    Ушбу воқеа фонида эса ўринли савол туғилади: «Ўзи Эрон жамиятида ҳижобнинг асл аҳамияти нимада?» Бу ҳақда Euronews нашри сўз юритди.

    Фото: Euronews

    Фото: Euronews

    Неча кундирки Эронда намойишлар тугамаяпти. Аёллар оммавий равишда сочларини кесмоқда, ҳижобларини ечиб ёқиб юбормоқда. Кўчаларга ўт қўйиб, ҳокимиятни диний популизм билан эгаллаб олган жиноятчи тўдаларни калтакламоқда.

    https://twitter.com/ranarahimpour/status/1572295695037796353

    Маҳса Аминий Теҳронга оилавий сафари чоғида эронлик аёлларнинг қонун бўйича кийиши керак бўлган диний рўмол стандартларига тўғри келмаган ҳижоби учун ҳибсга олинган эди.

    Гувоҳларнинг айтишича, ёш курд аёл полиция томонидан қаттиқ калтакланган. Унинг бошига бир неча марта урилган. Кейинроқ у йиқилиб, кома ҳолатида касалхонага олиб кетилган. Воқеадан уч кун ўтиб, 16 сентябрда Маҳса Аминий вафот этган.

    Эрон расмийлари унда аввалдан юрак хуружи борлигини даъво қилмоқда. Бироқ Маҳсанинг оиласи уни соғлом бўлганини таъкидлаган.

    Ушбу даҳшатли ҳодиса Эрондаги исломий кийиниш қоидалари ва полиция зўравонлигига ойна тутди.

    Эронда ҳижоб тарихи: 

    1979 йилги ислом инқилобидан бери Эронда аёлларнинг ҳижоб ўраши мажбурий бўлган. Ҳукумат ўз сиёсатини оқлаш учун Қуръон ва ҳадис қисмларига таянади. Ислом динида аёлларнинг рўмол ўраши ҳақида жуда кўп масалаларда тўхтамлар мавжуд.

    Исломий либослар мамлакатнинг ахлоқ полицияси томонидан қатъий татбиқ этилади. Улар кўчаларни микроавтобусларда айланиб, «нотўғри» кийинган аёл-қизларни қўлга олиш билан шуғулланади. Аммо ҳибсга олиш таҳдидига қарамай, миллионлаб эронлик аёллар бунга нисбатан фаол қаршилик кўрсатади.

    1979 йилда Эрон олий раҳнамоси Оятуллоҳ Ҳумайний аёллар исломий кийиниш қоидаларига риоя қилиши кераклигини айтганидан сўнг, шиддатли норозилик намойишлари бўлиб ўтган эди. Шундан кейин ҳукумат унинг изоҳларини фақат тавсия сифатида талқин қилишга мажбур бўлди. Бироқ бу қонун барибир 1983 йилда кучга кирди.

    Ўшандан бери ҳижобга қарши норозилик намойишлари вақти-вақти билан давом этиб, бугунги кунда аёлларнинг рўмолларини ёқиб, рақсга тушиши билан авж олмоқда.

    Инқилобдан аввал дунёвий Эронни шоҳ Муҳаммад Ризо Паҳлавий бошқарганида ҳам кўплаб эронлик аёллар фаол равишда ҳижобда бўлган. Улар буни турли сабабларга кўра амалга оширган. Масалан: анъана, ўзига хослик, диний ифода ёки оилавий босим юзасидан.

    Ўзи Эрон жамиятида ҳижобнинг асл аҳамияти нимада?

    Эронлик шоира ва журналист Асиэҳ Аминийнинг фикрига кўра, бугунги куннинг асосий муаммоси аёлларнинг рўмол ўрашга мажбур қилинаётганидир. Улар исломий кийиниш қоидаларини бузгани учун қамчиланиши ёки қамалиши мумкинлиги ўз тасдиғини кўрсатмоқда.

    Афсуски, бу кўпчиликнинг кучли нафратига олиб келди. Аёллар жуда кўп зулмни бошдан кечирди. Улар бу ҳукмронликка чидай олмай, ўз ҳақ-ҳуқуқларини истамоқда.

     Асиэҳ Аминий, эронлик шоира ва журналист

    Бир пайтлар ўзи ҳам ахлоқ полицияси томонидан ҳибсга олинган Асиэҳнинг айтишича, ҳозирда Эронни ларзага келтираётган намойишлар фақатгина кийиниш қоидаларидан норозилик туфайли эмас. Бу ерда ундан кўра кўпроқ ва жиддийроқ масалалар бор: одамларнинг талаби фақат ҳижоб билан чекланмайди. Улар эркинликни, демократияни ва бундай Ислом Республикасидан озод бўлишни хоҳлайди.
    Полиция бу каби ишларини шунчаки маслаҳат ва огоҳлантириш бериб қўйиш дея таъкидлайди. Аммо аслида эса улар ҳар куни Эроннинг барча шаҳарларида аёлларнинг танаси, кийими ва умуман ҳамма нарсасини «қаттиқ» назорат қилади. Ҳижоб ана шу зулмнинг рамзидир.
    Аноним қолишни истаган яна бир эронлик фаолнинг фикрига кўра, ҳижоб сиёсатидаги яна бир муаммо Эрондаги турли этник ва диний гуруҳларнинг турли хил либос кийишига ҳурмат кўрсатмаслигидир.

    Эрон кўп миллатли жамият бўлиб, унда форслар, курдлар, озарбайжонлар, лурлар, гилаклар, араблар, балучи ва туркманлар яшайди. Ҳар бирининг ўзига хос анъанавий кийимлари бор ва табиийки улар ҳижобни турлича ўрайди. Шунингдек кийимларидаги ранглар, нақш ва услублари ҳам фарқ қилади.

    Эронда аёлларнинг кийиниши ва уларнинг ҳуқуқлари ҳақида гапирилганда, ҳукумат ҳар доим бу Эрон маданияти, деб жавоб беради. Бироқ асло бундай эмас. Бу маданият эмас, бу куч!

    Ҳижоб аёлларга узоқ йиллардан бери шу даражада мажбурий қилиб белгилаб қўйилганки, улар кимнинг танлови ёки мажбурияти учун уни ўраётганларини билмайди.

    Одам нимагадир мажбурланса, доимо уни рад этиш ва аксини қилишни хоҳлайди. Чунки инсон табиати шундай. Ҳижоб масаласидаги сўнгги воқеалар ҳам бунинг яққол исботидир.

    Махсани ўлдириш билан эса улар мамлакатда янада кучли ғазаб эшикларини очди.

    Ҳозир ҳижоб ҳақида гапириш жуда оғриқли ва мушкул масалага айланиб қолди. Бу воқеа Эронда инқилобдан кейин содир бўлган энг катта феминистик қўзғолонлардан бирига ўхшайди. Эркаклар ҳам аёллар билан биргаликда курашиш учун кўчаларга чиқмоқда.

    Маълумот учун: Эрон ядровий қурол ишлаб чиқариш режаси сабабли ҳозирда Россияга қўлланилаётган санкциялардан ҳам кўпроқ чекловлар остида анча йиллардан бери яшаб келади. Авторитар бошқарув туфайли фуқароларининг элементар ҳақ-ҳуқуқлари чекланган.

    Аҳолисининг аксарият қисми қашшоқликда кун кечиради. Интернетга кириш жуда қиммат ва кўплаб сайтлар блокланган. Санъат ва маданият ходимлари, эркин фикрли олимлар, сиёсатчилар, собиқ монархиянинг вакиллари қувғинга учраган.

    Эронга кириш ва чиқиш анча чегараланган. Эронга виза олган одам Ҳаж ва Умра сафарларига, Европага ва бошқа тараққий этган мамлакатларга бора олмайди. Чунки Эрон визаси урилган паспортларга Саудия Арабистони ҳеч қачон виза бермайди (бироқ баъзи истиснолар бўлиши ҳам мумкин).

    Эронда афғонистонлик қочқин аёллар ва болалар яширин қул бозорларида сотилади. Кўп ҳолатларда уйланиш ёшига етган йигитлар моддий қийинчилик сабабли оила қура олмайди. Ёш қизларни эса пулдор қариялар сотиб олади.

    Эрон ҳукумати нефть, газ ва бошқа табиий бойликлардан келган маблағларни ҳарбий саноатга йўналтиради. Ижтимоий ҳимоя ўрта асрлар даражасида қолиб кетган.

    Бугунги кунда давом этаётган намойишлар мана шундай ижтимоий босимларнинг ортиб кетганлигидан юзага келди. Қизнинг ўлими эса худди динамит тугмасини босиб юборгандек бўлди.

    Мавзуга доир: 

    • Эронда намойишчилар мамлакат олий етакчиси Хомейнийнинг ҳайкалига ўт қўйди (видео)
    • Эрондаги намойишларда 40 дан ортиқ одам ҳалок бўлди (видео)
    • Эронда ҳижоб туфайли ҳибсга олинган қизнинг вафотидан кейин намойишлар бошланди

    01.10.2022, 08:07   Изоҳ (1)   55430
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (1)

    Кириш
    1. 5733841162@telegram.org / 01.10.2022, 12:34

      Daryo foydali va aniq kontent ustida ishlaydi Daryo.uz faoliyatiga omad.

      Жавоб бериш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    riitm ақлли платформаси Ўзбекистон тингловчиларига 30 миллион трек таклиф этмоқда


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Исроил ҲАМАСнинг 6 та юқори мартабали денгиз қўмондонини йўқ қилганини эълон қилди

    Дунё | 12 июл, 10:06

    Японияда бувиларни ижарага олиш сервиси оммалашмоқда

    Дунё | 12 июл, 09:35

    “Мантиқсизлик. Бу футбол учун қора кун” — “Кристал Пэлас” Европа Лигасидан четлатилди

    Спорт | 12 июл, 09:14

    Тошкент ва Фарғонада университетлар кафедра ўқитувчилари пора билан ушланди

    Ўзбекистон | 12 июл, 08:57

    Жейн Биркинга тегишли бўлган биринчи Hermes Birkin сумкаси кимошди савдосида 7 млн еврога сотилди

    Лайфстайл | 12 июл, 08:40
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.