Футбол оламида ҳаёт йўли давомида «қора саҳифалар»га эга ўйинчилар етарли даражада. «Чемпионат» нашри қамоқда ўтириб чиққан футболчилардан иборат рамзий терма жамоа тузди. Қуйида ушбу мақола эътиборингизга ҳавола қилинади.
Рене Игита
Айблов: айблов эълон қилинмаганҚамоқ муддати: 7 ой
Игита — футбол тарихидаги энг такрорланмас дарвозабонлардан бири. Колумбиялик футболчи фаолияти мобайнида барчанинг диққат-эътиборида турарди: кўп гол урар, рақиб футболчиларига нисбатан дриблинг ишлатар, унинг «чаён зарбаси» эса ҳали узоқ вақт мухлислар ёдида сақланиб қолган. Игита 1993 йилда одам ўғирлаш ишига алоқадорликда айбланади. Ўша вақтда наркабаронлар Пабло Эскобар ва Карлос Молина ўртасида кескин рақобат борарди. Ўзаро жанжалларнинг бирида Эскобар рақобатчисининг қизини ўғирлаб кетади. Паблонинг узоқ йиллик дўсти ва Колумбияда ҳурмат қозонган Игита жиноятчилар ўртасида воситачига айланади. Айнан Рене Молинанинг қизи учун талаб қилинган пулни олиб келади ва бунинг натижасида 64 минг доллар ишлаб олади. Шундан сўнг дарвозабон ҳибсга олинади.
Қамоқда Игита норозилигини билдириш мақсадида очлик эълон қилади. Эскобарнинг шахсан ўзи махфий равишда унинг олдига келиб туради. Кейинроқ футболчи ҳеч қандай айблов эълон қилмаган ҳолда қўйиб юборилади. Узоқ муҳокамалардан сўнг Рене ЖЧ—1994 мусобақасини ўтказиб юборишга мажбур бўлади. Игитанинг таъкидлашича, Колумбия ҳукумати ундан Эскобар ҳақида маълумот сўраган. Бунга рад жавобини берган афсона қамоққа жўнатилади.
«Мен етти ойдан кейин озодликка чиқдим, менга ҳатто айблов ҳам эълон қилинмади. Ўша вақтда ҳукуматнинг қизиқишлари бошқача эди ва улар мени барчасига балогардон сифатида танлашди. Мен ҳукуматни судга бердим ва бу ишда осонликча ютиб чиқдим», — деганди Игита озодликдан сўнг.
Гари Крофт
Айблов: автомобилни ҳайдовчилик гувоҳномасисиз ва маст ҳолда бошқаришҚамоқ муддати: 3 ой
Гари Крофт Англиянинг 90 йиллардаги энг истиқболли чап қанот ҳимоячиларан бири саналарди. Бироқ у бир марта қонунни бузади. 1999 йилда ҳайдовчилик гувоҳномасисиз ва маст ҳолда автомобиль бошқарувига ўтирган футболчи полиция томонидан ҳибсга олинади. Аввалига Гари гаров пули эвазига озодликка чиқади, бироқ кейинроқ унга бир неча ойлик қамоқ жазоси эълон қилинади.
Тергов жараёнида Крофт қилган ишидан пушаймонлигини айтганди: «Оилам, дўстларим ва янги жамоам «Ипсвич»дан узр сўраган бўлардим. Бу ҳаракатларимдан уятдаман».
Гари 2000 йилнинг январида озодликка чиқади ва яна уч ҳафта мобайнида оёғидаги электрон тасма (браслет) билан юришга мажбур бўлади. «Ипсвич» футболчи билан шартномани бекор қилмайди ва Гарининг ўзига келиб олишига имкон беради. Футболчи оёғидаги тасма билан ўйнашга мажбур бўлади ва бу профессионал футбол тарихидаги илк шундай ҳолат ҳисобланади. Крофт жамоасининг бир нечта кечки ўйинларини ўтказиб юборади, сабаби ҳимоячи 19:00 дан 07:00 га қадар уйини тарк этиши мумкин эмасди.
