Самарқанд аэропорти томонларда «снос»га тушган ҳудудда 2 ноябрь куни олиб борилаётган қазиш ишлари пайтида тупроқ остидан қадимий қабр тошлари топилгани ҳақида хабар берилганди. Самарқанднинг STV телеканалининг маълум қилишича, ушбу қабртошлар қайси асрга ва кимга тегишли экани аниқланди.
Самарқанд аэропорти директори Саъдулло Тўхтасиновнинг сўзларига кўра, вайроналар остидан учи кўриниб турган қабртошларни дастлаб ушбу ҳудудда навбатчилик қилаётган қўриқчи кўриб қолган. У билан биргаликда қабртошлар усти кир-чанг ва чиқиндилардан тозалаганларидан сўнг унда арабча ёзув борлигини кўришган ва бу қадимий қабртошлар эканини тушуниб, топилма ҳақида тегишли мутахассисларга хабар беришган. Улар шу заҳотиёт топилма жойига етиб келган ва тадқиқотнинг дастлабки соатларида қабртошлар 16-асрга оидлигини кўрсатган.
Воқеага Маданий мерос агентлиги ҳам муносабат билдирди. Унда айтилишича, аэропорт ҳудудини реконструкция қилиш жараёнида олдинги дала ҳовлилар ўрнида аниқланган қабр тошлар Самарқанд археология институти ва СамДУ Тарих факультети ходимлари томонидан бориб ўрганилди.
Ўрганиш жараёнида ўлчами 154х50х34 сантиметрли сандиқ шаклидаги қабртош оқ мармардан ишлангани аниқланган. Тарихчиларнинг сўзларига кўра, ушбу қабртош 17-аср, Аштархонийлар сулоласининг Имомқулихон ҳукмронлиги даври ва Самарқандда Ялангтўш Баҳодир ҳокимлиги даврида яшаган бой оилага мансуб аёл кишига тегишлидир.
Биринчи қабртошнинг маркази ва ёнларида Калимайи шаҳодат ва Оятул Курсий тўлиқ ўйиб ёзилган. Олд томонида «Ҳаза ал-марқад ал-мағфури марҳуми Оқила Биби бинти Сўхий Увайс» деб ёзилган. Орқа томонида эса вафот этган санаси — 1651 йил деб ёзилган.
Қора мармар тошдан ишланган иккинчи қабртош ўлчами 116х37х25 сантиметрдир. Ёшлар телеканалининг «Давр» информацион дастурида маълум қилинишича, унда «Ҳазаа марқал ал-мунаввар Биби София бинти Равшан» деб битилган. Қабртошнинг орқа учида: «Фит-тарихи» 1061—1650 йил санаси келтирилган.
Тадқиқот натижалари ҳар иккала қабртошдаги ёзувлар, тош ўймакорлиги бир хиллигини кўрсатган. Мутахассислар ушбу қабртошлар аталган марҳумлар қариндош бўлиши мумкин, деб тахмин қилмоқда.
Қабртошлар дастлаб Самарқанд халқаро аэропорти томонидан Самарқанд ўлкашунослик музейига олиб келинган. Кейин эса Самарқанд шаҳар ҳокимлиги томонидан Шоҳизинда қабристонига олиб борилган ва айни пайтда шу ерда сақланмоқда.
Изоҳ (0)