Аҳолини ижтимоий аҳамиятга эга озиқ-овқат маҳсулотлари билан узлуксиз таъминлаш, шу орқали озиқ-овқат хавфсизлигини яхшилаш масаласи Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг энг муҳим вазифаларидан бири саналади.
Бугунги кунда ушбу маҳсулотларни етиштириш ва ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш, зарур захираларни шакллантириш, шу жумладан, буни хорижий мамлакатлардан олиб кириш орқали амалга ошириш чоралари кўрилмоқда.
Аҳолига ўсимлик ёғини барқарор етказиб бериш мақсадида 2022 йилда республика бўйича 1 млн 34 минг гектар майдонга чигит ва 266 минг гектар майдонга мойли экинлар экилиши режалаштирилган. Ушбу кўрсаткич 2021 йилга нисбатан 32 фоизга ҳамда 2020 йилга нисбатан 2,6 баравар кўп.
Шунингдек, жорий йил чигитдан 2 млн 138 минг тонна пахта хом-ашёси ва мойли экинлардан 366 минг тонна (2021 йилга нисбатан 13 фоиз ва 2020 йилга нисбатан 3,5 баравар кўп) маҳсулот етиштирилиши кутилмоқда.
Бунинг натижасида дастлабки ҳисоб-китобларга кўра, Ўзбекистонда жами 476 минг тонна ёғ маҳсулотини ишлаб чиқариш имкониятлари мавжуд. Улар 385 минг тонна пахта ёғи ва 91 минг тонна ўсимлик ёғи (кунгабоқар, соя, кунжут, зиғир, махсар) ҳисобланади.
Ишлаб чиқарилиши режалаштирилган маҳсулотлар ички истеъмол бозорида аҳолининг ўсимлик ёғига бўлган ўртача 460 минг тоннага тенг йиллик эҳтиёжини тўлиқ қоплаши керак, — дейилади вазирлик хабарида.Бироқ ўсимлик ёғи чорва моллари ва паррандаларни озиқлантиришда ҳам ишлатилиб, бу борада йиллик эҳтиёж 100 минг тоннани ташкил этади. Оқибатда аҳоли эҳтиёжини фақат 82 фоизга таъминлаш имкони вужудга келмоқда.
Айни вақтда Ўзбекистонда 80 дан ортиқ ёғ-мой корхоналари фаолият юритмоқда ва уларнинг йиллик ўртача ишлаб чиқариш қуввати 3,5 млн тоннага тенг. Шундан 1,2 млн тоннаси мойли экинлар донини қайта ишлаш йўналишига тўғри келади.
Сўнгги маълумотларга кўра, 2022 йилнинг январь март ойларида 21,3 минг тонна ўсимлик ёғи ва 39 минг тонна кунгабоқар дони импорт қилинган. Бу 2021 йилнинг мос даврига нисбатан ўсимлик ёғининг 35,5 минг тонна ёки 2,7 баробарга ва кунгабоқар донининг 12,8 минг тонна ёки 1,33 баробарга камайганлигини кўрсатади.
Ўзбекистонга олиб кирилаётган 16 минг тонна (75 фоиз) ўсимлик ёғи ва 30 минг тонна (77 фоиз) кунгабоқар дони импортининг улуши асосан Қозоғистон ҳисобига тўғри келмоқда, — дейди Қишлоқ хўжалиги вазирлиги.Жорий йил январь март ойларида ўсимлик ёғи импорти ҳажмларида қисқариш кузатилганига асосий сабаб, 2021 йил 1 майдан 2022 йил 30 апрелгача бўлган муддатда республика ҳудудига ўсимлик ёғи, кунгабоқар, зиғир ва соя уруғини олиб киришда ҳамда унинг ички бозордаги реализациясида қўшилган қиймат солиғи бекор қилинди.
Мойли экинлар майдонлари ва ҳосилдорлигининг оширилганлиги, тадбиркорлик субъектлари томонидан маҳсулот захираси яратилганлиги ҳам импортнинг камайишига олиб келди. Ўзбекистонда мойли экинлар соҳасини ривожлантириш мақсадида бир қатор ишлар олиб борилмоқда.
Изоҳ (0)