«Гари — ақлли йигит. У тақдирнинг синовидан муваффақиятли ўта олди. Сафимизга қайтганидан кейинги формасидан мамнун бўлгандим», — деганди «Ипсвич» бош мураббийи.
Тони Адамс
Айблов: маст ҳолда автомобиль бошқаришҚамоқ муддати: 57 кун
«Арсенал»нинг афсонавий ҳимоячиси ҳам спиртли ичимликларни хуш кўрадиганлар тоифасига кирарди. 1990 йилда Адамс навбатдаги базмдан сўнг маст ҳолатда автомобиль бошқарувига ўтиради ва телефон будкасига бориб урилади. Суд футболчига тўрт ойлик қамоқ жазоси тайинлайди. Қамоқда Адамс тренажёр залидан чиқмайди ва тезроқ озод бўлишни хоҳлайди. Англия терма жамоаси сардори ўзини намунали тутгани учун 57 кундан сўнг озод қилинади.
Футболчи эркинликка чиққанидан сўнг шундай деганди: «Қамоқ менга ҳеч нарса ўргатмади. Бу худди меҳмонхонада яшашга ўхшади».
Ҳатто шу каби воқеа ҳам футболчини ичкиликдан қайтара олмади. Адамснинг кунлик нормаси 20 пинт (11,3 литр) пиво бўлгани ва уйқу олдидан бир нечта идиш винони тугатишини футболчининг ўзи тан олганди. Тони ҳатто ўйинлар олдидан ҳам ичарди, собиқ жамоадошлари ҳимоячидан эрталаблари спирт ҳиди келиб туришини таъкидлаган. 1996 йилда Адамс алкаш эканини оммага маълум қилди. Ўшандан кейин ўйинчи ўзига келиб олди ва аноним «алкоголиклар» учрашувларига қатнади. 2000 йилда Адамс спиртли ичимлик, гиёҳванд модда ва қиморга ружу қўйган спортчилар учун реабилитация шифохонасини очди.
Питер Суон
Айблов: тотализатор ўйнашҚамоқ муддати: 4 ой
Суон «Шеффилд Уэнсдей» тарихидаги энг буюк футболчилардан бири эди. Бироқ футбол жамоатчилиги уни бошқа тарафлама эслаб қолган.
1960 йиллар бошида футболчи Жимми Голд ўзининг наздида пул топишнинг «ажойиб» йўлини топади. Голд футболчиларга ўз мағлубиятига пул тикишни ва шу орқали ойлик даромадни оширишни таклиф қилади. Тажриба қуёнчаси вазифасини унинг бир неча йиллик таниши, «Шеффилд Уэнсдей» футболчиси Дэвид Лэйн ўтаб беради. Лэйн жамоадошларига осон пул топишни таклиф қилади, уларнинг қаторида Питер Суон ҳам бор эди. 1962 йилда «Шеффилд»нинг уч нафар футболчиси ва Голд жамоанинг мағлубиятига пул тикади. «Ипсвич» ғалаба қозонади ва футболчилар мўмайгина пулга эга бўлади.
Бир неча йил ўтиб Суон бу ишини тан олганди: «Ҳаммаси режа бўйича кетмаганида нима қилишим мумкинлигини тасаввур қила олмайман. Балки ўз дарвозамни ишғол қилардим ёки рақибга пенальти ишлаб берардим».
Вақт ўтиб Голднинг футболчи ҳамтовоқлари кўпайди, Жиммининг ўзи эса тезда бойиб кетди ва ҳашаматли ҳаёт кечира бошлади. 1963 йилда Sunday People газетаси Голд томонидан ишлаб чиқилган турли тизимларни фош қилди. 1964 йилда эса Голд улкан миқдордаги пул эвазига (7 240 фунт) газетага барча ҳақиқатни айтишга рози бўлди. Суҳбат жараёни ёзиб олинади ва кейинчалик судда далил сифатида ишлатилади. 1965 йилда суд бўлиб ўтади, унга кўра, Голд тўрт йилга озодликдан маҳрум қилинади, футболчилар эса умрбод дисквалификацияга учрайди ва қўшимчасига тўрт ойлик қамоқ жазоси тайинланади.
