«Толибон» мусиқани тақиқламоқчи, Ғарб мамлакатлари Кобулдан эвакуацияни якунламоқда. Афғонистон янгиликлари

Асосий янгиликлар

26 август куни Кобул аэропорти яқинида иккита портлаш содир бўлди. Сўнгги маълумотларга кўра, портлаш қурбонлари сони 103 кишига етган. Уларнинг 90 нафари Афғонистон фуқаролари бўлса, 13 нафари америкалик ҳарбийлардир. Бундан ташқари, яна тахминан 150 нафар афғон ва 15 нафар АҚШ ҳарбий хизматчилари ярадор бўлган. Терактдан кейин бир неча соат ўтиб, ИШИД Кобул аэропорти яқинидаги иккала портлаш учун жавобгарликни ўз зиммасига олди. АҚШ президенти аэропорт яқинида ҳужум уюштирган одамлар қидириб топилиши ва бунга жавоб беришини айтди. «Биз кечирмаймиз. Биз унутмаймиз. Биз сизни қидириб топамиз ва жавоб беришга мажбур қиламиз», — деди Байден.

Портлашлардан кейин «Толибон» Афғонистондаги барча аэропортлар атрофига кузатув миноралари қуришини маълум қилди.

Шунингдек, Ражаб Тоййиб Эрдўғоннинг сўзларига кўра, «Толибон» Туркияга Кобул аэропортини бошқаришни таклиф қилган. Аммо ушбу таклиф жавоб берилганича йўқ.

АҚШ Кобулдаги портлашларга «Толибон»нинг алоқаси бор дейишга асос йўқлигини айтган бўлса-да, «Толибон»га ишонмаслигини ва ушбу гуруҳни ўзига дўст деб ҳисобламаслигини билдирди.

«Толибон» эса Кобул аэропортида содир бўлган воқеада АҚШ ва унинг иттифоқчилари айби борлигини маълум қилди. «У ерда бу тартибсизликни юзага келтирганлар бугунги ҳужум ва шунга ўхшаш ҳодисалар учун жавобгардир», — деди «Толибон» вакили Вардак Алханафий.

Таъкидлаш жоиз, портлашлардан аввалроқ ҳаракат аэропорт атрофида ИШИД томонидан эҳтимолий терактлар хавфи ҳақида огоҳлантирган эди.

Бу орада «Толибон» Афғонистонда жамоат жойларида мусиқа ижро этилишини тақиқламоқчи, чунки бу, уларнинг фикрича, ислом дини қоидаларига зид. The New York Times маълумотларига кўра, ҳозирги пайтда гуруҳ матбуот котиби вазифасини бажараётган Забиҳулла Мужоҳид ахборот ва маданият вазири этиб тайинланиши мумкин.

Асосий воқеалар

Ғарб мамлакатлари Афғонистондан эвакуация қилиш ишларини якунламоқда. Хусусан, куни кеча Германия бу жараённи якунлади, немис дипломатлари, ҳарбий хизматчилари ва полиция ходимлари Кобулни тарк этди. Германия 16 августдан буён 45 та мамлакат фуқаролари бўлган 5347 кишини Афғонистондан олиб кетган, шуларнинг тахминан 500 нафари Германия фуқароларидир.

Эвакуация жараёни кўнгилсиз воқеаларсиз ўтмаяпти. Чунончи, Италиянинг ҳарбий транспорт самолёти Кобул аэропортидан учиб чиқаётганида ўққа тутилган. Бортда 98 нафар афғонистонлик бўлган, ҳеч ким жабрланмаган. Ўқлар аэропорт ташқарисидаги позициялардан отилгани тахмин қилинмоқда, шунингдек, аэропорт дарвозасига яқин келган оломонни тарқатиш учун ҳавога ўқ узилган бўлиши ҳам мумкин.

Айни пайтгача Польша, Нидерландия, Бельгия, Канада эвакуацияни тўхтатган. АҚШ эса Афғонистонда тахминан 1 минг нафар фуқаролари қолганини маълум қилди, уларнинг қанчасини мамлакатни тарк этиш ниятида экани ноаниқ. Кобулдаги америкалик амалдорлар «Толибон» вакилларига улар Афғонистондан олиб кетмоқчи бўлган одамлар рўйхатини берди, ундан америкаликлар, АҚШ билан ҳамкорлик қилган афғонлар ва грин карта эгалари ўрин олган. «Толибон» Афғонистондан тинч аҳолини эвакуация қилишга 31 августдан кейин ҳам рухсат беришни ваъда қилаётган бўлса-да, АҚШ шу тариқа Кобулдан эвакуацияни тезлаштирмоқчи. Аввалроқ аэропорт яқинида содир бўлган портлашлар эвакуацияга халал бермаслиги маълум қилинди.

Кун иқтибоси

«Бу фожиа юз бериши керак эмасди. Агар президентингиз мен бўлганимда эди, юз бермаган бўларди», — деди у Fox News телеканали эфирида.

Бундан ташқари, Трамп Жо Байденни Афғонистондан қўшинларни олиб кетиш жараёнини эплай олмаганликда айблади ва ушбу вазиятни қайғули деб атади.

Кун рақами

«Толибон» Кобулни эгаллаган 15 августдан 19 августга қадар 23 та вилоятда 30,5 минг киши коронавирусга қарши эмланган. 8—12 август кунлари эса 30 та вилоятда 134,6 мингдан ортиқ одам вакцина олганди.

ЮНИСЕФ маълумотларига кўра, Афғонистонда Johnson & Johnson компаниясининг 2 миллион доза вакцинаси бор, уларнинг яроқлилик муддати 2021 йил ноябргача.

Аввалроқ «Толибон» вакили Забиҳулла Мужоҳид Афғонистонда тиббий хизматларни кўрсатиш тўлиқ ҳажмда қайта тикланишини маълум қилган ҳамда шифокорларни иш жойларига қайтишга чақирган эди.