• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +28°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Китоб

    «Notre-Dame de Paris» – мозийнинг бугунги намойиши. Француз адабиётининг дурдонаси ҳақида

    Таниқли француз ёзувчиси Виктор Гюго 1831 йил 16 март куни ўзининг француз қадриятлари ва анънавий қурилиш услубларини халққа яна бир бор эслатиб қўйишни мақсад қилган «Notre-Dame de Paris» асарини нашрдан чиқарди. «Дарё» мазкур асар ҳақида ҳикоя қилади. 

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Ҳажм жиҳатидан Гюгонинг кўплаб асарларидан йирикроқ бўлган ушбу асар 940 саҳифа, учта бўлимдан иборат. Асар француз адабиёти марказида турувчи, унинг аҳамиятини кўрсатиб берувчи саноқли китоблардан биридир. Ушбу романдан кўзланган мақсад инқилоб даврида бўлаётган улкан ўзгаришлар халқнинг маданияти ва тафаккур тарзига жиддий таъсир кўрсатаётганига қарамай, француз миллий қадриятларири асраб қолиш эди. Асар маълум маънода ўзига юклатилган вазифани бажара олди, у Notre-Dame de Paris иботадхонасини миллий символга айлантирди ва готика услубига бўлган қизиқишни яна бир маротаба ошиши учун асосий туртки вазифасини ўтаб берди. Асар омма орасида машҳурликка эришгач, Гюго ўз миллий маданиятига қанчалик ғамхўрлик қилган бўлса, халқ ҳам қадриятлари сақланиб қолишига шунча эътиборли бўла бошлади.

    Гюго ушбу асари орқали романнинг янги назариясини – Эпик театр назариясини кашф қилди. Асар - бутун бошли халқ ҳақидаги йирик поэма ва ушбу поэма марказида йирик ибодатхона тарихни кузатувчи бош қаҳарамон сифатида тасвирланади. Шунингдек, ушбу асар тиланчиларни бош қаҳрамонлар даражасига кўтарган илк асар эканлиги билан ҳам ўзига хослик касб этади.

    Асарнинг бош ғояси

    Роман ўқувчилар учун ўз жозибадорлиги ва сирлилигини сақлаб қолиши учун сюжетни тасвирлашдан чекиниб, китобнинг асосий меваси бўлмиш ғояларга тўхталиб ўтамиз.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Асар ёзилаётган даврда Notre-Dame de Paris соборининг турли қисмлари қайта қурилаётган ва унга турли қўшимча ўзгартиришлар киритилаётган эди. Инқилоб натижасида бузиб юборилган кўплаб готика услубидаги мақбара ва черковлар XV аср Франциясини унутилишга маҳкум қилаётган эди, гўё. Ушбу услубдаги бинолар бузилиши ёки қайта янги қисмлар қўшиш орқали таъмирланиши уларнинг асл аҳамиятини йўққа чиқараётган эди. Бу эса Гюгога оғир ботмай қўймади ва адиб ушбу мавзуда асар ёзиш орқали ўз замондошларига сигнал юборишни кўзлади.

    Асарда архитектура марказий роль ўйнайди. Notre-Dame de Paris собори эса замон зайлининг рамзи, ҳурфикрлилик намунаси ва маданият нишонаси сифатида тасвираланиб, асарнинг марказий ғояси ушбу ибодатхонага бевосита боғланди.

    Гюго соборнинг қайта таъмирланиши унинг бузилиши билан баробар, деб ҳисоблайди, чунки киши ҳеч қачон тарихнинг бир бўлагини олиб, унга ўз замонасидан бошқа бир бўлак қўшимча қилиб кирита олмайди. Бу тарихга нисбатан хиёнат, демакдир. Инсонлар доимо билиб-билмай тарихга ўзгартиришлар киритишга, уни ўзи учун янги услубда кашф этишга интилади. Ушбу мойиллик тарихни ўз ҳолича қабул қила олмаслик ёки буюк келажак орзуси иштиёқида ўтмишни бошқа кўз орқали кашф этишга ундайди. Аслида эса келажак авлодлар тарихни кузатиши, бунинг учун эса уни асраб қолишга уринмоғи лозим, тарихни йўқликка маҳкум этиш орқали буюк ўзгаришлар киритиш хомхаёл. Notre-Dame de Paris собори ўз даврига хос хусусиятлардан бохабар қилувчи нодир қурилиш намунаси эди. У орқали мозийга қайтиш ва уни ҳис этиш имконияти мавжуд эди.

    Шунингдек, ушбу собор ҳурфикрлилик рамзи сифати ҳам ўз ўрнига эга эди. Сўзлар ўчирилиши ёки юзага чиқишдан олдин куч билан йўқ қилиниши мумкин. Қадимий иншоот эса доим ўз сўзини айтиб туради. Унинг ҳар бир детали ўзида ўтмишга хос муайян хусусият ташийди. Notre-Dame de Paris бу жонли тарих эди. Ибодатхона сўзлардан кўра кўпроқ маъно англатиши ҳақида ёзувчи асарда шундай дейди:

    «Фикрлар тошга ўйиб ёзилган ушбу замонда бизнинг бугунги матбуот эркинлигимиздан кўра кўпроқ афзалликка эга бир хусусият мавжуд эди. Бу архитектура эркинлиги».

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Китобларни нашрдан чиқариш ихтиро этилгач, замоннинг ҳолатини ифодаловчи қурилиш иншоотларининг аҳамияти камайди ва адиб санъатнинг ушбу буюк шакли ўз қадрини йўқотишини фожиа сифатида кўрди.