Қамоқдан кейин Суон автомобиль савдоси билан шуғулланади, Шеффилд ва Честерфилдда иккита тамаддихонани сотиб олади. Питер футболсиз зерикиб қолади, баъзида ҳаваскорлар ўртасидаги мусобақалар ва хайрия ўйинларида қатнашарди. 1972 йилда футболчининг адвокатлари дисквалификацияни бекор қилишга муваффақ бўлади. Суон катта футболга қайтади ва яна тўрт йил ўйнаб, 1976 йилда фаолиятини якунлайди.
Питер Стори
Айблов: сохта тангалар тайёрлаш, фоҳишахона очиш, автомобиль ўғирлаш, контрабанда маҳсулот олиб киришга уринишҚамоқ муддати: 2 йил-у 1 ой ва 1,5 йил синов муддати
«Арсенал» афсонаси Питер Стори 70 йилларнинг энг қўпол ўйинчиларидан бири ҳисобланган. Хоккейда бундан ўйинчиларни «тафгай» деб аташади, бироқ Стори бундан ташқари футбол ўйнашни ҳам биларди. Жамоа Питерни қадрларди, бош мураббий эса ўйинолди кўрсатмаларида унга одатий гапларни айтарди: «Питер, сен нима қилишни биласан». Ҳа, бу ишда у қирол эди. 1967 йилда ҳимоячи кескин тўқнашувда «Манчестер Сити» ҳужумчиси Майк Саммербининг оёғини синдиради.
Сторининг ўзи ҳам синдиришга ўйнашини тан олганди: «Рақиб сафида қандайдир «тилла бола» бўлса, бу мен учун айни муддао эди. Бу мишқини иложи борича тезроқ бирёқлик қилишни ўзимнинг муқаддас вазифам деб билардим».
Фаолиятини тугатгандан кейин, Питер реал ҳаётда ҳам шу йўсинда давом этди. Собиқ футболчи мунтазам спиртли ичимлик ичарди. Вақт ўтиб пуллар ҳам тугаб борди, айнан шу сабаб Стори жиноят оламига аралашишга мажбур бўлди. Хусусан, Питер сохта тангалар учун қолип ясарди.
Тез орада уни ҳибсга олишади, бироқ собиқ футболчи гаров эвазига озод қилинади. Стори иложи борича тезроқ пул ишлаш ва Испанияга қочиб кетишни хоҳларди. Шу сабаб машина олиб сотишга мўлжалланган фирмага сармоя тикди, шунингдек, массаж салони ниқоби остида фоҳишахона ташкил қилди.
1979 йилда фоҳишахона фош этилади ва Стори ҳибсга олинади: унга 700 фунт миқдорида жарима солинади ва шартли 6 ойлик қамоқ жазоси тайинланади. Бир йил ўтиб Питер қалбаки тангалар сабаб яна қўлга тушади ва уч йилга озодликдан маҳрум қилинади. 1982 йилда уни муддатидан аввал қўйиб юборишади ва Стори ўша йилнинг ўзида автомобиль ўғирлагани учун шартли бир йил қамоқ жазосига ҳукм қиланади. Шундан кейин 1990 йилгача собиқ футболчи жимиб кетади ва ўша йили 20 дона порнографик видеотасмани Буюк Британияга олиб кирмоқчи бўлганида қўлга тушади. Питер яна бир бор панжара ортига равона бўлади, бироқ бу сафар бир ойга.
2004 йилда Стори франциялик аёлга уйланади ва фаранглар юртига кўчиб келади. Бироз ўтиб эса футболдаги ва жиноят оламидаги ҳаётидан ҳикоя қилувчи автобиографик китоб ёзади.
