• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +23°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Ёш болалар айрим ҳарфларни айта олмаслигига сабаб нима? Даво чоралари ва фойдали машқлар

    Шифокор Хуршид Аъзамхўжаев ёш болаларнинг айрим ҳарфларни талаффуз қила олмаслиги — дислалия ҳақида маълумот беради.

    Фото: Getty Images

    Фото: Getty Images

    Дислалия — ўз она тилида бирор товуш талаффузининг камчилиги, кўпинча «Ш» , «Ч», «З», «Р» товушлар камчилиги учрайди.

    Келиб чиқиш сабаблари:

    • Ҳомиладорлик даврида бўлиб ўтган асоратлар: камқонлик, инфекция, жароҳат, шу жумладан, руҳий жароҳат, қариндошлар орасидаги никоҳ ва бошқа омиллар таъсирида;
    • Тил ривожланишида;
    • Жағ, танглай ривожланишида;
    • Эшитиш аъзоларида;
    • Асаб тизими ривожланишида нуқсон пайдо бўлиши мумкин.
    Туғилиш ва туғилгандан кейинги даврда:

    Бош мия жароҳати, оғиз бўшлиғи аъзолари жароҳати, тишлаш нуқсони ( «прикус» нотўғрилиги) – кўпинча томоқ, бурун касалликлари (аденоид, сурункали ринит ва бошқалар) оқибатида келиб чиқади.

    Мурожаат қилган беморларни логопед, стоматолог, невропатолог, ЛОР шифокорлари текширувидан ўтказилади. Оғиз бўшлиғи, тил, тишлар нуқсонлари, асаб тизими касалликлари бор, йўқлиги аниқланади. Фонетика, грамматика ва шаклланган сўз бойлигини ўрганишга қаратилган логопедик текширувлар ўтказилади.

    Даволаш:

    Логопед бемор болаларни тўғри талаффуз қилишга, нутқ бузилишининг ривожланишига йўл қўймаслик учун тилни бир хилда бўлган ҳаракатларни шакллантиришга ўргатади. Нутқ терапияси, нафас олиш машқлари бажарилади, тил массаж қилинади. Шуни таъкидлаш керакки, логопед даволашни бошлагандан сўнг бемор уйида мустақил равишда шуғулланиши ҳам керак, шунда натижа самарали ва тезроқ бўлади. Беморлар болалик давридан қунт билан даволанса, бола 7-8 ёшга тўлгунча ундан халос бўлади, бу болани ижтимоий психологик босим оқибатларидан сақлайди.

    Олимлар боланинг бармоқлари, аниқ ҳаракатлари ривожланиши унинг нутқи ва тафаккурининг ривожланиши билан чамбарчас боғлиқлигини исботлашган. Россиялик олималар Колсова М.М. ва Рузина М.С. «Бола гапиришни ўрганади. Бармоқлар ўйини» китобида келтирилишича, бармоқлар ҳаракатлари юқори даражада ривожланган болаларда нутқ, фикрлаш, хотира, эътибор ривожланган бўлади, бундан ташқари, мактабга интеллектуал тайёргарлик юқори бўлади.

    Тадқиқотлар шуни кўрсатадики , бармоқ ҳаракатларнинг ривожланиш даражаси болалар нутқининг ривожланиш даражасига тўғри келади. Бармоқлар ҳаракатлари эркин бўлмагунча болаларда нутқнинг ривожланишига эришиш имконсиз.

    Болаларда бармоқлар машқи бўйича ишни 6-7 ойлигидан бошлаш мумкин.

    Ҳар куни умумий уқалаш ва гимнастика пайтида қўлларни 2-3 дақиқа давомида енгил уқалаш керак.

    Rag‘батлантирувчи қўл машқлари беш босқичдан иборат:

    • Боланинг қўлини бармоқ учидан тирсагигача ташқи томондан 8-10 марта силаш.
    • Бармоқларни, бош бармоқдан ташқари, букиш ва тўғрилаш, 5-6 марта.
    • Бош бармоқни ўнг, чап томонга букиш, думалоқ шаклда ҳаракат.
    • Кафтни фаоллаштириш: бармоқ билан боланинг кафтини секин спирал кўринишида силаш, спирал кенгайиб бориб охири бола бош бармоғида тугайди, 2-3 марта.
    • Болани қўлининг бармоқ учидан тирсагигача ташқи томондан 8-10 марта силаш.
    Боланинг ўн ойлигидан бошлаб барча бармоқларини ҳаракатга жалб қилиш керак, ҳар хил диаметрдаги коптокчаларни айлантириш, куб, доира шаклдаги ўйинчоқлардан пирамидалар ясаш.«Лего»дан ҳар хил жисмлар ясаш ва шу кабилар.

    Бола катта бўлиб, эс-ҳушини таниган сари ўйинчоқлардан ташқари уй хўжалигида фойдаланадиган анжомлардан ҳар хил ўйин шаклида: «моҳир ошпаз», «моҳир чевар», «боғбон», «қўли гул уста» йўналишида машқлардан фойдаланиш керак, ҳар бир ютуғини сўз, эркалаш билан рағбатлантириш керак. Бу болани ўйинчоқлардан зерикишини камайтиради, фикрлашини, қунт билан ишлашини оширади. Бармоқлар билан турли хил машқларни бажариб, болаларнинг бармоқлари, қўлларининг нозик ҳаракатлари яхши ривожланишига эришилади, бу нафақат нутқнинг ривожланишига фойдали таъсир кўрсатади, балки болани чизишга, ёзишга тайёрлайди. Қўллар яхши ҳаракатчанликка эга бўлади, эластиклиги ошади, бу ёзиш ҳаракатларини эгаллашни осонлаштиради.

    Мавзуга доир: Нима сабабдан болалар тунда тагини «ҳўллаб қўяди?». Энурезнинг сабаби ва даво чоралари

    08.02.2021, 21:46   Изоҳ (0)   39872
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Хол билан адаштирманг: онкологга мурожаат қилиш вақти келганидан дарак берувчи теридаги ўзгаришлар

    07.02.2021, 16:59

    Тиббиёт қутисидаги хавф: зарар етказиши мумкин бўлган дори воситалари

    07.02.2021, 13:56

    Нафас олишга қийналяпсиз, тез ёрдам эса кечикмоқда. Нима қилиш керак?

    06.02.2021, 21:35

    АҚШда ЙТҲ оқибатида танасининг 80 фоизи куйиб кетган эркакка юз ва икки қўл кўчириб ўтказилди

    06.02.2021, 17:56

    Қиммат кремлар ўрнини боса оладиган арзон воситалар: Уларни дорихонадан топиш мумкин

    05.02.2021, 19:36

    Ирсиятми ёки маркетинг: Вазн ортишининг 10 сабаби

    05.02.2021, 17:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Ипотекага хонадон, совға сифатида эса — омборхона!


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    АҚШда Трампга қарши терговларга ёрдам берган ходимлар ишдан бўшатилди

    Дунё | 12 июл, 23:50

    “Ҳеч кимдан қўрқмайман” — Тошкентда тадбиркор болалар майдонини эгаллаб олди, аҳоли норози

    Ўзбекистон | 12 июл, 23:37

    “Барча заправкаларда электр қувватлагичлар ўрнатилади” — транспорт вазири Илҳом Маҳкамов

    Ўзбекистон | 12 июл, 23:27

    Ҳиндистонда россиялик аёл икки боласи билан чангалзорда яшаётгани аниқланди

    Дунё | 12 июл, 23:10

    Аббосбек Файзуллаев ва “ЦСКА” — Россия Суперкубоги соҳиби (видео)

    Спорт | 12 июл, 22:42

    Францияда Янги Каледония номли янги давлат тузиш тўғрисида битим имзоланди

    Дунё | 12 июл, 22:35

    Сунъий интеллект орқали ҳаётингизни осонлаштиришнинг 9 та усули

    Лайфстайл | 12 июл, 22:00

    Дональд Трамп Клублар ўртасидаги ЖЧ финалида қатнашади

    Спорт | 12 июл, 21:35
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.