Ички ишлар вазирлиги Ўзбекистондаги зўравонликка қарши «Nemolchi.uz» лойиҳасига мамлакатда қийноққа солиш, жисмоний ва маънавий зўравонлик билан боғлиқ моддалар бўйича қўзғатилган жиноятлар сони тўғрисидаги маълумотни беришдан бош тортди. Бу ҳақда Telegram’даги «Nemolchi.uz» каналининг бош муҳаррири Ирина Матвиэнко маълум қилди, деб ёзади «Gazeta.uz».
Статистика «Nemolchi.uz» ресурсларига таҳлилий материаллар тайёрлаш, шунингдек, Ирина Матвиэнконинг ўзи ҳам аъзоси бўлган Бош прокуратура ҳузуридаги оиладаги зўравонликларга қарши курашиш бўйича ишчи гуруҳнинг тадқиқотлари доирасида сўралган.
Лойиҳа бош муҳаррири 2016—2020 йиллар давомида Жиноят кодексининг қуйидаги моддалари бўйича қўзғатилган ишлар статистикасини сўраган:
- 103-модда (ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш);
- 103-1-модда (ўзини ўзи ўлдиришга ундаш);
- 105-модда 1-қисм (қасддан баданга ўртача оғир шикаст етказиш);
- 109-модда (қасддан баданга енгил шикаст етказиш);
- 110-модда 1-қисм (қийнаш);
- 112-модда (ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиш);
- 118-модда 1-қисм (номусга тегиш);
- 119-модда 1-қисм (жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондириш);
- 121-модда 1-қисм (аёлни жинсий алоқа қилишга мажбур этиш);
- 136-модда (аёлни эрга тегишга мажбур қилиш ёки унинг эрга тегишига тўсқинлик қилиш);
- 139-модда 1 ва 2-қисмлари (туҳмат, жумладан, нашр қилиш ёки бошқача усулда кўпайтирилган тарзда, шу жумладан, ОАВ, телекоммуникация тармоқларида ёки Интернет жаҳон ахборот тармоғида жойлаштириш орқали туҳмат қилиш);
- 140-модда 1 ва 2-қисмлари (ҳақорат қилиш, жумладан, нашр қилиш ёки бошқача усулда кўпайтирилган тарзда, шу жумладан ОАВ, телекоммуникация тармоқларида ёки Интернет жаҳон ахборот тармоғида жойлаштириш орқали туҳмат қилиш);
- 141-1 модда 1-қисм (шахсий ҳаёт дахлсизлигини бузиш).
Ички ишлар вазирининг ахборот сиёсати бўйича маслаҳатчиси Шоҳрух Ғиёсов томонидан имзоланган жавоб хатида «Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари фаолиятининг очиқлиги тўғрисида»ги қонуннинг 6 ва 8-моддаларига кўра, сиз сўраган маълумотларни тақдим этиш мақсадга мувофиқ ҳисобланмайди, дейилган.
Юқоридаги қонуннинг 6-моддасида «Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг фаолияти тўғрисидаги ахборотдан фойдаланиш, агар мазкур ахборот қонунда белгиланган тартибда давлат сирлари ёки қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни ташкил этувчи маълумотлар жумласига киритилган бўлса, чеклаб қўйилиши; Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг фаолияти тўғрисидаги фойдаланилиши чеклаб қўйилган ахборотга тааллуқли маълумотларнинг рўйхати, шунингдек, маълумотларни бундай ахборот жумласига киритиш тартиби қонун ҳужжатларида белгиланиши» кўрсатилган.
«Ҳеч қанақа изоҳим йўқ. Иштиёқим қолмади. Ўзбекистонда юқоридаги кимгадир сўз эркинлиги ва ҳокимият органларининг халқ олдидаги ҳисобдорлиги керак эканлигига ишонмайман. Президент алмашганидан буён тўрт йил ўтди, ОАВ эса ҳамон шу каби қуруқ расмий жавобларни олмоқда», — деб ёзади лойиҳа бош муҳаррири.
Ирина Матвиэнко аёлларга нисбатан жиноят ишлари жабрланувчининг аризаси асосида қўзғатилса ва кейинчалик томонлар ярашуви билан ёпилса, нималар содир бўлишини маълум қилган:
- Жиноятчи жабрланувчида аризани қайтариб олиш ёки уни умуман бермаслик имконияти борлигини билади. Жиноятчи зўравонликни жавобгарликдан қутулиб қолиш мумкин бўлган ҳаётнинг нормал тарзи дея қабул қилади.
- Тажовузкор, яқинлари ёки стереотиплар таъсиридаги босим остида қолган қурбон ариза ёзмайди ёки уни қайтариб олади. Қурбон зўравонликни кўникиши керак бўлган нормал ҳолат деб қабул қилади.
- Гувоҳлар жабрланувчи аризасини қайтариб олиши ёки уларни ўзганинг ҳаётига аралашишда айблаши мумкинлигини тушунган ҳолда жим туради. Гувоҳлар зўравонликни айрим инсонларнинг онгли танлови деб қабул қилади.
- Участка инспекторлари икки кундан кейин жабрланувчи аризасини қайтариб олиши мумкинлигини тушунган ҳолда ишни очишни «чўзади». Участка инспекторлари зўравонликни оилаларда мавжуд нормал ҳаёт тарзи сифатида қабул қилади.
Изоҳ (0)