Окс Александрияси дея аталган Сурхондарё вилоятидаги Кампиртепа ёдгорлиги девори бузилгани маълум бўлди. Бу ҳақда академик, археолог-олим Эдвард Ртвеладзега таяниб «Nuz.uz» хабар берди.
Ртвеладзенинг сўзларига кўра, ёдгорликда 40 йилдан буён илмий тадқиқот ва қазилма ишлари олиб борилмоқда. Ушбу қалъа Марказий Осиёда антик даврнинг энг қадимий ёдгорликларидан биридир.
Профессорнинг маълум қилишича, у ноябрь ойида тарихий объектга ташриф буюрганида, «барчаси жойида бўлган».
«Барчаси жойида эди. Унинг қулаб тушишидан далолат берадиган белгилар йўқ эди. Бундан вайронагарчиликни юзага келтирадиган кучли зилзилалар қайд этилмаган. Шунингдек, уни ювиб юборишга қодир кучли ёғингарчилик ҳам кузатилмаган. Ҳеч нарса бўлмади», — дейди академик.
Мавжуд суратларни ўрганган Эдвард Ртвеладзе вайронагарчилик «қасддан амалга оширилганига» тобора ишонч ҳосил қилмоқда.
«Буни кимдир ёки кимлардир атайлаб амалга оширган. Ўзбекистонимизда бу каби даҳшатли воқеа содир бўлганидан хорижлик ҳамкасбларим қаршисида уятдаман. Ахир Кампиртепа дунё археологик фанига Окс Александрияси сифатида кирган. Биз шунча йил иш олиб борган топилмамиз билан фахрланамиз — энди эса уни асраб қола олмадик. Бу шармандалик, шахсан мен учун шармандалик!», — дейди олим.Сурхондарё вилоятида Маданий мерос департаменти ҳудудий бошқармасининг маълум қилишича, Ртвеладзе 1990—2000 йилларда ёдгорликнинг шарқий қисмида реставрация ишларини олиб борган ва ёдгорликнинг кириш қисмида рамзий девор қурилган. Реставрация ва реконструкция ишлари, жумладан, Япония халқаро ҳамкорлик агентлиги (JICA) ва АҚШнинг Ўзбекистондаги элчихонаси молиявий кўмаги билан амалга оширилган. 2018 йилда республика бюджетидан ёдгорликнинг ғарбий деворида таъмир-тиклаш ишлари олиб борилган.
Манбаларда айтилишича, 2020 йилнинг ноябрь ойида кучли ёғингарчилик оқибатида Кампиртепа ёдгорлигининг жануби-ғарбий деворнинг ўрта қисми консервация қилинмаганлиги сабабли қулаб тушган.
Маданият вазирлиги Кампиртепа ёдгорлиги деворининг бузилиши юзасидан Маданий мерос департаменти томонидан Бош прокуратурага текширув ўтказиш тўғрисида мурожаат йўллаш бўйича қарор қабул қилган.
Шунингдек, Ртвеладзенинг тавсиясига кўра, реставрация ишларини баҳорда бошлаш учун деворнинг бузилган қисмини мустаҳкамловчи воситалар ёрдамида қалин плёнка билан ёпиш тавсия этилган. Кампиртепа ёдгорлигидаги ушбу деворни тиклаш академик Ртвеладзе бошчилигида республика бюджетидан 2021 йилда таъмирланадиган моддий мерос объектлари дастурига киритилади.
Изоҳ (0)