Ўзбекистонлик олимлар сигир ва эчкиларни ZF-UZ-VAC2001 вакцинаси билан эмлаш орқали коронавирусга қарши нейтраллаштирувчи антикорлари бўлган сутни ишлаб чиққани тўғрисида хабар берилганди. Инновацион ривожланиш вазирлигининг маълум қилишича, иммун сутини олиш лойиҳаси Халқаро молекуляр аллергология маркази ҳамда Австриянинг Вена Тиббиёт университети билан ҳамкорликда амалга оширмоқда.
Маълум қилинишича, Халқаро молекуляр аллергология марказининг Биотехнологиялар ва компаратив тиббиёт соҳасидаги олимлар жамоаси ZF-UZ-VAC2001 Ўзбекистон—Хитой вакцинаси билан эмланган сигирларнинг иммун сутидан тажриба намуналари олган. Олинган иммун сути коронавирусга қарши антитаначаларга эга бўлиб, SARS-CoV-2 вирусини одам ҳужайрасидаги АПФ-2 рецептори билан боғланишини нейтраллаштириш хусусиятига эга, бу вируснинг инсон ҳужайрасига кириши ва кўпайишига тўсқинлик қилади.
Таъкидланишича, келажакда мазкур иммун сути ва ундан олинган маҳсулотлар саноат даражасида ишлаб чиқаришга тавсия этилиши мумкин.
Халқаро молекуляр аллергология маркази ҳамда Қорақалпоғистон Республикасида фаолият юритаётган «ПанаевФармс» ФХ компанияси ўртасида тузилган ҳамкорлик шартномасига кўра, ҳозирда 31 бош симментал (говмиш) наслдор сигирлар ҳамда Австрия ва Германиядан олиб келинган Golshtin зотли сигирлар ZF-UZ-VAC2001 вакцинасининг 3 дозаси билан тўлиқ эмланган.
«Бўғозлик даврида ZF-UZ-VAC2001 ўзбек-хитой вакцинаси билан эмланган сигирларнинг оғиз сутида SARS-CoV-2 вирусига қарши таначалар максимал даражада бўлиши олимлар томонидан тасдиқланди. Январь ойининг охирида сигирлар болалай бошлади. Оғиз сути ва сутдан олинган тажриба намуналари устида кейинги клиник-лаборатория тадқиқотлари давом эттириляпти. Мазкур тадқиқот ҳақида мақола халқаро илмий журналларга жўнатилди ва биология бўйича илмий мақолалар эълон қилинадиган BioRxiv порталига жойлаштирилди», — дейилади хабарда.
Бундан ташқари, Ўзбекистон давлат стандартларига риоя этган ҳолда узоқ муддатли пастеризация жараёни сутнинг барча хусусиятларини, жумладан, антитаначаларнинг нейтраллаштирувчи фаоллигини сақлаб қолган. Келажакда иммун сути ва ундан олинадиган маҳсулотлар саноат даражасида ишлаб чиқаришга тавсия этилиши мумкин. Иммун сутидан ташқари, олинган хом ашёдан сўриладиган таблеткалар ҳамда ваниль, ялпиз, лимон мазали оғиз бўшлиғига сепиладиган спрейлар ишлаб чиқариш режалаштирилган. Олинган маҳсулот аҳолини оммавий пассив иммунизация қилиш учун қўлланилиши кўзда тутилган.
Harvard Medical School олимларининг тадқиқотлари натижаларига кўра, сигирларнинг IgG иммуноглобулин концентрати инсон ошқозонидаги ҳазм қилиш жараёнларида барқарорлиги йўқотмайди ҳамда специфик боғловчи ва нейтралловчи хусусиятларини сақлаб қолади. Олинган маҳсулот қўшимча ҳазм қилувчи дори воситаларини қабул қилишни ёки ошқозонда эрийдиган капсулалар шаклида ишлаб чиқаришни талаб этмайди.
Эслатиб ўтамиз, 2021 йилнинг августида ўзбекистонлик олимлар помидордан фойдаланиб, COVID-19 инфекциясига қарши вакцина ишлаб чиққанди. «Бу помидорни истеъмол қилсак, у ошқозонимизда парчаланиб, антитаначалар ҳосил қилади. Ўзбекистонда учраётган коронавирусни олиб, тож қисмини клонлаб, ўсимлик ҳужайрасига киритдик. Текшириб кўрдик, ўсимлик ҳужайрасида чиндан ҳам вакцина ажралмоқда», — дейган эди ўшанда мутахассис.
Изоҳ (0)