Токиони дунёдаги энг қиммат шаҳарга айлантирган миллиардер Тайкичиро Мори ҳикояси

50 ёшдан ошгандан кейин ўз ҳаёт тарзини тубдан ўзгартирган, спорт билан шуғулланган ёки бизнес бошлаган кўплаб инсонларнинг ҳикоясини эшитган бўлсангиз керак. Аммо қуйидаги ҳикоя икки баробар ҳайратланарли: ўз бизнесини жуда кеч, 55 ёшида бошлаган ва ўттиз йил ўтгач, Forbes’нинг юқори рейтингини эгаллаган одам – Тайкичиро Мори фаолияти билан танишиб чиқинг.

Япония профессори ва қурилиш магнати Тайкичиро Мори кўп йиллар давомида Йокогама университетида савдо назариясидан дарс берган ва 55 ёшигача ўз бизнесини юритиш ҳақида ўйлаб ҳам кўрмаган. У назариячи мақомидан жуда мамнун эди. Лекин баъзида ҳаёт ҳамма нарсани ўз ўрнига қўяди.

Тайкичиро Мори қандай қилиб миллиардерга айланди?

Оилавий бизнес

Тайкичиро Мори 1904 йил 1 мартда Токиода туғилган. Унинг оиласи камбағал эмасди. Боланинг аждодларининг бир нечаси гуруч сотиш билан шуғулланган. Бундан ташқари, Морининг ота-онаси тамаки ҳам сотган.

Ўқиш ва фан

1928 йилда йигит Токио савдо коллежи – ҳозирги Хитоцубаши университетини тугатган. Тайкичиро тезда илмий изланишни бошлади. Битирганидан атиги 4 йил ўтгач, у Киото Технология институтининг профессори бўлди ва уни Йокогама Сити университетига ўқитувчиликка таклиф қилишди. 1946 йилдан Йокогама университетида ишлашни бошлаган, 1954 йилда савдо бўлими декани бўлган.

Икки бино – бизнеснинг бошланиши

Шундай қилиб, 1959 йилда, 55 ёшида, Тайкичиро Мори ўз бизнесини тўлиқ бошлаш учун Mori Building қурилиш компаниясини ташкил қилиб, академияни тарк этди. У карьерасини нолдан бошламади. Профессор отасидан иккита бинони мерос қилиб олганди. Тайкичиро бу капитални шунчаки кўпайтирмади – том маънода иқтисодий мўъжиза яратди.

У ўз бизнесини нимага қурди?

Муваффақиятли бизнес-лойиҳа – жуда ҳаяжонли ҳикоя. Тайкичиро меросдан жуда оқилона фойдаланган. У капитални замонавий қурилган офислар, савдо марказлари ва турар жойларга айлантириш учун Токиодан катта ерлар сотиб олди.

Шаҳар ичида шаҳар

Ўша пайтда Токио Иккинчи Жаҳон уруши қолдирган вайронагарчилик ва зилзилалардан ҳали тўлиқ тикланмаган эди. Қолаверса, Япония пойтахтида эскирган, кўпинча ёғоч, бузилиб кетишига оз қолган уйлар ҳали ҳам турар эди.

Мори айнан шундай жойларга эътибор қаратди. Бундан ташқари, Токио замонавий бинолар ва қулай инфратузилмани талаб қиладиган хорижий инвесторларни қизиқтира бошлади.

Шундан сўнг Mori Building меъморлари «шаҳар ичидаги шаҳар» деб номланган янги шаҳарсозлик концепциясини яратишга киришди. Бора-бора Mori Building компанияси нафақат бинолар, балки бутун шаҳар инфратузилмаси, метро бекатлари, боғлар, музейлар, дўконлар, ресторан ва меҳмонхоналарни ўз ичига олган янги туманларни тиклашни бошлади.

«Мақсадни кўраман ва унга интиламан»

Тайкичиро Морида кўчмас мулк ҳақидаги ажойиб сезги бўлиб, бу кўп йиллик илм-фан соҳасидаги меҳнат натижаси эди. Қандай бўлмасин, Мори ҳар сафар Япония пойтахтининг энг истиқболли ҳудудларини танлаган.

Баъзида эскирган уйлар аҳолиси улардан кўчиб ўтишни хоҳламади. Тайкичиро эса таслим бўлмади. У аста-секин тумандаги барча уйларни сотиб олди, уларга юклатилган вазифани бажарадиган ўз одамларини жойлаштирди: вазифа ижарачиларнинг ишончига кириш ва уларни Mori Building таклифига рози бўлишга кўндиришдан иборат эди.

Янги Токио

Тайкичиро компанияси қурган барча биноларда ўзини абадийлаштирди: уларнинг ҳар бири ўз фамилиясини олди ва ўз рақамига эга эди: «Mori Building биринчи», «Mori Building иккинчи» ва бошқалар.

Умуман олганда, Тайкичиро Mori Building’ни бошқарган йиллари мобайнида компания 78 та бино қурди. Япон матбуотида Тайкичиро Морини Токио қиёфасини ўзгартирган одам деб аташган.

Токионинг улкан ривожланиши пойтахтдаги кўчмас мулкнинг қимматлашишига олиб келди. Натижада Токио кўчмас мулк бўйича дунёдаги энг қиммат шаҳарга ва Тайкичиро Мори сайёранинг энг бой одамига айланди.

Ер юзидаги энг бой одам

Шундай қилиб, Тайкичиро Мори 1991 йилдан кейин танила бошлади. Унинг исмини биринчи марта Fortune журнали тилга олди. Ва 1992 йилдан бошлаб Мори кетма-кет икки йил Forbes рўйхатида биринчи ўринни эгаллади, унинг капитали 15 миллиард долларни ташкил қилади.

Камтарлик ва озиқ-овқат идиши

Ажабланарлиси шундаки, миллиардлар Тайкичиронинг ташқи кўринишига ҳам, характерига ҳам ҳеч қандай таъсир кўрсатмаган. Кўп йиллар давомида у оддий кичкина квартирада яшади ва ишга бир идишда овқат олиб кетиб юрди. Фақатгина ўзининг пулидан фақат шахсий ҳайдовчи ёллади.

Мерос қилиб қолдирилган империя

Айтиш мумкинки, Тайкичиро ўз ортидан ҳақиқий империяни қолдирди. Морей 1993 йилда 88 ёшида вафот этди. Mori Building компанияси унинг фарзандларига мерос бўлиб қолди. Унинг оилавий бизнесини Тайкичиронинг невараси – Мивако Дате бошқаради. Балки унга ҳам бобосининг ажойиб ишбилармонлиги мерос бўлиб ўтгандир.