    Соборнинг яна бир вазифаси эса ўзида тарихий қадриятларни ифода этиш эди. Цивилизация фақатгина ривожланиш ва ўзгаришларга эмас, балки унутиш, ёддан чиқариш учун ҳам ишлайди. Гюго эса ўз асари орқали халқни ўз қадриятларидан, маданияти асосидан хабардор қилишга уринади. Ҳар қандай рамзлар ўзида ўтмиш ва ундаги одамлар фикрлаш тарзи, дунёқаришини намоён этади. Готика услубида қурилган бу собор ҳам тарихнинг энг қизғин паллаларини ҳамда шу пайтгача шаклланиб келган француз қадриятларининг тамал тоши бўлган маданият асосларини ўзида ифода этарди. Соборнинг қайта ўзгартирилиши нафақат Париж, балки бутун Европани ўз ичига қамраб олган санъат жанрининг ўлиб бораётганига ишора қиларди. Ҳар бир халққа хос рамз ва белгилар уларнинг қадимий иншоотлари орқали маълум бўлади. Улар орқали халқнинг аввалги характеридан, нималарга интилгани, нималардан нафратланганидан ва ниҳоят нималарни олий мақсад этиб белгилагани маълум бўлади. Қанча кўп вақт ўтса, шунча қадр-қиммати ошиб борадиган мозий иншоотлари доим келажак авлод учун муҳим ва қадрли бўлиб қолмоғи лозим. Асар бизга ана шу ҳикматни уқтирмоқчи бўлади.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Асардан иқтибослар:

    • «Инсонни ҳеч нарса бўм-бўш чўнтакчалик сафарга ишқибоз қила олмайди»;
    • «Бир кўзли одам сўқир инсондан кўра кўпроқ нуқсонли. Чунки бир кўзли киши ўзига айнан нима етишмаётганидан бохабар»;
    • «Бирон фикр миянгни банд этса, сен уни ҳамма нарсада кўра бошлайсан»;
    • «...Оналар ўзига энг кўп изтироб туғдирган фарзандига энг кўп меҳр қўйишади»;
    • «У чўнтагига қўлини солди ва у ердан фақатгина бир нарсани топа олди, реалликни»;
    • «У ўз ғазабини жиловлаб, бошқага азоб беришдан чекланди. У шу йўл орқали изтиробнинг барчасини ўзида қолдирди».
    Раҳимжон Қудратов тайёрлади
    17.03.2021, 09:33   Изоҳ (0)   14884
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Буюк аёллар ҳақидаги энг яхши 10 фильм (фото)

    04.03.2021, 09:57

    Британиялик машҳур ёзувчи, 20 дан ортиқ жосуслик романи муаллифи Жон ле Карре вафот этди

    14.12.2020, 19:21

    Билл Гейтс 2020 йилда ўқиган китобларидан 5 та энг яхшисини тавсия қилди

    10.12.2020, 16:02

    АҚШда «Форрест Гамп» асари муаллифи Уинстон Грум вафот этди

    18.09.2020, 20:24

    Инглиз тилининг Merriam-Webster луғатида ирқчиликнинг таърифи ўзгартирилади

    11.06.2020, 22:57

    Англиядаги чиқиндихоналардан бирида топиб олинган «Гарри Поттер» китоби аукционда 40 минг долларга сотилди

    22.05.2020, 20:24
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    Навоий инновациялар университети — келажагингизни кафолатлайдиган замонавий таълим маскани! 


    Сув — бебаҳо неъмат: Агробанкдан фермерлар учун янги методик тўплам


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


     Coca-Cola жамғармаси ва Глобал атроф-муҳит ва технологиялар жамғармаси (ГЕТФ) “Айланма иқтисодиёт келажаги учун ҳамкорлик битими (PACТ)” ни эълон қилганлиги ҳақида маълум қилди


    Замонавий Haval Jolion энди 0% муддатли тўлов шартида 


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    AVO'дан янги омонат: йиллик 25% гача — 6 ойда орзуингизни амалга оширинг


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади

     

    Тавсия этамиз

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10

    Кўзи ўткир, қулоғи сезгир темир қушчалар. Разведкачи дронларнинг “катта акалари”

    3 июн, 20:40
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Келгуси ҳафта бошида об-ҳаво қандай бўлиши маълум қилинди

    Ўзбекистон | 7 июн, 17:35

    Сурхондарёда ЙПХ ходимлари қочишга уринган ҳайдовчига куч ишлатди (видео)

    Ўзбекистон | 7 июн, 17:00

    Роналду клублар ўртасидаги ЖЧда иштирок этадими? Футболчининг ўзи бу ҳақда гапирди

    Спорт | 7 июн, 16:33

    Севги ёхуд КГБ махсус операцияси — грек миллиардерига уйланган совет хизматчиси 

    Дунё | 7 июн, 16:20

    Сўнгги 30 йилда икки бараварга кўпайди: Ўзбекистонда ёш аёллар сони очиқланди 

    Ўзбекистон | 7 июн, 15:30

    Меҳнатга яроқли ҳар минг аҳолининг 224 нафарида кредит бор — Марказий банк

    Иқтисодиёт | 7 июн, 14:20

    “Ўзгидромет” 8 июнда қандай об-ҳаво кутилаётганини маълум қилди 

    Ўзбекистон | 7 июн, 13:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.