7 февраль куни Кремлда Россия ва Франция президентлари Владимир Путин ҳамда Эммануэль Макрон ўртасида беш соатлик музокаралар бўлиб ўтди. Учрашувдан сўнг икки етакчи музокаралар якунлари бўйича матбуот анжумани ўтказди. Meduza ундан асосий маълумотларни тақдим қилди.
Матбуот анжуманида Владимир Путин нималар ҳақида гапирди?
«Ядровий уруш бошланса, унда ғолиблар бўлмайди».
Улар НАТО — мудофаа ташкилоти, дея Россияни ишонтиришга уринмоқда, аммо Ироқ, Ливия, Афғонистон ва Сербия аҳолиси бу ҳақиқатан шундай ёки йўқлигига аллақачон ишонч ҳосил қилган. НАТОнинг ҳарбий стратегиясида Россия тўғридан-тўғри рақиб деб аталган. Негадир улар қўшинларимизнинг ўз ҳудудимиз бўйлаб ҳаракатланишини таҳдид деб билади ва шунинг учун дўстона бўлмаган сиёсат юритади.
Улар Украинага қурол-яроғ етказиб бермоқда. Киев эса Минск келишувларини бажаришни истамасдан, русийзабон аҳолини камситмоқда. Улар Порошенкони (Украинанинг собиқ президенти) ҳам таъқиб қилмоқда, аммо биз унга сиёсий бошпана беришга тайёрмиз. Агар Украина НАТОга қўшилса ва Қримни ҳарбий йўл билан қайтариб олса, Европа давлатларининг барчаси ўзи истамаган можарога киришади. Ва агар ядровий уруш бошланса, унда ғолиблар бўлмайди.
Украина Минск келишувларига риоя қилиши керак: ёқадими, ёқмайдими — чидаш керак. Биз НАТОдан 30 йилдан бери сўраймиз — ундай қилманг, бундай қилманг, лекин сўровларимиз шунчаки эътиборсиз қолдирилмоқда. Ҳозир эса улар таклифларимизга жавоб юборишди, аммо унда ҳам барча асосий саволлар эътибордан четда қолган.
«Россия билан уруш қилишни истайсизми?»
Украинанинг доктринал ҳужжатларида Россия рақиб экани ва Қирмни ҳарбий йўл билан қайтариш мумкинлиги айтилган. Тасаввур қилинг, Украина—НАТО аъзоси. Бешинчи модда бекор қилинмаган. Яқинда жаноб Байден бешинчи модда мутлақ императив эканини ва у бажарилишини айтди. Бу Россия ва НАТО ўртасида ҳарбий қарама-қаршилик юзага келишини англатади.
Вашингтон шартномасининг бешинчи моддаси НАТОнинг жамоавий мудофаа тамойилига бағишланган. Альянс аъзоларидан бирига қилинган ҳужум НАТОнинг барча аъзоларига қилинган ҳужум сифатида баҳоланади.
Эммануэль Макрон нималар ҳақида гапирди?
НАТОнинг очиқ эшиклар сиёсати — экзистенсиал масала
НАТОнинг очиқ эшиклар сиёсати — экзистенсиал масала, Финляндия ёки Швейцарияга альянсга кира олмаслигини айтиш биз учун қийин бўлган бўларди. Ўтган 30 йил ичида Россия травмаларга учради, шунинг учун энди бизга янги хавфсизлик механизмлари керак, аммо биз уларни Европа давлатларининг асосий ҳуқуқларини бузиш орқали шакллантира олмаймиз. Уларнинг кўпчилиги травматик синовларни бошдан кечирди, биз буларни унутолмаймиз. Ўзимизни янги зиддиятлар хавфига дучор қилолмаймиз.
Келгуси кунлар ҳал қилувчи бўлади, мен Киевда ва Европадаги ҳамкорларимиз билан маслаҳатлашувлар ўтказаман, аниқ чора-тадбирларни келишиб олишимиз керак. Зеленский нега асабийлашаётганини тушунаман – ахир, унинг мамлакати чегараларида 125 минг Россия аскари бор. Ишончим комилки, биз Европада хавфсизликни ЕХҲТ ютуқлари асосида барпо эта оламиз, лекин бизга инновацион ечимлар ҳам зарур. Муроса топиш мумкин бўлган ҳар бир босқичда Россия билан мулоқот қилишимиз керак. Бизнинг географиямиз ўзгармайди, шунинг учун қўшничилик тамойилларига амал қилишимиз керак. Ҳозирча келишиб олдик, деб бўлмайди, лекин жараён бошланди.
Бир неча ойдан буён Ғарб сиёсатчилари ва оммавий ахборот воситалари Россия Украина билан чегараси яқинида ҳарбий кучлар тўплаётгани ҳақида хабар бермоқда, уларнинг фикрича, бу босқинга тайёргарлик бўлиши мумкин. Агар Украинага ҳужум бўлса, Ғарб давлатлари Россияга қарши санкциялар қўлламоқчи.Шу фонда Россия АҚШ ва НАТО билан Европада ўзаро хавфсизлик кафолатлари масаласида муҳокама бошлади. Москва НАТОдан ўз таркибига янги аъзоларни, биринчи навбатда, Украинани қўшмасликни, шунингдек, қўшинларини альянсга 1997 йилдан кейин қўшилган мамлакатлар ҳудудига жойлаштирмасликни талаб қилган.
27 январь куни НАТО Россиянинг хавфсизлик кафолатлари бўйича таклифларига ёзма равишда жавоб қайтарди. Унда таъкидланишича, альянс очиқ эшиклар сиёсати ва суверен мамлакатларнинг НАТОга кириш ҳуқуқини ўзгартириш бўйича муросага тайёр эмас.
Изоҳ (0)