NYT: Европа Иттифоқи ўз ҳудудига АҚШ, Бразилия ва Россиядан кириш тақиқини сақлаб қолмоқчи
Европа Иттифоқи расмийлари коронавирус пандемияси муносабати билан жорий этилган чораларнинг юмшатилиши доирасида 1 июлдан фуқаролари иттифоқ ҳудудига кириши мумкин бўладиган мамлакатлар рўйхатини кўриб чиқмоқда. The New York Times нашри ҳужжат қораламасига асосланиб хабар беришича, дастлабки рўйхатда АҚШ, Бразилия ва Россия йўқ.
Июнь ойининг биринчи ярмида Еврокомиссия 1 июлдан фуқаролари Европа Иттифоқига кириши мумкин бўлган мамлакатлар рўйхатини эълон қилган эди. Ушбу рўйхатдан Черногория, Албания, Сербия, Босния ва Герцеговина, Косово ва Шимолий Македония ўрин олган эди. Еврокомиссия ушбу қарорини мазкур мамлакатларда коронавирус билан боғлиқ вазият яхши ёки Европа Иттифоқидагидан кўра ёмон эмаслиги билан изоҳлаган эди. Айни вақтда Еврокомиссия коронавирус тарқалишига доир маълумотлар асосида рўйхатни қайта кўриб чиқишни тавсия қилган эди.
The New York Times маълумотларига кўра, Евроиттифоқ расмийлари ҳозирда муҳокама қилаётган икки рўйхатда касалликнинг тарқалишини деярли тўхтата олган Хитой, шунингдек, Уругвай, Куба, Вьетнам каби бир қатор ривожланаётган мамлакатлар бор. Бироқ музокаралар иштирокчилари АҚШ, Бразилия ва Россияга нисбатан чекловларни ҳозирча бекор қилмоқчи эмас — бу учала мамлакат тасдиқланган касалланиш ҳолатлари сони бўйича пешқадамлик қилмоқда.
Европа Иттифоқи маъмурияти ҳар иккала рўйхатни шакллантиришда мамлакатлардаги касалланиш ҳолати ҳақидаги маълумотларга асосланган. Бунда сўнгги 14 кун давомида ҳар 100 минг аҳолига нечта касалланиш ҳолати тўғри келаётгани мўлжал қилиб олинган. Европа Иттифоқининг ўзида ушбу кўрсаткич ўртача 16 тани ташкил этмоқда. Биринчи рўйхатдан 47 та мамлакат ўрин олган бўлиб, уларда касалланиш даражаси Евроиттифоқдаги ўртача кўрсаткичдан паст.
Иккинчи рўйхатда эса 54 мамлакат бўлиб, уларда вазият Европа Иттифоқидаги ўртача кўрсаткичдан ёмонроқ, бироқ янги касалланиш ҳолатлари сони ҳар 100 минг кишига 20 нафардан ошмайди. Таққослаш учун, Бразилияда ушбу кўрсаткич ҳозирча 190 кишига, АҚШда 107 кишига, Россияда эса 80 кишига тенг.
«Танқидчиларнинг сўзларига кўра, президент Трамп, шунингдек, унинг россиялик ва бразилиялик ҳамкасблари — Владимир Путин ва Жаир Болсонару эпидемияга қарши курашда ушбу учала мамлакатни бир хилда ёмон аҳволга солиб қўйган деярли ўхшаш йўлдан борди: улар бошидан бу инқирозга эътиборсиз муносабатда бўлишди, илмий тавсияларга жуда кеч қулоқ тутишди ва оқибатда дунёнинг бошқа қисмлари, айниқса, Европа ва Осиё касаллик тарқалишини аста-секин назорат остига олишга муваффақ бўлган бир вақтда бу учала мамлакат янги касалланиш ҳолатларининг кескин ошишига тўқнаш келди», — деб ёзади нашр.
The New York Times’нинг қўшимча қилишича, АҚШга нисбатан чеклов сақлаб қолинишининг сиёсий сабаблари ҳам бўлиши мумкин — Дональд Трамп 2020 йил баҳорида Европа Иттифоқи мамлакатларига Қўшма Штатларга киришни тақиқлаган эди ва Европа мамлакатлари эпидемияни назоратга олишга эришганига қарамай, АҚШ томони ушбу тақиқни ҳали ҳам бекор қилгани йўқ.
Эслатиб ўтамиз, Шенген зонаси ва Европа Иттифоқига киришга нисбатан тақиқ 17 март куни жорий этилган ва икки марта узайтирилган эди. Бундан ташқари, иттифоқнинг ички чегаралари ҳам ёпилган эди, аммо май ойидан бошлаб Европа мамлакатлари Евроиттифоқ ичида ҳаракатланишга нисбатан чекловларни босқичма-босқич юмшатишни бошлади.
