Қурилишда коррупция ва қоғозбозликни тугатиши кутилаётган «Шаффоф қурилиш» тизими ҳақида маълумот берилди

Қурилиш вазирлигининг янги лойиҳаларга бағишланган тадбирида «Шаффоф қурилиш» миллий ахборот тизимидаги қуйи ахборот тизимлари ҳақида маълумот берилди. Бу ҳақда Қурилиш соҳасида ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш маркази раҳбари Санжар Абдуғаниев тақдимот қилган.

«Ҳозирги кунда марказда 15 нафар дастурчи ишлаяпти. Улар ёрдамида қўйилган вазифаларни амалга ошириш учун нолдан бошлаб ахборот тизимларини ишлаб чиқяпмиз. Асосий вазифамиз қурилиш сифати назоратини автоматлаштириш, рақамлаштиришдан иборат».

«Қурилиш ишлари сифати назорати» ахборот тизими 1 июндан Тошкент шаҳри ва Тошкент вилояти бўйича тест тартибида ишга тушгани қайд этилди. Тизимга кўра, қурилиш объектларида назорат инспекторлари томонидан аниқланган камчиликлар фотосуратлари билан бирга тизимга онлайн киритилади ва назорат жараёни автоматлаштирилади, маълумотлар ягона базада сақланади, реал вақт режимида кузатиш имкони берилади. Жараён қурувчиларни онлайн хабардор қилиш, энг кўп йўл қўйилаётган камчиликларни таҳлил қилиш бўйича чора кўриш, қоғозбозлик ва коррупцияга чек қўйишга кўмаклашиши таъкидланди.

«Шаффоф қурилиш» ахборот тизимининг яна бир қуйи тизимларидан бири «Қурилиш жараёнлари калкулятори» интерактив хизмати саналади. Хизмат қурувчи ташкилот ёки фуқароларга қурилиш жараёни тартиблари, масъул ташкилотлар, шартлари ва босқичлари ҳақида тўлиқ маълумотларни билиб олиш имкониятини беради, йўл харитасини шакллантиради. Асосийси, тадбиркорларга қурилиш қандай босқичлардан ўтиши ва қурилиш ишларини режалаштиришда кўмаклашади.

«Аввал лойиҳа-смета ҳужжатлари тўплаб-тўплаб қоғоз шаклида чоп этиб келинган, нормаларга тўғри келадими, йўқми, камчиликлари кўрилган. Ҳаммаси қоғозда айланган. Бу янги тизимда энди буюртмачи барча лойиҳа-смета ҳужжатларини онлайн тарзда экспертизага тақдим қилади. Агар камчилик бўлса, экспертиза барчасини тизимга киритади. Автоматик шаклда барча ишлар бажарилгач, мурожаатчига онлайн жавоб боради», — дейди Санжар Абдуғаниев.

Энг асосий тизимлардан бири сифатида эътироф этилган, жараёни 60-70 % якунланган «Инвестиция дастуридаги объектлар қурилиши мониторинги» ахборот таҳлилий тизими инвестиция дастурига кирган қурилиш объектлари бўйича тегишли ҳужжатларни ягона тизимга жамлайди, қурилиш ҳолатини мониторинг қилади. Қурилиш объектларида муаммоларни ва ечимини аниқлаш, қарор қабул қилиш, жамоатчиликни хабардор қилган ҳолда шаффофликни таъминлашга ёрдам бериши алоҳида қайд этилди.

«Ҳозирда республикада 40 мингдан ортиқ архитектура-режалаштириш топшириқлари маълумотлар базаси шаклланган. Биз уларни тўла автоматлаштирдик. Бу қурилишнинг бошқа иштирокчиларига қулайлик яратади. Исталган вақт кириб, керакли ҳужжатни топиш имконини беради», — дейди мутахассис. «Келишилган лойиҳа — смета ҳужжатлари (эскиз)» маълумотлар базасига ҳам ўз йўналишида худди шундай вазифалар қўйилгани қўшимча қилинди.

Яна бир тизим — «Қурилиш ишлари тендер платформаси»да энг асосий кўзга ташланадиган жиҳат сифатида қурилишни ким амалга ошираётгани, қанча маблағ сарфланиши каби маълумотлар платформада акс этиши, бино ҳолати тўлиқ видеокузатув остида бўлишини келтириш мумкин. Маблағдан тортиб қурилиш иштирокчилари, бошланиш ва тугаш саналари, ишчилар сонигача кўрсатилади.

«Лойиҳа-смета ҳужжатлари экспертиза хулосалари» электрон реестри тизими эса инспекторларнинг жойлардаги текшириш ишларида фойдаланилиши айтилди.

«Кўп хонадонли уйларни улуш киритиш асосида қуриш» электрон реестрида улуш асосида қурилаётган объектларни рўйхатга олиб бориш, харидорларнинг шартномаларини ўзида жамлайди, шартномаларнинг ҳаққонийлигини QR-код орқали аниқлайди.

«Шаффоф қурилиш» орқали жараён рақамлаштирилгандан сўнг вазирлик мутасаддилари инспекторлар фаолиятини тўлиқ назорат қилиши натижасида коррупциянинг олди олиниб, жараён шаффофлаши, бу эса тадбиркор пудратчилар фаолиятини ҳам осонлаштириши, ортиқча сарсонгарчилик ва қоғозбозликка барҳам беришига умид билдирилмоқда.