16 июнь куни бўлиб ўтган Марказий сайлов комиссиясининг мажлисида кун тартибидаги энг асосий масала — октябрда бўлиб ўтадиган президент сайловига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказишга доир харажатлар сметасини тасдиқлашдан иборат бўлди. Бу ҳақда МСК матбуот хизматига таяниб, «Gazeta.uz»га хабар берди.
МСКнинг доимий асосда ишловчи аъзоси Адҳам Ибодуллаев сайловга қанча маблағ ажратилгани ва улар айнан нималарга сарфланиши бўйича маълумот берган.
«2021 йил учун Ўзбекистоннинг давлат бюджети тўғрисидаги қонунга кўра, 2021 йилда бўлиб ўтадиган Ўзбекистон Президенти сайловига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш билан боғлиқ харажатларни молиялаштириш учун ажратиладиган маблағларнинг чекланган миқдори 300 миллиард сўм этиб белгиланган», — дейди у.
Таъкидланишича, уни ишлаб чиқишда бюджет маблағларидан оқилона ва самарали фойдаланиш мақсадида Молия вазирлигининг Давлат молиявий назорати департаменти ва унинг ҳудудий бошқармалари томонидан ҳудудлардаги мавжуд сайлов жиҳозлари ва товар моддий қийматликлар тўлиқ хатловдан ўтказилган.
«Шунингдек, харажатлар сметасини шакллантиришда Молия вазирлигининг масъул ходимларини жалб этган ҳолда бюджетдан ажратиладиган маблағларнинг ҳар бир сўмини ўз йўналиши ва мақсадли сарфланиши юзасидан таҳлил қилган ҳолда режалаштирилган», — дейди комиссия аъзоси.
Сиёсий партия ва номзодларга ажратиладиган маблағлар
Йиғилишда умумпартиявий тадбирлар ва сиёсий партия томонидан кўрсатилган номзодларнинг сайловолди ташвиқоти ва тарғибот ишларини амалга оширишга ажратиладиган маблағлар — 15 миллиард 486 миллион сўмни ташкил этиши таъкидланган. Бунда, ҳар бир номзодга 3 миллиард 97 миллион сўмдан тўғри келмоқда.
Шу билан бирга, ажратилган маблағларнинг аниқ ва манзилли сарфланиши назорат қилиб борилиши ва сайлов якунида иқтисод қилинган маблағлар давлат бюджетига қайтарилиши таъкидланди.
Маблағлар нималарга сарфланади?
Сметага кўра, маблағлар қуйидаги мақсадларга сарфланиши маълум қилинди:
- Президент сайлови бўйича 14 та округ сайлов комиссияси харажатлари учун;
- 10 800 га яқин участка сайлов комиссиясининг ҳар бирини, эҳтиёждан келиб чиқиб, давлат байроғи, давлат герби, сайлов анжомлари билан жиҳозлаш, (яширин овоз бериш кабинаси, овоз бериш қутиси) тарқатма материаллар ва бошқа товар-моддий қийматликлар билан таъминлашга;
- округ ва участка сайлов комиссиялари аъзолигига жалб этиладиган қарийб 140 000 нафарга яқин комиссия аъзоларининг иш ҳақи ва компенсация тўловларига.
Сайлов кодекси ҳамда «Сиёсий партияларни молиялаштириш тўғрисида»ги қонунга мувофиқ, Марказий сайлов комиссияси томонидан сиёсий партияларнинг сайловда иштирок этишини молиялаштириш учун ажратиладиган давлат маблағларининг бир номзод ҳисобига тўғри келадиган миқдори белгиланган тартибда режалаштирилади.
Маблағлар қуйидагича тақсимланган:
- Сайловни ўтказувчи округ ва участка сайлов комиссиялари харажатлари округ сайлов комиссияси томонидан Қорақалпоғистон Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликларининг махсус ҳисоб рақами орқали амалга оширилади.
- 14 та округ сайлов комиссияларининг харажатлар сметасида ҳар бир округ учун қарийб 57 миллион сўмдан ҳамда ҳар бир участка сайлов комиссияси учун 12 миллион сўмга яқин миқдорида маблағ ажратиш режалаштирилган.
- барча комиссия аъзоларининг иш ҳақи ва компенсация тўловлари;
- ягона ижтимоий тўловлар;
- хизмат сафари ва фелдегерлик хизмати харажатлари;
- сайлов бюллетенлари ва таклифномаларни сайлов участкаларигача етказиб беришни ташкил этиш учун транспорт харажатлари;
- шаҳарлараро телефон алоқаси;
- сайлов комиссияларига пешлавҳа ва ахборот стендлари тайёрлаш харажатлари;
- сайлов округларида такрорий овоз бериш жараёнларини молиялаштириш.
