• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12581.97
    • RUB157.75
    • EUR14698.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +30°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Альбатрослар — жуда вафодор қуш. Аммо глобал исиш сабаб, афтидан, улар орасида ажрашишлар кўпайган

    Океандаги сув ҳарорати кўтарилгани сайин, альбатрос жуфтликлари орасида ажрашишлар сони ошиб бормоқда. Ушбу икки ҳодиса ўртасидаги боғлиқликни Атлантика океани жанубидаги Фолкленд оролларида уялайдиган қорақош альбатрослар тўдасини 15 йил давомида кузатиб борган Португалия, АҚШ ва Буюк Британия олимлари гуруҳи пайқади. Кузатув натижалари 24 ноябрь куни Лондон Қироллик жамиятининг илмий журналларидан бирида эълон қилинди. Мақоланинг қисқача баёни Американинг Science News нашри ва Британиянинг The Guardian газетаси томонидан тақдим этилди.

    Фолкленд оролларидаги қорақош альбатрослар жуфтлиги.

    Фолкленд оролларидаги қорақош альбатрослар жуфтлиги.
    Фото: Danita Delimont / Shutterstock / Meduza

    «Бизнинг билишимизча, тарихда илк бор атроф-муҳитдаги оғир шароитнинг моногам популяциялар кўпайишига салбий таъсири илк бор ҳужжатлаштирилмоқда», — дея мақоладан иқтибос келтиради Meduza.

    Қушларнинг 90 фоизга яқин тури моногам ҳисобланади, альбатросларнинг жуфтликлари эса қушлар орасида энг вафодорларидан бири. Нар ва мода альбатрослар никоҳ рақси давомида бир-бирини танлайди ва бу танловга умрининг охирига қадар содиқ қолади. Бу қушлар аксарият вақтини денгизда ўтказади, аммо уялаш маконига мунтазам қайтади ва ҳар сафар битта ҳамкори (умр йўлдоши) билан полапон очади. Унумли йилларда қорақош альбатросларнинг жуфтликлари ўртасидаги ажрашишлар 4 фоизга ҳам етмайди ва айрилишга кўпинча урчишдаги муваффақиятсизликлар (ё мода қушнинг тухум қўя олмаслиги, ёки полапон ўлиб қолиши) сабаб бўлади.

    Маълумот учун: Альбатрослар бир йилда бир ёки икки, бўлмаса йилда бор-йўғи битта тухум қўйиш йўли билан кўпаяди. Нар ва мода қуш тухумни тахминан 70 кун давомида галма-гал босади.

     

    Олимлар 2004—2019 йиллар давомида Фолкленд оролларидаги альбатрослар колониясини тадқиқ этган. Улар 424 та мода қушнинг хатти-ҳаракатини кузатган, уларнинг жуфтликлари қандай қилиб ажралиб кетганини белгилаб, ушбу жуфтликлардан бирортаси аввал авлод қолдира олганмиди-йўқми, ҳисоблаб борган. Тадқиқотчилар «ажрашишлар»нинг энг асосий сабабчиси полапон очишдаги омадсизлик бўлиб қолмоқда, деган хулосага келган — бундай ҳолларда қушлар кўпинча ўз ҳамкорини ўзгартиришга қарор қилган. Аммо океандаги сув ҳароратининг кўтарилиши билан «ажрашишлар» сони ҳам ошган. Океандаги сув ҳарорати бутун кузатувлар тарихидаги энг юқори даражага чиққан 2017 йили альбатрослар орасидаги «ажрашиш индекси» 7,7 фоизгача ўсган.

    Тадқиқотчиларнинг фикрича, бунинг иккита изоҳи бўлиши мумкин. Биринчиси — сув ҳарорати кўтарилиши билан альбатросларнинг овқат топиши қийинлашмоқда ва колонияга уялаш даврининг бошида қайтишга улгурмаяпти, бу вақтда эса уларнинг доимий ҳамкори бошқа бир қушни танлаб кетяпти. Иккинчиси — атроф-муҳитдаги шарт-шароит ёмонлаша боргани сайин мода альбатросларда стресс гормони ошиб кетяпти, аммо улар атрофдаги ёмон шароитни «ёмон ҳамкор» билан адаштиряпти, шу сабаб нар шеригини алмаштирмоқда (олимлар бу ҳолатга «ҳамкорини сохта айблаш назарияси» деб ном берган).

    Умуман олганда, ҳароратнинг кўтарилиши ва «ажрашишлар» даражаси ўртасидаги боғлиқлик сезиларли бўлса-да, унчалик ҳам кучли эмас — ажрашишлар даражаси ҳарорат ўзгаришсиз қолган йилларда ҳам сезиларли фарқ қилиб турган.

    Альбатрос ва унинг полапони.

    Альбатрос ва унинг полапони.
    Фото: Danita Delimont / Shutterstock / Meduza

    Балиқ овлаётган альбатрос.

