COVID-19 коронавирус пандемияси сабаб кузатилган саноатдаги пастлаш атмосферада иссиқхона газлари даражасининг камайишига хизмат қилмади. Бу ҳақда Бутунжаҳон метеорология ташкилоти маълум қилган.
Ташкилотнинг қайд этишича, 2019 йилда ис газининг даражаси ўсиш бўйича сакраш босқичини ўтказган ва ўртача жаҳон кўрсаткичи миллион 410 заррани ташкил қилган. Бундай ўсиш 2020 йилда ҳам давом этган. Мамлакатлардаги локдаун оқибатлари углерод циклининг йиллик тебранишига мос келган дейилади ташкилот ахборотида.
«Углерод 2 оксиди атмосферада асрлар давомида, океанда эса ундан ҳам кўпроқ давр оралиғидан бери сақланиб турибди. Сўнгги марта Ерда CO2’нинг меъёрий концентрацияси 3-5 миллион йил аввал, ҳарорат Цельсий бўйича 2-3 ва ундан юқори бўлган вақтда кузатилган. Денгиз сатҳи ўшанда ҳозиргидан 10-20 метр баландроқ бўлган. Аммо унда ер юзида 7,7 миллиард аҳоли истиқомат қилмаган», — деган Бутунжаҳон метеорология ташкилоти бош директори, профессор Петтери Таалас.
Тахминларга кўра ҳар йиллик чиқиндиларнинг қисқариши 2020 йилда 4,2 дан 7,5 фоизгача деб баҳоланган. Олимлар фикрича, бу глобал масштабда CO2’нинг атмосферада камайишига олиб келмайди, ис газининг улуши секин суръатларда бўлса ҳам ўсишда давом этса, COVID-19 сабаб жорий этилган чекловларнинг газнинг атмосферадаги табиий ўзгарувчанлигидан ажратиб бўлмайди.
«Бунга сабаб сифатида локаллаштириш чораларининг давомийлиги ва жиддийлиги ноаниқлигича қолаётгани, 2020 йил учун чиқиндилар ҳажмини прогноз қилиш ҳам қийинлашгани», — дея хулоса қилган Бутунжаҳон метеорология ташкилоти.
2019 йил октябрь ойида Nature журналида 1 миллиард аҳолининг хавф остида қолаётгани ҳақида тадқиқот эълон қилинган, уларнинг денгиз сатҳидан 10 метрдан паст ерларда яшаши, чорак қисми эса 1 метрдан пастроқ ерларда ҳаёт кечириши қайд қилинган. Тадқиқотда яқин ўн йил ичида кўпчилик уйини тарк этиши прогноз қилинган.Экспертлар фикрича атмосферага иссиқхона газларининг чиқишини қисқартириш чоралари кўрилса ҳам Дунё океани сатҳи XXI асрда тахминан 50 сантиметрга кўтарилади (ХХ асрда — 11–16 сантиметрни ташкил этган). Энг ёмон сценарийга кўра унинг сатҳи 200 сантиметрга кўтарилади ва юз миллионлаб одамлар яшайдиган ҳудудлар сув остида қолиши мумкин. 2050 йилда тахминан 300 миллион аҳоли яшайдиган ҳудудлар йиллик ўртача тошқин даражасидан паст ерларда қолади. Бу уларнинг йилда камида бир марта тошқин остида қолиш эҳтимолини оширади. Шунингдек, ушбу прогноз бўйича 2100 йилда 200 миллион аҳоли яшайдиган ҳудудлар денгиз сатҳидан пастда қолади ва улар яшайдиган ерлар турмуш кечириш учун яроқсиз ҳолатда бўлади.
Изоҳ (0)