Океанлардаги кислота миқдори 26 минг йил ичидаги энг юқори даражага етди (видео)

18 май куни Жаҳон метеорология ташкилоти (ЖМТ) Дунё океанлари 2021 йилда энг иссиқ ва энг кислотали даражага кўтарилганини ҳамда муз қатламларининг эриши денгиз сатҳининг юқорига кўтарилишига ёрдам берганини маълум қилди.

Океанлар фавқулодда экстремал ҳодисаларга дуч келмоқда. ЖМТ ўзининг йиллик «Глобал иқлим ҳолати» ҳисоботида иқлим ўзгариши билан боғлиқ бир қатор ўзгаришларни батафсил баён қилган.

«Иқлимимиз кўз ўнгимизда ўзгармоқда. Антропоген иссиқхона газлари томонидан ҳосил қилинган иссиқлик сайёрамизни кўплаб авлодлар учун иссиқ маконга айлантиради», — деди ЖМТ бош котиби Петтери Таалас.

ЖМТ ҳисоботи Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг иқлим бўйича сўнгги баҳолаши ортидан эълон қилинди. БМТ баёноти инсоният иссиқхона газлари чиқиндиларини кескин қисқартириши кераклиги, акс ҳолда тобора ҳалокатли глобал иқлим ўзгаришига дуч келиши ҳақида огоҳлантиради.

Атмосферадаги карбонат ангидрид ва метаннинг глобал исиш даражаси 2021 йилда дастлабки рекордлардан ошиб кетди, дея таъкидлаган ЖМТ.

Ўтган йили глобал миқёсда ўртача ҳарорат саноат давридан олдинги ўртача кўрсаткичдан 1,11 даража юқори бўлган, чунки дунё 1,5 даража Цельсий чегарасига яқинлашмоқда, бундан кейин исиш эффектлари кескин бўлиши кутилмоқда.

2021 йили Тинч океанидаги Ла-Нинянинг совутиш эффекти туфайли ҳарорат 2020 йилга нисбатан бироз пастроқ бўлган бўлса-да, у барибир рекорд даражадаги энг иссиқ етти йил орасидан жой олган.

«Рекорд даражадаги яна бир энг иссиқ йилни кўришимиз вақт масаласидир», — дея қўшимча қилди Таалас.

Иссиқлик ва чиқиндиларнинг катта қисмини океанлар ўзига олади. Сув объектлари Ерда тўпланган иссиқликнинг тахминан 90 фоизини ва инсон фаолияти натижасида чиқадиган карбонат ангидрид чиқиндиларининг 23 фоизини ўзлаштиради.

Ҳисоботда айтилишича, океан сўнгги 20 йил ичида сезиларли даражада тезроқ исиб, 2021 йилда янги энг юқори даражага етди ва унинг янада исиши кутилмоқда. Бундай таъсирни ўзгартириш учун асрлар ёки минг йиллар керак бўлиши мумкин.

Океан, шунингдек, камида сўнгги 26 000 йил ичидаги энг кислотали даражага етган, чунки у атмосферада янада кўпроқ карбонат ангидридни ўзлаштириб, реакцияга киришмоқда.

Сўнгги ўн йил ичида денгиз сатҳи 4,5 сантиметрга кўтарилган.