Сўнгги пайтларда кредитларга кафил бўлган фуқаролар томонидан қарздорлар ўз вақтида тўламаган кредитларни ундириш уларнинг ҳисоб рақамига қаратилаётганлиги масаласида мурожаатлар келиб тушмоқда. Марказий банк кафил бўлган фуқароларни огоҳлантирди.
Хусусан, қарз олувчининг ҳисобварағида кредит тўлаш учун маблағи бўлмаса, банклар томонидан қарздорликни ундириш дарҳол кафилнинг банк карталаридаги мавжуд пул маблағларидан мижознинг розилигисиз амалга оширилаётгани бўйича эътироз билдирилмоқда. Банклар бундай қилишга ҳақлими?
Кафил бўлган фуқароларнинг аксарияти яқин танишларига ишонган ҳолда, қарз олувчининг молиявий ҳолатини ўрганиб чиқмасдан ва кафиллик шартномаси шартлари билан тўлиқ танишмай туриб, шунчаки «расмиятчилик учун» имзо қўйиб беряпман, деган фикрда бўлган.
Оқибатда, кредит бўйича кафил сифатида ўзларига молиявий мажбурият олганликлари маълум бўлмоқда.
Шу билан бирга, кредит бўйича кафил бўлган фуқаролар кафилнинг қонун ҳужжатлари ва ҳатто кафилнинг ўзи имзолаган кафиллик шартномалари шартлари билан белгиланган ҳуқуқ ва мажбуриятлари билан ҳам яқиндан таниш эмаслиги билдириляпти.
Шунингдек, кафиллик қай ҳолатларда бекор бўлиши тўғрисида батафсил маълумотга эга эмаслиги натижасида кафил, қарз олувчи ва кредит ташкилоти ўртасида турли тушунмовчиликлар пайдо бўлмоқда.
Кафил фуқаролардан қарз олувчи кредит тўловларини вақтида тўламаганда, унинг қарзларини ўз ихтиёрингиз билан тўлашга рози бўлармидингиз, деб сўралганда улар бошқа шахс томонидан олинган кредит тўловларини тўлашга хоҳиши йўқлигини таъкидлаган.
Қўшимча равишда, кафилларнинг аксарияти қарз олувчилар барча кредит тўловларини ўзлари тўлашини, кафиллик бўйича ҳеч қандай муаммо бўлмаслигини ваъда қилиб, кафил бўлишга кўндирганлигини билдирган.
Кафил шахс кредит маблағи ажратган кредит ташкилоти олдида қарз олувчи билан баравар ҳажмда жавоб беради (кафиллик шартномасида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса).
Улар кредит ташкилотига қарздорнинг ўз вақтида тўланмаган кредитининг асосий қарзи ва унга ҳисобланган фоизларини тўлашдан ташқари, ушбу кредитни ундириб олиш билан боғлиқ суд харажатларини ва кредит ташкилотига етказилган бошқа зарарларни ҳам тўлайди.
Марказий банк ўзбекистонликларни бошқа бир шахснинг кредити бўйича кафил сифатида қатнашишдан аввал келажакда юзага келиши мумкин бўлган хатарларни тўғри баҳолашга чақирди.
Изоҳ (0)