• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +33°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login

    Устоз-шогирд анънаси ўзаро ишонч ва ҳурматда қурилади

    Халқимизда «Устоз отангдек улуғ» деган ҳикмат бежиз айтилмаган. Ўтган ота-боболаримиз устоз ва муаллимларнинг ҳаққини яхши билганлар, уларнинг қадри нечоғли баланд эканини теран англаганлар.

    Биламизки, дунё тан олган бобомиз Соҳибқирон Амир Темур Турон заминининг йирик давлат арбоби, буюк саркардаси бўлган. У қудратли давлатни вужудга келтирган. Самарқанд шаҳридаги Гўри Амир мақбарасига Амир Темур авлодлари дафн этилган. Биласизми, бу ерда соҳибқироннинг устозлари пири Мир Саййид Барака ва Саййид Умарнинг қабри ҳам бор. Араб тарихчиси Ибн Арабшохнинг берган маълумтларига кўра, Амир Тимур доимо қуйидаги фикрларни тез-тез такрорлаган экан: «Менинг катта марралар ва ютуқларимда, буюк давлат барпо этишимда устозим Саид Бараканинг хизматлари беқиёсдир».

    Амир Темурнинг устози 1404 йилда Мозандаронда вафот этган ва Афғонистоннинг Андҳуд шаҳрида дафн этилган. Амир Темур васиятига кўра жасади Самарқандга Шоҳруҳ Мирзо томонидан келтирилган. Буюк Соҳибқирон ўз жасадини унинг оёғи учига қўйишларини васият қилган экан. Шу тариқа Амир Темур ўзи устозининг оёқ томонига дафн этилади. Бу тарихий факт бугунги кунда устоз ва шогирдларнинг ўзаро ҳурмати ва ишончи орқалигина кўпгина марраларга эришиш мумкинлини кўрсатмоқда. Ахир, устоз шогирдига ўз ҳунарини ўргатиши учун уларни ўзаро умумий мақсад, ишонч ва ўзаро келишиш, тушуниш юқори бўлиш керак.

    Биласизми, I.Гёте ҳам ўз замонида бетакрор фикрларни айтган: «Чинакам шогирд бор нарсалар негизида мавҳум нарсалар ривожини ўрганади ва шу йўл билан устозига яқинлашиб боради». Демак, бугун таълимда устоз-шогирд аъанасида ўта нозик бўлган қирраларни англаш ва муносабатларни мустаҳкамлаш муҳимдир. Бу муносабатлар ўзаро ҳурмат ва ишонч, инсонийлик ва мехр-оқибатда кўринади. Бу қурилма бир кунда эмас, балки қадамба-қадам, босқичма-босқич, йиллар давомида қурилади.

    Бугун эса, баъзи бир ҳолатларда бир томондан устознинг ўқувчисига нисбатан муносабати маънан қонунга зид бўлса, иккинчи томондан ўқувчиларнинг ҳам устозларга бўлган қўпол хатти-харакатлари турли-хил мураккаб муаммоларга сабаб бўлмоқда. Ўқувчилар устозидан узоқлашган сари, илм-фан, маърифат ва дунёвий тафаккурдан узоқлашмоқда. Масалан, ижтимоий тармоқларда Андижоннинг Шаҳрихон тумани маҳаллий кенгаш депутатининг ўқитувчига тазйиқ қилгани, ёки устозларни узр сурашга мажбур қилингани, ёки ўқитувчиларнинг ўз ўқувчиларини дўппослагани кенг муҳокама қилинди. Бундай ҳолатлар нафақат таълим тизимидаги муаммоларни янада чуқурлашиши, мураккамлашиши ва чигаллашишига олиб келмоқда, балки бутун жамиятдаги ўзгаришларга ҳам салбий таъсир қилмоқда.

