Уйдаги чумолилардан қандай қилиб бутунлай қутулиш мумкин?

«Домашний очаг» нашри ҳавола этган оддий усуллар туфайли чумолилар билан боғлиқ муаммони бартараф этиш мумкин.

Чумолилар инсон саломатлигига зарар етказиши мумкинми?

Миллий ёввойи табиат федерацияси маълумотларига кўра, дунёда чумолиларнинг 12 000 дан ортиқ тури мавжуд. Уларнинг аксарияти одамлар учун зарарсиздир.

Бироқ чумолилар касалликлар ёки инфекцияларнинг потенциал ташувчиси бўлиши мумкин. Мисол учун, 2019 йилда ҳашаротларни ўрганишда Monomorium чумолилари одамлар учун хавфли бўлган патоген бактерияларни олиб юриши мумкинлигини аниқлади. 2005 йилда ўтказилган тадқиқотда, одатда уй чумолиси астма ва нафас олиш аллергиясини келтириб чиқариши мумкинлиги аниқланди.

Уйдаги чумолиларни нима ўзига тортади ва улардан қандай қутулиш мумкин?

Аввал уйингизда чумолиларни аниқ нима чақиришини аниқлаш керак. Идишнинг ён томонидаги ёпишқоқ томчи асалми ёки раквинадаги ювилмаган қошиқми, ҳар доим нимадир бор. Имкон бўлса, чумоли ёки умуман ҳашаротларни ўзига чақирадиган чиқиндиларни чиқариб ташлаш керак, шунда чумолилар ўз-ўзидан уйни тарк этади.

Чумолилар феромонлар ёрдамида озиқ-овқат излайди. Бу феромонлар бошқа чумолилар учун из қолдиради. Ҳар қандай ҳолатда ҳам улардан қолган излардан халос бўлиш керак. Буни сиркани сув билан 1:3 нисбатда аралаштириш орқали амалга ошириш мумкин. Шунчаки аралашма чумолилар мавжуд бўлган ҳар қандай жойга сепилади.

Чумолиларга қарши халқона усуллар

Майдаланган қора ёки қизил қалампир

Қора ёки қизил қалампир чумолилар учун табиий воситадир. Ҳақиқат шундаки, ҳашаротларга унинг ҳиди ёқмайди. Бунинг учун қалампир фақат плинтус ва жиҳозлар атрофига сепилади.

Ялпиз

Ялпиз чумолилар ва чивин каби бошқа ҳашаротларни самарали даф эта оладиган ажойиб воситадир. Ялпиздан қандай фойдаланиш керак?

1. 10-20 томчи ялпиз эфир мойини 2 стакан сув билан аралаштирилади.
2. Аралашма уй плнтус ва деразалари атрофига сепилади.
3. Суюқлик қуригач олдинги жараён яна такрорланади.

Чумолилар харитага ўхшаш феромон изини қолдиради. Шиша тозалагич ва ювиш воситасидан фойдаланиш усули чумолиларнинг уйга қайта кириб келишидан сақлайди.

Буни қандай қилиш керак:

1. Шиша тозалагични идиш ювиш учун суюқлик билан аралаштириб, идишга қуйилади.
2. Чумолилар кўп бўлган жойларга сепилади.
3. Сўнга аралашма сепилган жойлар артиб олинади.

Чумолиларни қайтариш учун лимон шарбатини сепиш мумкин, шу билан феромон излари олиниб, озиқ-овқат ҳидини ниқоблаш мумкин. Шунингдек, шкафга лимон пўстини ҳам қўйиш мумкин.

Уйда чумолилардан қутулишга ёрдам берадиган яна бир неча усуллар мавжуд:

1. Озиқ-овқат қолдиқлари чумолиларни ўзига чақириши мумкин, шунинг учун овқатдан сўнг дарҳол столдан ишлатилган идишларни олиб ташлаш керак.
2. Эшик ва деразалардаги барча ёриқлар ва тешикларни тузатинг.
3. Ширинликларни яширинг. Озиқ-овқатларни, айниқса асал, чинор сиропи ва шакарни ҳаво ўтказмайдиган идишларда ёки фольга ёки пластмасса ўралган ҳолда сақланиши лозим.
4. Чиқиндиларни ёпиқ ҳолда сақланг ва ахлатни олиб чиққандан кейин қолдиқларни текширинг.
5. Тупроқ остида ҳашаротлар уялари борлигини кўрсатиши мумкин бўлган чумолилар тўдаси билн ўсимликларини текширинг. Зарар кўрган ўсимликларни ташлаш лозим
6. Чумолиларнинг ўсимлик тупроғига жойлашишига йўл қўймаслик учун тупроқни цитрус пўстлоғи — лимон ёки апельсин билан ёпинг.
7. Уйни тоза тутинг. Уйнинг ташқи деворлари ва деразаларида жойлашган ҳар қандай узум ёки бошқа ўсимликларни кесиб ташланг.
8. Чумолилар шакар, асал ва маккажўхори уни каби ширин ва крахмалли овқатлар қолдиғига тез ёпишади. Шундай қилиб, чумолиларни қўрқитишнинг энг яхши усулларидан бири — уларнинг зиёфати учун тайёр озиқ-овқат манбалари йўқлигига ишонч ҳосил қилишдир.
9. Озиқ-овқатларни маҳкам ёпиқ идишларда ёки пластик қопларда сақлаш керак