Қирғизистонда собиқ президент Акаевга нисбатан Қумтор иши бўйича қўзғатилган жиноий таъқиблар тўхтатилди

Қирғизистон собиқ президенти Асқар Акаевга нисбатан Қумтор олтин кони билан боғлиқ коррупция айбловлари олиб ташланди. Бу ҳақда унинг сафдоши Бекбўлат Талгарбековга таяниб, «Интерфакс» хабар берди.

«Ундан барча айбловлар олиб ташланди, сўроқлар тугади. Акаев кеча Москвага қайтди», — дейди Талгарбеков.

Унинг сўзларига кўра, тергов давомида Акаевнинг «Сентерра»да акциялари йўқлиги, у Қумтордан даромад олмагани аниқланган. Эндиликда Акаев Қирғизистонга исталган кунида учиб кела олади.

14 декабрь куни Қирғизистон собиқ президенти Асқар Акаев «Қумтор» иши бўйича яна Бишкекка келганди. У 1990 йилдан 2005 йилгача дастлаб Қирғизистон ССР, сўнг Қирғизистон Республикаси президенти бўлган. 2005 йилда тўқнашувлар ва президент қароргоҳининг қирғин қилиниши воқеалари ҳамроҳлик қилган «Лолалар инқилоби» деб номланган даврда Қирғизистон президенти лавозимидан четлатилган, сўнг у Россияга қочиб кетган.

Август ойида Акаев сўроқдан ўтгач, Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси мазкур иш бўйича мамлакатнинг собиқ бош вазири Темир Сариевни ҳибсга олди. Қўмитада маълум қилинишича, унинг хатти-ҳаракатлари Қирғизистонга «катта зарар» келтирган, чунки у Қумторда олтин қазиб олиш натижасида атроф-муҳитга етказилган зарар миқдорини бир неча миллион долларга камайтириб кўрсатган. «Қумтор» ишида Қирғизистон парламентининг депутатлари ва амалдорлар гумон қилинмоқда.

Олдинроқ Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси Акаев 1992 йилда Қумтор лойиҳаси бўйича бош келишув, 1994 йилда унга ўзгартириш киритиш, шунингдек, 2003 йилда Cameco компанияси билан бош шартномани қайта тузиш иши бўйича собиқ юқори мартабали амалдорлар билан бир қаторда жиноят ишига жалб этилган.

Олтин захираси 700 тоннага баҳоланаётган Қумтор кони бўйича иш конни қазиш ҳуқуқини 1992 йилда тендерсиз қўлга киритган Канаданинг «Камеко» компанияси билан боғлиқ. Мамлакат ҳуқуқ-тартибот идоралари келишувни Қирғизистон учун ноқулай, деб ҳисобламоқда. 2003 йилдаги битим ҳам коррупцияга учраган, деб ҳисобланади, чунки «Камеко» билан бош келишувни қайта тузиш натижасида Қирғизистоннинг қўшма корхонадаги улуши 25,7 фоизга кам баҳоланган.