Осиёда 2020 йил бутун кузатувлар тарихида қайд этилган энг иссиқ йил бўлди. Бундан ташқари, юқори ҳарорат табиий офатлар ва жиддий иқтисодий йўқотишларга олиб келди. Бу ҳақда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти (БМТ)нинг Жаҳон метеорология ташкилоти (ЖМТ) ҳисоботига таяниб «Интерфакс» хабар берди.

«2020 йилда Осиёдаги об-ҳаво офатлари ва иқлим ўзгариши минглаб одамларнинг ҳаётига зомин бўлди, миллионлаб одамлар ўз уйларини ташлаб кетишга мажбур бўлди; инфратузилма ва экотизимларга етказилган кучли зарар миллиардлаб долларга тушди», — дейилади ҳисоботда.

ЖМТ маълумотларига кўра, бу йил учун қайд этилган ҳарорат 1981—2010 йиллардаги ҳароратдан 1,39 даража юқори бўлган. Хусусан, Россиянинг Верхоянск шаҳрида Цельсий бўйича максимал 38 даража қайд этилган, бу Арктика қутби доирасидан ташқаридаги ҳудудлар учун ҳарорат рекордига айланган.

Оқибатда мутлақ ҳисобда Хитой энг катта иқтисодий йўқотишларга учради — 238 миллиард доллар, Ҳиндистон 87 — миллиард доллар, Япония — 83 миллиард доллар ва Жанубий Корея 24 миллиард доллар зарар кўрди. Бироқ иқтисод ҳажмидан келиб чиқилса, Тожикистон энг кўп зарар кўрди — йўқотишлар ялпи ички маҳсулотнинг 7,9 фоизини ташкил қилди, бу кўрсаткич Камбоджада 5,9 фоиз ва Лаосда 5,8 фоизга тенг.

Ҳисоботга кўра, 2020 йилда Осиёда тошқин ва бўронлар 50 миллион кишига таъсир кўрсатди ва 5000 дан ортиқ одамнинг ҳаётига зомин бўлди. Аммо бу кўрсаткичлар аввалги 20 йилдагидан пастроқ, ушбу йилларда ёмон об-ҳаво 158 миллион кишига таъсир кўрсатган, 15,5 мингга яқин кишини ҳалок қилган. ЖМТ таъкидлашича, вазиятнинг яхшиланиши Осиёнинг кўплаб мамлакатларида аввалдан огоҳлантириш тизимлари муваффақиятидан далолат беради.

Шу билан бирга, 2020 йилда Ҳинд, Тинч океани ва Шимолий Муз океанларида сув сатҳининг ўртача ҳарорати рекорд даражага етди: Осиё атрофидаги сувлар юзаси бутун дунёдагига қараганда кўпроқ исиди. Араб денгизида ва қисман Шимолий Муз океанида ҳароратнинг кўтарилиши ўртача кўрсаткичдан уч баравар юқори бўлган.

Бундан ташқари, тоғ музликларининг эриши қайд этилган, мутахассислар 2050 йилга келиб уларнинг массаси 20—40 фоизга камайиб, минтақанинг 750 миллионга яқин аҳолисининг турмуш тарзига таъсир кўрсатишини тахмин қилмоқда.

«Бу жараён Жаҳон океани даражаси учун, шунингдек, минтақавий сув айланиши, ер ва қор кўчкилари каби маҳаллий таҳдидлар учун кучли оқибатларга олиб келади», — дейилади ҳисоботда.

ЖМТ ҳисоботи 31 октябрь — 12 ноябрь кунлари Глазгода бўлиб ўтадиган БМТнинг иқлим ўзгариши бўйича конференцияси олдидан пайдо бўлди.