    Ҳеч бир замонларда, ҳеч бир жамият ва давлатларда бундай ҳолат бўлмаган. Аксинча, масалан, Ҳиндистонда устозларнинг ҳурмати шу даражада юқорики, ҳатто уларнинг соясига ҳам оёқ босишмайди, ёки Японияда устозларга нафақат мактабда, балки ҳамма жойда бирдек таъзим-ҳурмат бажо келтирилади ҳамда ҳар бир япониялик болакай ўқитувчи бўлишни орзу қилади. Финляндияда эса ўқитувчиларнинг малакасига ишонч шунчалик юқорики, дарсликлар учун ҳам умуммиллий стандартлар бекор қилинган — ўқитувчилар ўзларининг ва ўқувчиларининг эҳтиёжларидан келиб чиқиб дарслик танлайди. Финляндиядаги мактабларда ўқитувчи доска олдида туриб 45 дақиқа мавзуни тушунтиришига деярли гувоҳ бўлмайсиз. Ўқувчилар ўзаро келишилган режа бўйича мавзуни ўзлари мустақил ўрганади. Финлар шундай дейишади: «Биз ё ҳаётга тайёрлаймиз, ёки — имтиҳонларга. Биз биринчисини танлаймиз». Ўқитувчи ўз ўқувчиларини қай усулда ўқитиши назорат қилинмайди. Фин ўқитувчилари дунёдаги энг малакали мутахассислардир. Финляндияда ўқитувчиликка бўлган талаблар жуда юқори. Ўқитувчилари худди шифокорлар ва юристлар каби мақомга эга. Уларнинг ижтимоий мавқеи ҳам жуда юқори. Фин ўқитувчиларининг бу қадар улкан мавқега эгаликлари ўқитувчи касбига бўлган талабнинг юқорилиги ҳамда малака имтиҳонларининг мураккаблиги билан изоҳланади. Шунинг учун Финляндияда улар ўз ўқитувчиларини доимий равишда баҳолаш ва баҳолаб бориш заруратини сезмайди. Агар ўқитувчидан қандайдир хато ёки камчилик ўтадиган бўлса, у билан мактаб директорининг ўзи шуғулланиб қўя қолади.

    Тан оламиз, таълим мураккаб жараёндир. Бугун биз финларнинг таълим тизимидан андозалар олмоқдамиз. Ўқувчиларнинг маънан етук, рақобатбардош, комил инсонлар бўлиб вояга етишида ҳамма тизимлар бирдек масъулдир. «Қуш уясида кўрганини қилади», деганларидек, болага аввало оиладаги соғлом муҳит керак бўлади, кейин эса четда томошабин бўлмасдан, биргаликда ҳам маҳалла ҳам таълим муассасалари тарбиялашга ўз ҳиссасини қўшайди.

    Усарова Ф.Х. ЎзР ФА ҳузуридаги Ўзбекистоннинг энг янги тарихи масалалари бўйича Мувофиқлаштирувчи-методик марказ директори вазифасини бажарувчи, с.ф.н., доцент

    05.04.2022, 12:08   Изоҳ (0)   6297
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    Тошкент шаҳар ҳокимлиги кўмагида 2025 йил 2-4 октябрь кунлари CAEx HoReCa & UzFPT кўргазмаси бўлиб ўтади


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Click & Смарт Business (собиқ УЗКАССА): бизнес муваффақияти ва мижозлар қулайлиги учун ҳамкорлик


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди


    Анорбанк ва Beelab Ўзбекистон рақамли банкинг бозорида ҳамкорлик ўрнатди


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкентда тирбандликлар прогноз қилинадиган марказ ишга туширилди

    Ўзбекистон | 27 июн, 14:15

    Трамп Эронга 30 млрд долларлик ядровий таклиф бермоқчи — CNN

    Дунё | 27 июн, 14:00

    Кулолчилик, фокус кўрсатиш ва ошпазлик: машҳурларнинг яна қандай яширин иқтидорлари бор?

    Шоу-бизнес | 27 июн, 13:53

    Хаби Алонсо “Реал”нинг ҳимояси ҳақида: “Барча футболчилар орқага қайтиши керак”

    Спорт | 27 июн, 13:37

    “Ўзгидромет” 28 июнда қандай об-ҳаво кутилаётганини эълон қилди

    Ўзбекистон | 27 июн, 13:25

    Россияда мигрант ҳайдовчиларни ишдан бўшатиш таклиф қилинди

    Дунё | 27 июн, 13:08

    Трамп ва Нетаньяху Ғазодаги урушни тугатишга келишиб олди — ОАВ

    Дунё | 27 июн, 12:33
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.