Ҳайратланарли даражада чиройли Ўзбекистон: денгиз сатҳидан 2,5 минг метр баландликдаги Оқотқора кўлига саёҳат (фото ва видео)

Наманганнинг Поп туманида, Чодак қишлоғининг юқори қисмидаги тоғлар бағрида ложувард кўл яширинган. Ушбу кўлнинг таърифини эшитганлар бор, бироқ ҳатто маҳаллий аҳоли орасида ҳам борганлар ва кўрганлар кўп эмас. Бу ҳақда «Дарё» мухбири Азизбек Абдувалиев ҳикоя қилмоқда.

Бунинг сабаби оддий: кўлга боришнинг ўзи осон эмас. Бунинг учун аввал Чодакка борасиз, у ерда эса кўлга кўтарилиш учун махсус йўлтанламас машина ёллашингизга тўғри келади. «Кўтарилиш» деган сўзни бежиз қўлламадик, чунки кўл денгиз сатҳидан 2,5 минг метр баландликда жойлашган.

Йўлтанламас машиналар қишлоқ шароитида одатда УАЗ автомобиллари бўлади. Уларнинг тепа қисми олиб ташланади ва саргузашт ишқибозлари бўлган 7-8 киши машина бортига олинади.

Бундай автосаёҳатнинг турган-битгани адреналин: ён-атрофда тоғ ва жилғалар, шаҳарда кўришингиз даргумон гул, бута ва дарахтлар, яйловда ўтлаётган мол ва қўй-қўзилар. Сиз эса ҳамроҳларингиз билан илонизи йўллар орқали юқорига интилаверасиз.

Баландлик бўлгани учун баъзан машина қизиб кетади ёки бузилиб қолади, бундай пайт бироз сабр қилиб, табиат гўзаллигидан баҳра олиб туришингизга тўғри келади.

Ниҳоят Чодак марказидан 35-40 километр йўл босиб, 1,5-2 соат чамаси вақт сарфлаб, Чотқол тоғ тизмалари бағрида ястанган кўлга етиб борасиз. Кўлнинг ғаройиб жойлашуви ва бетакрор таровати чарчоғингизни чиқариб юборса ажаб эмас.

Бу ерга келгунга қадар унинг қандай номланишини ҳам билмас эдик. УАЗ ҳайдовчиси ва маҳаллий тарих билимдони Ҳусниддин Саркабоев кўл Оқотқора деб номланишини айтиб қолди. Табиийки, кўлнинг номи нега бундай антиқа эканлигига қизиқдик.

«Ривоятларга кўра, қадимда йилқибоқар чўпон ёзнинг ҳозиргидек жазира пайтлари шу кўл атрофига отларини олиб келган ва уларнинг аксарияти оқ тулпорлар бўлган экан. Отларни қолдирган ва шу билан кузда қайтган. Не кўз билан кўрсинки, гиёҳлар ва қуёш нурига тўйинган оқ отларнинг ранги ўзгариб, қорабайир тусига кирган экан. Шунда у ‘оқ от қора бўлди‘ дея ҳайратга тушган ва бу жойларга, жумладан, бу кўлга ҳам шу ибора ном бўлиб қолган экан», — дейди Ҳусниддин.

Бу ердаги тоғлар ва дараларда чўпонлар ҳозир ҳам йилқичилик ва чорва билан шуғулланади. Ўтлоқ, майса ва гиёҳларга бойлиги сабабли бу ерлар улар учун идеал жой бўлса ажаб эмас.

«Геологларнинг хулосасига кўра, бир замонлар икки тоғ оралиғидаги жилғага тоғнинг ён қисми ўпирилиб тушиб, сув йўлини тўсиб қўйган. Шу тўсилган жойда кейинчалик кўл ҳосил бўлган. Бунга ҳам камида 2 минг йил бўлган дейишади. Май ойи бошларида сув сатҳи баланд бўлади ва қор уюмларига уланиб, ажойиб кўриниш ҳосил қилади. Кўлнинг ҳудуди ўзгариб туради: баҳорда 15 гектар чамаси майдонни эгаллайди, ёзда 8-10 гектаргача пасаяди, кузга бориб эса 5-6 гектарга тушиб қолади. Кўл қишки қор ва баҳорги сувлар билан тўйинади. Кўл суви кейинчалик унинг тубига сингиб, уч-тўрт километр қуйида булоқ бўлиб чиқиб кетади», — дейди ҳамроҳимиз.

Ҳусниддин Саркабоевнинг айтишича, Оқотқора кўли ва унинг атрофларига сайёҳлар май ойидан келишни бошлайди ва мавсум то сентябргача давом этади. Кимдир бирровга келиб-кетади, яна кимдир тонгда келиб, кечки пайт ортига қайтади. Йўлкира жон бошига 100-120 минг сўмга тўғри келади. Мавсум пайтлари бу ерга кунига 40-50 нафар сайёҳ келади ва кундалик ташвишлардан бироз тин олиб, гўзал манзараларни кузатади.