Хитой нефтни қайта ишлаш бўйича қувватларини кўпайтирмоқда ва келаси йилдаёқ ушбу бозорда етакчи сифатида АҚШ ўрнини эгаллаши мумкин, деб ёзади Bloomberg Халқаро энергетика агентлигига таяниб.
«XIX аср ўрталаридаги нефть даври бошидан буён Америка нефтни қайта ишлаш бўйича етакчи бўлиб келаётган эди, аммо… Хитой келаси йилдаёқ АҚШдан ўзиб кетади», — дейилади хабарда.
Нефтни қайта ишлаш бозорида етакчининг алмашишига айни пайтда Хитойда камида тўртта янги нефтни қайта ишлаш заводи қурилаётгани, АҚШда эса бундай корхоналар ёпилаётгани (масалан, Луизианада дунёда катталиги бўйича учинчи ўринда турувчи Shell нефть компаниясига қарашли Convent заводи) ҳам сабабчи бўлиши мумкин. 1967 йилда, Convent заводи очилган вақтда, АҚШнинг қайта ишлаш қувватлари Хитойникидан 35 марта ортиқроқ эди.
Bloomberg маълумотларига кўра, Хитойнинг янги корхоналарининг умумий қуввати бир суткада 1,2 миллион баррелга тенг, бу бутун Буюк Британия нефтни қайта ишлаш қуввати билан тенгдир. Айни вақтда коронавирус пандемияси туфайли келиб чиққан инқироз натижасида, ёқилғига жаҳон талаби пасайди, шу сабабли нефтни қазиб чиқариш ва қайта ишлашни ҳам камайтиришга тўғри келди. Нефтьни қайта ишлаш рекорд даражада — суткасига 1,7 миллион баррелга қисқарди, бунинг ярмидан кўпроғи эса АҚШдаги корхоналар ҳиссасига тўғри келди.
Бундан ташқари, инқироз нефть истеъмолидаги ўзгаришларни ҳам тезлаштирди. Хитойда ва Осиёнинг бошқа қисмларида пластик ва нефтга талаб ўсмоқда. У ерда иқтисодиёт коронавирус пандемиясидан кейин тез қайта тикланмоқда. Европа ва АҚШда эса пандемия босилмаяпти ва инқироз анча чуқурроқ хусусиятга эга.
Хитой нефтни қайта ишлаш саноатининг кўтарилиши Ҳиндистонда ва Яқин Шарқда бир нечта янги йирик заводлар пайдо бўлиши билан биргаликда жаҳон энергетика тизимида ўз аксини топмоқда, деб ёзади Bloomberg. Нефть экспортчилари Осиёда кўпроқ, Шимолий Америка ва Европадаги азалий харидорларга эса камроқ нефть сотмоқда. Ишлаб чиқариш қувватлари кўпайгани сари, Хитой нефтни қайта ишлаш заводлари халқаро бензин, дизель ва бошқа турдаги ёқилғи бозорларида фаол иштирокчига айланиб бормоқда. Бу ҳаттоки Осиёнинг бошқа ҳудудларидаги эски заводларга ҳам босим ўтказмоқда (масалан, Шелл аввалроқ Сингапурдаги нефтни қайта ишлаш заводи қувватини икки баробар камайтиришини эълон қилган эди). Хитой, Ҳиндистон ва Яқин Шарқда қувватлар ошиб боришига қарамай, нефтга талаб коронавирус етказган зарардан тўлиқ қайта тикланиши учун йиллар талаб этилиши мумкин, деб ёзади Bloomberg.
Хитойнинг қайта ишлаш қувватлари янги минг йиллик бошидан буён қарийб уч марта ўсди, чунки у дизель ёқилғиси ва бензин истеъмолининг тезкорлик билан ўсишига етиб олишга ҳаракат қилди. Хитой миллий нефть-газ корпорацияси (CNPC)нинг Иқтисодиёт ва технология илмий-тадқиқот институти маълумотларига қараганда, Хитойда нефтни қайта ишлаш ҳажми шу йил охиридаги суткасига 17,5 миллион баррелдан 2025 йилга келиб, суткасига 20 миллион баррелга (ёки йилига 1 миллиард тоннага) кўпайиши кутилмоқда.
Изоҳ (0)