Сайловда COVID-19’га қарши кураш
МСК аъзосининг таъкидлашича, сайлов комиссиялари аъзолари ва сайловчиларнинг саломатлиги билан боғлиқ хавфсизлигини таъминлаш мақсадлари учун ҳам маблағлар кўзда тутилган.
Шахсий ҳимоя воситалари ва дезинфекцияловчи материаллар билан таъминлашга — 11,5 миллиард сўм ажратиш режалаштирилган. Унинг қўшимча қилишича, агарда сайлов кунлари пандемия шароити юмшаса ва мазкур пулларнинг тўлиқ сарфланишига эҳтиёж бўлмаса, ҳақиқатан сарфланган маблағдан қолган қисми давлат бюджетига қайтарилади.
Унга мувофиқ, эндиликда сайлов комиссияси фаолиятига жалб қилинган барча комиссия аъзоларига овқатланиш, транспорт ва бошқа харажатларни қоплаш мақсадида компенсация тўловлари тўлаб берилади.
«Яна бир муҳим масалага эътиборингизни қаратмоқчиман сайлов комиссиясининг доимий иш жойига эга бўлмаган аъзоларига, шу жумладан пенсионерларга меҳнатга ҳақ тўлашнинг ягона тариф сеткасига мувофиқ иш ҳақлари тўлаб берилиши қонун билан белгилаб қўйилди. Бундай амалиёт комиссия аъзолигига жалб этилган фуқароларнинг мажбурий меҳнатига йўл қўймаслик мақсадида жорий этилган», — дейилди маърузада.
Бундан ташқари, доимий иш жойига эга бўлган фуқароларнинг хизмат вазифаларини бажаришдан озод этилган ҳолда сайлов комиссиясининг қарорига биноан комиссия аъзолигига жалб этилганда доимий иш жойидаги иш ҳақи тўланмайди. Бу ҳолатда Харажатлар сметаси маблағлари ҳисобидан уларга асосий иш жойидаги ўртача иш ҳақи ҳисоблаб тўланади.
СЯЕР
Илк бор Сайловчиларнинг ягона электрон рўйхатидан (СЯЕР) 2019 йилда бўлиб ўтган парламент сайловларида фойдаланилган эди. Жорий йилда бўлиб ўтадиган сайловда СЯЕРни такомиллаштирган ҳолда зарур техник тайёргарлик билан биргаликда сайлов комиссиялари аъзоларини ҳам ахборот коммуникация технологиялари бўйича тайёрлаш учун ўқув машғулотлари ташкил этилади.
Тренерлар ва мониторинг гуруҳи аъзоларининг округ ва участка сайлов комиссиялари аъзолигига жалб этиладиган номзодлар ва аъзоларининг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш мақсадида энг мақбул — каскад усулида ўқув машғулотларини ташкил этиш учун — 18 миллиард сўм ажратилиши кўзда тутилган.
«Шу билан бирга, ўқув машғулотларини олиб бориш ва сайлов жараёнларини бошқариш ахборот тизимида ишлашга ўргатиш бўйича услубий қўлланма тайёрлаш ва чоп этишлар ҳам инобатга олинган», — дейди МСК аъзоси.
Ушбу тадбирлар учун ажратилган маблағларнинг 92 фоизи тренерлар ва мониторинг гуруҳи аъзоларининг иш ҳақи тўловлари билан боғлиқ харажатларни ташкил этади. Шунингдек, округ ва участка сайлов комиссиялари фаолияти давомида АКТдан фойдаланиш, интернетга узлуксиз уланиш ва алоқа воситаларидан фойдаланишни таъминлашга — 20 миллиард сўм йўналтирилади.
Бундан ташқари, сайловга оид босма материаллари ва сайлов ташвиқотига оид ахборот ва маълумотларни чоп этиш учун қарийб 14 миллиард сўм ажратилади.
МСКнинг марказлашган харажатлари
Марказий сайлов комиссиясининг марказлашган харажатлари қуйидагилардан иборат:
- сайлов қонунчилиги ва амалиётини ўргатиш мақсадида ўқув услубий қўлланма, рисола, эслатма плакатлар, видеодарслар, видеоролик, инфографик маълумот ва ахборотлар тайёрлаб чоп этиш;
- Конституция, Сайлов кодекси ва Марказий сайлов комиссияси норматив ҳуқуқий ҳужжатларининг тўпламини чоп этиш;
- республика ва ҳудудий тренерлар ва мониторинг гуруҳларининг меҳнат ҳақи ва хизмат сафари билан боғлиқ харажатларини қоплаш;
- округ ва участка сайлов комиссиялари биноларини сайлов жиҳозлари билан таъминлаш ва зарур товар моддий қийматликларни етказиб бериш;
- овоз бериш бюллетенларини чоп этиш;
- сайловни оммавий ахборот воситалари орқали ёритиб бориш;
- сайлов округ ва участкаларини интернет ва алоқа хизматлари билан узлуксиз ишлашни таъминлаш учун кўзда тутилган.
Изоҳ (0)