• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentда
      +18°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Альбатрослар — жуда вафодор қуш. Аммо глобал исиш сабаб, афтидан, улар орасида ажрашишлар кўпайган

    Океандаги сув ҳарорати кўтарилгани сайин, альбатрос жуфтликлари орасида ажрашишлар сони ошиб бормоқда. Ушбу икки ҳодиса ўртасидаги боғлиқликни Атлантика океани жанубидаги Фолкленд оролларида уялайдиган қорақош альбатрослар тўдасини 15 йил давомида кузатиб борган Португалия, АҚШ ва Буюк Британия олимлари гуруҳи пайқади. Кузатув натижалари 24 ноябрь куни Лондон Қироллик жамиятининг илмий журналларидан бирида эълон қилинди. Мақоланинг қисқача баёни Американинг Science News нашри ва Британиянинг The Guardian газетаси томонидан тақдим этилди.

    Фолкленд оролларидаги қорақош альбатрослар жуфтлиги.

    Фолкленд оролларидаги қорақош альбатрослар жуфтлиги.
    Фото: Danita Delimont / Shutterstock / Meduza

    «Бизнинг билишимизча, тарихда илк бор атроф-муҳитдаги оғир шароитнинг моногам популяциялар кўпайишига салбий таъсири илк бор ҳужжатлаштирилмоқда», — дея мақоладан иқтибос келтиради Meduza.

    Қушларнинг 90 фоизга яқин тури моногам ҳисобланади, альбатросларнинг жуфтликлари эса қушлар орасида энг вафодорларидан бири. Нар ва мода альбатрослар никоҳ рақси давомида бир-бирини танлайди ва бу танловга умрининг охирига қадар содиқ қолади. Бу қушлар аксарият вақтини денгизда ўтказади, аммо уялаш маконига мунтазам қайтади ва ҳар сафар битта ҳамкори (умр йўлдоши) билан полапон очади. Унумли йилларда қорақош альбатросларнинг жуфтликлари ўртасидаги ажрашишлар 4 фоизга ҳам етмайди ва айрилишга кўпинча урчишдаги муваффақиятсизликлар (ё мода қушнинг тухум қўя олмаслиги, ёки полапон ўлиб қолиши) сабаб бўлади.

    Маълумот учун: Альбатрослар бир йилда бир ёки икки, бўлмаса йилда бор-йўғи битта тухум қўйиш йўли билан кўпаяди. Нар ва мода қуш тухумни тахминан 70 кун давомида галма-гал босади.

     

    Олимлар 2004—2019 йиллар давомида Фолкленд оролларидаги альбатрослар колониясини тадқиқ этган. Улар 424 та мода қушнинг хатти-ҳаракатини кузатган, уларнинг жуфтликлари қандай қилиб ажралиб кетганини белгилаб, ушбу жуфтликлардан бирортаси аввал авлод қолдира олганмиди-йўқми, ҳисоблаб борган. Тадқиқотчилар «ажрашишлар»нинг энг асосий сабабчиси полапон очишдаги омадсизлик бўлиб қолмоқда, деган хулосага келган — бундай ҳолларда қушлар кўпинча ўз ҳамкорини ўзгартиришга қарор қилган. Аммо океандаги сув ҳароратининг кўтарилиши билан «ажрашишлар» сони ҳам ошган. Океандаги сув ҳарорати бутун кузатувлар тарихидаги энг юқори даражага чиққан 2017 йили альбатрослар орасидаги «ажрашиш индекси» 7,7 фоизгача ўсган.

    Тадқиқотчиларнинг фикрича, бунинг иккита изоҳи бўлиши мумкин. Биринчиси — сув ҳарорати кўтарилиши билан альбатросларнинг овқат топиши қийинлашмоқда ва колонияга уялаш даврининг бошида қайтишга улгурмаяпти, бу вақтда эса уларнинг доимий ҳамкори бошқа бир қушни танлаб кетяпти. Иккинчиси — атроф-муҳитдаги шарт-шароит ёмонлаша боргани сайин мода альбатросларда стресс гормони ошиб кетяпти, аммо улар атрофдаги ёмон шароитни «ёмон ҳамкор» билан адаштиряпти, шу сабаб нар шеригини алмаштирмоқда (олимлар бу ҳолатга «ҳамкорини сохта айблаш назарияси» деб ном берган).

    Умуман олганда, ҳароратнинг кўтарилиши ва «ажрашишлар» даражаси ўртасидаги боғлиқлик сезиларли бўлса-да, унчалик ҳам кучли эмас — ажрашишлар даражаси ҳарорат ўзгаришсиз қолган йилларда ҳам сезиларли фарқ қилиб турган.

    Альбатрос ва унинг полапони.

    Альбатрос ва унинг полапони.
    Фото: Danita Delimont / Shutterstock / Meduza

    Балиқ овлаётган альбатрос.

