Россия президенти Владимир Путин ва АҚШ президенти Жо Байден 7 декабрь куни видеоалоқа орқали тахминан икки соат давом этган музокараларни ўтказди. Путин Сочидаги қароргоҳида, Байден Вашингтондаги Оқ уйда туриб суҳбатлашди. Икки давлат раҳбарларининг мулоқотида биринчи марта ёпиқ видеоалоқа форматидан фойдаланилди. Музокараларда журналистлар иштирок этмади. Meduza Кремль ва Оқ уйнинг баёнотига таяниб, музокаралар тўғрисидаги асосий маълумотларни ҳавола қилди.
Байден Путинни Россия—Украина инқирози ҳарбий жиҳатдан кучаядиган бўлса, «ҳал қилувчи иқтисодий ва бошқа чоралар» ҳақида огоҳлантирди, дейилади Оқ Уй баёнотида. АҚШ президенти Россия қўшинларининг Украина чегаралари яқинида тўпланишидан хавотир билдирди, вазиятни юмшатиш ва дипломатияга қайтишга чақирди. Шунингдек, Путин ва Байден икки томонлама муносабатлар, киберхавфсизлик масалалари ва халқаро майдондаги, хусусан, Эрондаги вазиятни муҳокама қилди, дейилади баёнотда.
Кремль икки давлат президентлари, асосан, Украина ҳақида суҳбатлашганини тасдиқлади. Путин, унинг сўзларига кўра, Донбасс бўйича келишувларни барбод қилишга қаратилган «Киевнинг бузғунчи чизиғини» аниқ мисоллар билан кўрсатиб берди ҳамда Киевнинг минтақадаги «провокацион ҳаракатларидан» хавотир билдирди. Байден эса «Россия қўшинларининг Украина чегаралари яқинида ҳаракатланиши гўёки ‘таҳдид’ эканини таъкидлади» ва санкциялар ҳақида огоҳлантирди. Путин «Украина ҳудудини забт этишга хавфли уринишлар қилаётган» ва Россия чегаралари яқинида ўз ҳарбий салоҳиятини ошираётганлар аслида НАТО эканини айтди. Унинг таъкидлашича, Россия Федерацияси «ишончли, қонунда мустаҳкамланган» кафолатларни олишдан манфаатдор, аммо НАТОнинг шарқ томон кенгайиши бундан мустасно.
Шунингдек, Кремль маълумотларига кўра, Путин ва Байден Россия ва АҚШ ўртасидаги муносабатлар ҳақида гаплашди. Икки раҳбар ҳам муносабатлар ҳавас қилгудек эмаслигини тан олди. Путин буни россиялик дипломатларнинг АҚШда бўлишига чекловлар қўйишни бошлаган Америка ҳукумати хатти-ҳаракатларининг оқибати деб атади ҳамда Россия бунга худди шундай тарзда муносабат билдирганини таъкидлади. Россия президенти дипломатик ваколатхоналар фаолиятига қўйилган барча чекловларни бекор қилишни таклиф қилди.
Путиннинг ташқи сиёсат бўйича маслаҳатчиси Юрий Ушаковнинг маълум қилишича, Байден Путинга НАТОнинг шарққа томон кенгайиши ҳақидаги Россиянинг хавотирларини «иттифоқчилар билан» муҳокама қилишини айтган.
Музокаралар Россия Украинага бостириб киришни режалаштираётгани ҳақидаги баёнотлар фонида бўлиб ўтди. Россиянинг ўзи буни рад этмоқда. Америка ва Европа ОАВ манбаларига кўра, ҳарбий босқин 2022 йил бошида содир бўлиши ва унда камида 100 минг Россия аскари иштирок этиши мумкин. Россия Ташқи ишлар вазирлигининг баёнотида айтилишича, «Россия ҳудудидаги мамлакат қуролли кучлари — суверен давлатнинг қонуний ҳуқуқидир». «НАТОнинг минтақадаги ҳаракатларидан келиб чиққан ҳолда, Америка матбуоти Россиянинг эмас, балки АҚШнинг агрессив ҳаракатларидан хавотирланиши керак», — деди ТИВ матбуот котиби Мария Захарова.
Байден Путин билан музокаралар олдидан Россияни босқинчиликдан тийишга қаратилган чоралар ишлаб чиқилишини эълон қилганди. CNN телеканалининг хабар беришича, АҚШ ва Европа Иттифоқи Россияга қарши «тажовузкор» иқтисодий санкциялар пакети бўйича музокаралар олиб бормоқда, бироқ уни қачон ва қандай шароитда жорий этиш бўйича қарор ҳали қабул қилинмаган. Эҳтимолий санкциялар қаторида Россияни SWIFT банклараро маблағ ўтказиш тизимидан узиб қўйиш бор. Шунингдек, Bloomberg маълумотларига кўра, рублни бошқа валюталарга конвертация қилиш бўйича чекловлар версияси ҳам кўриб чиқилмоқда.
Музокаралардан сал аввал Путин Россия Ғарбда «маълум бир кескинлик» яратишга муваффақ бўлганини айтганди. Россия президентининг фикрича, бу имкон қадар узоқ сақланиб туриши керак. Шу билан бирга, Путин Россиянинг «қизил чизиқлар»ни кесиб ўтмаслик ҳақидаги огоҳлантиришларини Ғарб етарлича жиддий қабул қилмаётганидан ҳамда Киевга қурол етказиб бериб, Россия чегаралари яқинидаги «провокацион ҳарбий манёврлар» билан боғлиқ вазиятни янада оғирлаштирганидан афсус билдирган. Байден эса ҳеч қандай «қизил чизиқлар»ни қабул қилмаслигини билдирган.
Байден АҚШ президенти бўлганидан бери у ва Путин беш марта мулоқот ўтказди. Ҳозирги видеомулоқотдан ташқари, икки давлат раҳбарлари уч марта телефон орқали гаплашган, бир марта юзма-юз учрашган. Учрашув Швейцарияда 2021 йилнинг июнь ойида — Ғарб Украина чегаралари яқинида Россия қўшинлари тўпланганини пайқаганидан кўп ўтмай бўлиб ўтганди.
Изоҳ (0)