Ян Мёльбю
Айблов: маст ҳолда автомобиль бошқаришҚамоқ муддати: 45 кун
Мёльбю «Ливерпуль»нинг 80 йиллардаги асосий футболчиларидан бири эди. Даниялик футболчи «қизиллар» сафида 200 дан ортиқ ўйинда иштирок этган. Бироқ Ян бир қатор қонунбузарликлар ҳам содир этганди. 1988 йилда жароҳатини тиклаш жараёнида футболчи спиртли ичимликлар ва маишатга берилади.
Футболчи бунга қуйидагича тариф берганди: «Менда бўш вақт бор эди. Пайшанба ёки жума кечасида литрлаб пиво ичишим мумкин эди, гарчи авваллари бунга йўл қўймаган бўлсам-да.
Кунларнинг бирида Мёльбю дўстлари билан тунги клубга боради. Бироз ичади ва машина бошқарувига ўтиради. Полициячилар дарҳол маст футболчини тўхтатишга уринади, бироқ Ян BMW М3 автомобилида яширинишга уринади. Мёльбю қўлга тушади ва суд уни уч ойга озодликдан маҳрум қилади. Мёльбю қамоқда 45 кун ўтиради ва намунали хулқи учун озод этилади. Футболчи бу кунларни қуйидагича эслайди: «Бу олти ҳафта ҳаётимдаги энг ёмон кунлар бўлганди».
Шундан кейин «Ливерпуль» раҳбарияти футболчини жамоада сақлаб қолишни истамайди, бироқ бош мураббий Кенни Далгиш футболчининг ёнини олиб чиқади ва Мёльбюни жамоада қолдиришга эришади. Бироқ Ян сўнгги йилларни ёрқин ўтказа олмайди, жароҳатлар билан узоқ вақт курашган футболчи 1996 йилда клубни тарк этади.
Жои Бартон
Айблов: муштлашувҚамоқ муддати: 77 кун ва 4 ой шартли
Бартон ўзининг феъл-атвори билан «жаноб машмаша» номига лойиқ. Унинг қилғиликлари ҳақида бутун бошли китоб ёзиш мумкин, бироқ бу сафар фақат қамоққа сабаб бўлган ҳодиса ҳақида гаплашамиз.
2007 йилнинг декабрида Бартон аввалига машинасида пиёдани туртиб юборади, кейин эса уни дўппослашга тушади. Бундан ташқари уларни ажратмоқчи бўлган яна бир пиёдага мушт туширади. Футболчи ҳибсга олинади, бироқ кейинроқ уни уй қамоғига юборишади. Бартонга жамоа машғулотларида қатнашишга рухсат берилади, «Ньюкасл» хўжайини Майк Эшли эса унга вертолёт ҳам ажратиб беради. Бироқ охир оқибат Жои олти ойлик қамоқ жазосига ҳукм қиланади. Юқоридаги футболчилар билан кузатилгани каби, Бартон ҳам муддатидан аввал озодликка чиқади. У қамоқда 77 кун ўтиради.
Панжара ортида ўтирар экан Жои собиқ жамоадошига ҳужум қилганини тан олади ва тўрт ойлик синов муддати олади. Бу ҳодиса Бартоннинг собиқ жамоаси «Манчестер Сити»да рўй берганди. Жанжалкаш футболчи жамоа машғулотида шериги Усмон Дабони шу даражада калтаклайдики, уни тўғри шифохонага олиб кетишади.
2017 йилда Жои тотализатор билан боғлиқ ишларга аралашиб қолгани сабаб 18 ойга футбол билан боғлиқ фаолиятдан четлатилади. Гарчи дисквалификация муддатини 13 ойга қисқартиришга муваффақ бўлган бўлса-да, Жои футболчилик фаолиятини якунлашга қарор қилади ва мураббий сифатида ишлашга эътибор қаратади. