Тўқаев: Ядровий портлашлар Қозоғистон ерига жуда катта зарар етказган

Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев Халқаро ядро синовларига қарши ҳаракатлар куни муносабати билан баёнот берди, деб ёзади Tengrinews.

«Бугун Халқаро ядро синовларига қарши ҳаракатлар куни. У инсоният учун улкан аҳамиятга эга. Атом портлашлари Қозоғистон ерига жуда катта зарар етказган. Бу фожиа такрорланмаслиги керак. Мамлакатимиз ядро хавфсизлиги тамойилларида қатъий туради», — деб ёзди президент ўз Twitter’ида.

Шу куниёқ Қозоғистон ТИВ матбуот хизмати муассаса раҳбари Мухтар Тлеуберди ва Ядро синовларини кенг қамровли тақиқлаш ҳақидаги шартнома ташкилоти Тайёргарлик комиссияси ижроия котиби Роберт Флойднинг қўшма баёнотини эълон қилди.

«Биз барча давлатларни ядровий портлашларга қўйилган мораторийга риоя қилишда давом этишга чақирамиз. Шартномани ҳали имзоламаган ва/ёки ратификация қилмаган давлатларни буни зудлик билан амалга оширишга даъват этамиз. Шартнома кучга кириши учун уни ратификация қилиши зарур бўлган қолган саккизта давлатни халқаро тинчлик ва хавфсизлик йўлидаги бу муҳим қадамни босиб, ядро қуролини тарқатмаслик ва қуролсизланишга содиқлигини намойиш этишга чақирамиз», — дейилади ҳужжатда.

29 август куни Халқаро ядро синовларига қарши ҳаракатлар куни нишонланади. Бу кун БМТ Бош ассамблеяси томонидан 2009 йил 2 декабрда Қозоғистон ташаббуси билан таъсис этилган. Ушбу сананинг танланиши 1991 йил 29 августда Қозоғистонда дунёдаги энг йирик ядро полигонларидан бири — Семипалатинск ёпилиши билан боғлиқ. Бу кун 2010 йилдан буён ҳар йили нишонланади.

Қозоғистон 1216 та ядро қуроли билан қуролланиб, дунёда АҚШ, Россия ва Украинадан кейин тўртинчи ўринни эгаллаган эди. Охир-оқибат Қозоғистон ҳам, Украина ҳам ўзларининг ядро қуролларини Россияга топширган.