2022 йил март ойида Ўзбекистонга совуқ ва нам ҳаво оқимининг кириб келиши оқибатида ҳароратнинг кескин пасайиши ҳамда ёғингарчилик кўп кузатилди. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги мутахассислари томонидан ноқулай об-ҳаво шароитининг таъсирига оид дастлабки ўрганиш натижалари маълум қилинди.
Унга кўра, совуқ ҳаво ва ёғингарчиликлар айрим ҳудудларда мевали боғларнинг куртак новдаларига қисман салбий таъсир кўрсатган. Мамлакатдаги узумзорлар, эртаки экилган картошка ва сабзавот экинларига эса совуқ таъсир этмагани аниқланган.
Вилоятлар кесимида олинган маълумотлар таҳлили қуйидагича:
- Фарғона водийсида ўрикнинг эртапишар навлари Андижон вилоятида 19 фоиз, Наманганда 10 фоиз ва Фарғонада 18 фоиз, гилоснинг эртапишар навлари Наманганда 2,4 фоиз, бодомнинг эртапишар навлари Андижонда 17 фоиз, Наманганда 19 фоиз ва Фарғонада 23 фоиз;
- Жанубий ҳудудларда, хусусан, Қашқадарё вилоятида гилоснинг эртапишар навлари 9 фоиз, шафтолининг эртапишар навлари 9 фоиз, олхўрининг эртапишар навлари 15 фоиз, бодомнинг эртапишар навлари 18 фоиз;
- Марказий ҳудудларда ўрикнинг эртапишар навлари Бухоро вилоятида 6,7 фоиз, Жиззахда 17 фоиз, Навоийда 19 фоиз, Самарқандда 10 фоиз, Сирдарёда 17 фоиз ва Тошкентда 10 фоиз, гилоснинг эртапишар навлари Навоийда 6,5 фоиз ва Тошкентда 2,4 фоиз, шафтолининг эртапишар навлари Навоийда 8 фоиз ва Самарқандда 5 фоиз, олхўрининг эртапишар навлари Сирдарёда 3 фоиз ҳосилли майдонга нисбатан зарарланган.
Эслатиб ўтамиз, баҳор ойларида Ўзбекистон ҳудудига кириб келган совуқ ҳаво ҳарорати таъсиридан қишлоқ хўжалиги экинлари, мевали боғлар ва узумзорларни асраш мақсадида қишлоқ хўжалиги вазири Жамшид Хожаев бошчилигида тун-у кун ишлайдиган Республика штаби ҳамда ҳудудий штаблар ташкил қилинган.
Ишчи гуруҳлар серёғин, мураккаб об-ҳаво шароитида ҳудудларнинг тупроқ-иқлим шароитини инобатга олиб, баҳорги дала ишларини ва ғалла майдонларида агротехник тадбирларни ўтказиш, қишлоқ хўжалиги экинларини нам ва совуқ ҳаво ҳарорати таъсиридан асраш бўйича туманлар ҳудудларида фермер ва деҳқон хўжаликлари иштирокида кўргазмали семинарлар ташкил этган.
Март ойининг 3 декадасида республикада мавжуд 338 минг гектар (248 минг гектар фермер хўжаликларида, 90 минг гектар аҳоли томорқасида) мевали боғларнинг (ўрик, шафтоли, бодом, олча) 77 минг гектари (22 фоизи) гуллаган ҳамда 182 минг гектар узумзорларнинг (130 минг гектар фермер хўжаликларида, 52 минг гектар аҳолида) 42 минг гектари (23 фоизи) тупроқдан очилиб, куртаклаган эди. Ушбу боғ ва узумзорларни совуқдан асраш мақсадида ҳудудларда ҳаво ҳарорати +2 даража Цельсийдан паст бўлган жойларда 17 мартдан 23 мартга қадар 74,4 минг гектар мевали боғ ва узумзорларга сув қўйилган, 117,4 минг гектарида хашак, похол, шох-шаббалардан тайёрланган уюмлар тўпланиб тутатилган. Бундан ташқари, 8 404 гектар боғларда гуллаш фазасини кечиктириш учун махсус препаратлар билан ишлов берилган.
Эртаки сабзавот ва картошка майдонларида илиқ ҳароратни ушлаб туриш учун 22 мартдан 23 мартга ўтар кечаси 2,1 минг гектар майдонга сув қўйилган, шох-шабба уюмлари тўпланиб тутатилган. Шунингдек, 20,7 минг гектар қишлоқ хўжалиги экинлари енгил суғорилди, 5,4 минг гектар майдонга плёнка ёпилган, 16,1 минг гектар дала четларида хашак уюмлари тутатилган.
«Рақамлардан кўриш мумкинки, бу йил намгарчил ҳаводан асосан ўрик зарарланган. Зарарланиш 20 фоизгача. Ўтган йилдаги каби кўп эмас. Ўтган йили ўрик дарахти ҳосили аномал совуқлардан марказий ва жанубий вилоятларда 80 фоизгача йўқотилган эди. Рақамлар Гидрометеорология хизмати маркази томонидан тақдим этилган, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ўтган йили зарарланиш миқдорини очиқламаган», — деб ёзади «Ўзгидромет» етакчи мутахассиси Эркин Абдулаҳатов.
Изоҳ (0)