    Балиқ овлаётган альбатрос.
    Фото: Wildestanimal / Shutterstock / Meduza

    Аввалги жуфтидан айрилгач, альбатрослар ўзига янги ҳамкор топиш учун бутун бошли кўнгил овлаш даврини бошидан бошлаши керак. Бу анчайин узоқ давом этадиган жараён ва бунда ёлғиз қушлар маълум муддат авлод қолдириш имкониятидан маҳрум бўлиши ҳам мумкин. Олимларнинг фикрича, улар томонидан аниқланган воқелик альбатросларнинг шундоқ ҳам камайиб бораётган жаҳон популяциясининг қисқаришини янада тезлаштириши мумкин. Глобал исишдан ташқари, бу қушлар ҳаётига океан сувининг пластик билан ифлосланиши, уларни тасодифан ўлдириб қўядиган балиқчилик кемалари ва ҳатто уларнинг инларини бузиб, вайрон қилиб кетадиган сичқонлар ҳам хавф солмоқда.

    28.11.2021, 17:47   Изоҳ (0)   21559
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Қирғизистон Хавфсизлик кенгаши давлат тўнтаришига уриниш ташкилотчилари жазоланишини билдирди

    28.11.2021, 16:50

    «Толибон» 2022 йилда қизлар учун мактаблар очишни режалаштирмоқда

    28.11.2021, 16:19

    Ла Манш орқали Франциядан Британияга сузиб ўтмоқчи бўлган 27 нафар муҳожирнинг ўлими икки давлат ўртасидаги кўп йиллик баҳсни авж олдирди

    28.11.2021, 12:50

    Британияга Арвен бўрони ёпирилиши оқибатида 3 киши ҳалок бўлди (фото ва видео)

    28.11.2021, 10:56

    National Geographic муқовасидаги «Афғон қизи» Италиядан бошпана олди

    27.11.2021, 13:15

    Путин, Пашинян ва Алиев Сочида уч соатли учрашув ўтказди. Улар Арманистон ва Озарбайжон чегараларини делимитация қилиш бўйича комиссия тузишга келишиб олган

    27.11.2021, 12:05
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Молиявий фирибгарлик: мураккаб схемалар бўйича содда тушунчалар 


    UZCARD SHERDOR премиум картаси энди МКБАНКда мавжуд


    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади


    HONOR компанияси HONOR 400 Lite смартфонини тақдим этди. Қизиқ, у нимаси билан лол қолдира олади?


    Siberian Wellness — Ўзбекистонда 15 йил


    Mobiuz “МаззаФест”да янги “Мазза” ва “Мазза 2.0” тариф режаларини тақдим этади


    Зиффлеръдан катта тақдимот: янги қиёфа, замонавий дизайн ва ақлли маиший техникалар


    Уклонда такси ҳайдовчилари учун катта тадбир ўтказилди!


    InfinBANK Global Money Week 2025 да иштирок этди


    ОКМК 2,3 миллиард доллар кредит маблағларини жалб қилди ва 125 миллион доллар молиявий харажатларни иқтисод қилди


    Молиявий саводхонлик мактаб остонасидан бошланади


    Coca-Cola 139 йиллик илҳом, ажойиб кашфиётлар, машҳур кампаниялар ва бутун дунё севиб қолган таъмни тақдим этмоқда 


    Парвоз — катта шаҳар характерига эга қулай бизнес-класс турар жой


    CHERY билан ўз орзунгизни амалга оширинг: барча моделлар учун бошланғич тўлов пасайтирилди! 


    Kapitalbank 2024 йилги Brand Awards International мукофотига сазовор бўлди

     

    Тавсия этамиз

    “Улар ўз ватани мустақил бўлиши учун курашган эди” — Туркистон легионининг аянчли тарихи

    8 май, 15:09

    Рашидов, газли ичимликлар заводи, Қизил майдон. 9 май — Тошкент тарихидан фотолавҳалар

    7 май, 14:40

    Фазовий пойганинг бошланиши — Гагариннинг парвози ёлғон бўлганми?

    6 май, 18:00
    Audio Icon

    “Қуролли қушчалар”. Ўзбекистонда ишлаб чиқарилаётган дронлар ҳақида

    5 май, 21:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Анчелотти “Реал” бошқарувини қачон тарк этиши маълум бўлди

    Спорт | 9 май, 23:38

    Суперлига. “Динамо” “Сурхон”ни мағлуб этиб, турнир жадвалида кучли учликка кириб олди

    Спорт | 9 май, 22:35

    АҚШ бюджети тақчиллиги йил бошидан бери 196 млрд долларга кўпайди

    Дунё | 9 май, 22:05

    Францияда икки генерал ҳокимиятни танқид қилгани учун ишдан олинди

    Дунё | 9 май, 21:35

    “Ливерпуль” “Реал”нинг қароридан норози бўлди

    Спорт | 9 май, 21:12

    НАТО Киевга тинчлик шартномасининг бир қисми сифатида аъзоликни ваъда қилмаганини билдирди

    Дунё | 9 май, 20:35

    Суперлига. Водий дербисида “Нефтчи” устун келди

    Спорт | 9 май, 20:21
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.