«Терминал бор, лекин яхшиси картага ўтказиб берақолинг». Ўзбекистонда тадбиркорлар солиқдан қочишга уринмоқда

Ўзбекистонда сотувчиларнинг тўловларни картадан картага ўтказиш (P2P-ўтказмалар) йўли билан амалга оширишни сўраши ҳолатлари ортиб бормоқда.

Spot ўтказган мониторинг натижаларининг кўрсатишича, айрим бозорларда (масалан, мебель ва техникалар сотиб олишда, ресторан ёки сервис марказларида) қарийб ҳар учинчи ҳолатда сотувчилар қўлларида карта ва ишлаб турган терминал бўлса-да, пулни картага ўтказиб беришни сўрамоқда.

Нашрнинг таъкидлашича, шундай йўл билан сотувчилар солиққа тортиладиган маблағлар ҳажмини камайтиришга уринаётганидан далолат беради. Ҳужжат бўйича бундай ҳолатда компания ҳеч қандай хизмат кўрсатмаган, ҳеч нарса сотмаган бўлиб чиқади — шунчаки бир одам бошқа одамнинг картасига пул ўтказади. Тўлов хизматлари томонидан пул ўтказганлик учун олинадиган фоиз харид қийматининг камайишида ҳисобга олинади.

Uzcard статистикасига кўра, йил бошидан буён терминаллар орқали тўловлар сони ҳақиқатан ҳам камайган. Тўловчилар сони 2 фоизга, тўловлар ҳажми 6 фоиз ва транзакциялар сони 13 фоизга камайган. P2P-ўтказмалар сони эса кескин — 2,7 баробарга ошган. Фойдаланувчилар сони 30 фоизга, ўтказмалар ҳажми эса 2,5 баробарга ортган. Битта ўтказманинг ўртача миқдори 253 минг сўмни ташкил этган.

Бироқ Uzcard’нинг ўзи терминал орқали тўловларнинг камайганига сабаб сифатида уларнинг онлайн ва QR шаклга ўтганида деб ҳисобламоқда.

Давлат солиқ қўмитаси раиси Шерзод Кудбиев 24 май куни бўлиб ўтган «Тошкент 5 ташаббус ҳаракати» фестивали доирасидаги ёшлар билан учрашувда сотувчиларнинг терминалдан ечмасдан, пластик карточкага тўлов тизимлари орқали ўтказиб беришни сўрашини катта муаммо деб атаган ва унга қарши курашиш кераклигини таъкидлаганди.

ДСҚ раиси «Экономическое обозрение» журналига берган интервьюсида барча рақамлаштириш воситалари жорий этилгандан сўнг, солиқ тўлашдан бўйин товлашнинг «схемалари», шу жумладан, қўшилган қиймат солиғи, балки солиқ тўлашдан қасддан бўйин товлайдиган солиқ тўловчилар ҳам солиқ органларига маълум бўла бошлашини, Бу давлат бюджетининг 1,4 триллион сўм миқдорида зарар кўрганлигини аниқлаш имконини беришини айтганди.