    Балиқ овлаётган альбатрос.
    Фото: Wildestanimal / Shutterstock / Meduza

    Аввалги жуфтидан айрилгач, альбатрослар ўзига янги ҳамкор топиш учун бутун бошли кўнгил овлаш даврини бошидан бошлаши керак. Бу анчайин узоқ давом этадиган жараён ва бунда ёлғиз қушлар маълум муддат авлод қолдириш имкониятидан маҳрум бўлиши ҳам мумкин. Олимларнинг фикрича, улар томонидан аниқланган воқелик альбатросларнинг шундоқ ҳам камайиб бораётган жаҳон популяциясининг қисқаришини янада тезлаштириши мумкин. Глобал исишдан ташқари, бу қушлар ҳаётига океан сувининг пластик билан ифлосланиши, уларни тасодифан ўлдириб қўядиган балиқчилик кемалари ва ҳатто уларнинг инларини бузиб, вайрон қилиб кетадиган сичқонлар ҳам хавф солмоқда.

    28.11.2021, 17:47   Изоҳ (0)   22084
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Қирғизистон Хавфсизлик кенгаши давлат тўнтаришига уриниш ташкилотчилари жазоланишини билдирди

    28.11.2021, 16:50

    «Толибон» 2022 йилда қизлар учун мактаблар очишни режалаштирмоқда

    28.11.2021, 16:19

    Ла Манш орқали Франциядан Британияга сузиб ўтмоқчи бўлган 27 нафар муҳожирнинг ўлими икки давлат ўртасидаги кўп йиллик баҳсни авж олдирди

    28.11.2021, 12:50

    Британияга Арвен бўрони ёпирилиши оқибатида 3 киши ҳалок бўлди (фото ва видео)

    28.11.2021, 10:56

    National Geographic муқовасидаги «Афғон қизи» Италиядан бошпана олди

    27.11.2021, 13:15

    Путин, Пашинян ва Алиев Сочида уч соатли учрашув ўтказди. Улар Арманистон ва Озарбайжон чегараларини делимитация қилиш бўйича комиссия тузишга келишиб олган

    27.11.2021, 12:05
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    APEX BANKдан бизнес учун индивидуал хизмат кўрсатиш — бу қулайлик билан бизнес юритиш демакдир


    Сувчилар мактаби — Президент ташаббусининг амалий натижаси


    Central Asian University халқаро Васийлик кенгаши ташкил этилганини эълон қилади 


    Наманган, Фарғона ва Андижон Pepsi Music Fest қуввати билан бирлашди!


    Бизнесга биринчи қадам — “Lux”: Universal bankдан 100 миллион сўмгача имтиёзли кредит


    Оҳангаронда “ Turon Enduro Uzbekistan Cup” эндуро мототцикл мусобақаси бўлиб ўтади 


    “Боғибаланд”да анжир сайли: Самарқандда миллий мева байрами бўлиб ўтди 


    Way II компаниясидан иккинчи дивиденд тўлов


    #BirBirimizga: Ўзбекистондаги эълонлар хизмати қандай қилиб ҳар бир нарсага иккинчи умр берувчи кампанияни ишга туширди


    ИМЗОнинг Engelberg премиум деразалари Нидерландияга экспорт қилинди 


    7 йилга пеняларсиз бўлиб тўлаш имконияти — 2025 йил охиригача премиум-класс коттежларни қулай муддатли тўлов асосида харид қилинг! 


    “Омад мавсуми” UZCARD билан: уч босқич, учта саёҳат ва бош соврин — электромобиль 


    ИМЗОнинг Engelberg премиум деразалари Нидерландияга экспорт қилинди


    Onix 100 миллион сўм кешбек акциясини қайта йўлга қўйди 


    “Янги Ўзбекистон” боғи йўллари ёпилгани ҳақидаги хабарлар асоссиз 

     

    Тавсия этамиз

    Audio Icon

    “У империяни қутқариши керак эди” Тарихдаги энг йирик ва қудратли жанговар кема – Ямато ҳақида

    15 август, 09:15

    Араш можароси: бир ўзбек ундан пулини ололмай сарсон, бошқаси эса кўп пул бермоқда

    14 август, 21:02

    “Сталиннинг бармоғи” — Зангезур йўлаги Озарбайжон учун қанчалик муҳим?

    14 август, 14:19

    Тошкентда иссиқлик таъминоти ва иссиқ сув тарифлари яна оширилиши мумкин

    13 август, 09:46
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Манчестер Сити” “Тоттенҳэм”нинг Савинё бўйича таклифига рад жавобини берди 

    Спорт | 15 август, 11:01

    Onix 100 миллион сўм кешбек акциясини қайта йўлга қўйди 

    Реклама | 15 август, 10:30

    “Исроил халқаро журналистларга Ғазога киришга рухсат бериши лозим” — Трамп

    Дунё | 15 август, 10:55

    Мексика кўчаларида 4 минг долларлик робот ит сайр қилмоқда (видео) 

    Дунё | 15 август, 10:43

    Буюк Британияда чивин орқали юқадиган касаллик ҳолатлари икки баробар кўпайди

    Дунё | 15 август, 10:29

    Эркак 8 йил давомида кўкрагига санчилган пичоқ билан яшаганини тиббий кўрикдагина билиб қолди (фото)

    Дунё | 15 август, 10:27

    Қашқадарё ва Фарғона вилоятларида икки киши фирибгарлик билан пора олаётганида қўлга тушди

    Ўзбекистон | 15 август, 09:58
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.