Қирғизистон собиқ президенти Асқар Акаевга Қумтор бўйича янги айбловлар қўйилди

Қирғизистонда собиқ президент Асқар Акаевга Қумтор олтин кони бўйича янги айбловлар қўйилди. Бу ҳақда Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси (ГКНБ) матбуот хизматига таяниб, «Интерфакс» хабар берди.

Гап 1992 йилда «Камеко» компанияси билан бош шартномани тузишда ва 2003 йилда «Қумтор» лойиҳасини қайта шакллантиришда йўл қўйилган қонунбузарликлар ҳақида кетмоқда.

ГКНБ маълумотларига кўра, Акаев содир этилган жиноятлардаги айбини тўлиқ тан олган ва тергов билан фаол ҳамкорлик қилмоқда. Унинг Бишкек шаҳрига келиши, сўнг Қирғизистонни яна тарк этиши терговчи билан олдиндан келишилган эди.

Жиноят иши бўйича тергов ҳаракатлари давом эттирилиб, «Қумтор» лойиҳасини амалга ошириш билан боғлиқ жиноятларнинг бошқа ҳолатлари аниқланмоқда, дейилади хабарда.

14 декабрь куни Акаев ГКНБ сўроғидан ўтиш учун Бишкекка келганди, 20 декабрь куни у Москвага қайтди. Ўша куни унинг сафдоши Бекбўлат Талгарбеков Акаевга нисбатан Қумтор олтин кони билан боғлиқ коррупция айбловлари олиб ташлангани ҳақида гапирди.

Асқар Акаев 1990 йилдан 2005 йилгача дастлаб Қирғизистон ССР, сўнг Қирғизистон Республикаси президенти бўлган. 2005 йилда тўқнашувлар ва президент қароргоҳининг қирғин қилиниши воқеалари ҳамроҳлик қилган «Лолалар инқилоби» деб номланган даврда Қирғизистон президенти лавозимидан четлатилган, сўнг у Россияга қочиб кетган.

Акаев шу йилнинг 2 августида Бишкекка келганди. Республика Миллий хавфсизлик давлат қўмитасида «Қумтор» иши бўйича сўроқ қилинганидан сўнг у қўйиб юборилди. Орадан бир ҳафта ўтиб Акаев Москвага қайтиб кетди.

Аввалроқ ГКНБ Акаевни 1992 йилда Қумтор лойиҳаси бўйича бош келишув, 1994 йилда унга ўзгартириш киритиш, шунингдек, 2003 йилда «Камеко» компанияси билан бош шартномани қайта тузиш иши бўйича собиқ юқори мартабали амалдорлар билан бир қаторда жиноий ишига жалб этганди.

Олтин захираси 700 тоннага баҳоланаётган Қумтор кони бўйича иш конни қазиш ҳуқуқини 1992 йилда тендерсиз қўлга киритган Канаданинг «Камеко» компанияси билан боғлиқ. Мамлакат ҳуқуқ-тартибот идоралари келишувни Қирғизистон учун ноқулай, деб ҳисобламоқда. 2003 йилдаги битим ҳам коррупцияга учраган, деб ҳисобланади, чунки «Камеко» билан бош келишувни қайта тузиш натижасида Қирғизистоннинг қўшма корхонадаги улуши 25,7 фоизга кам баҳоланган.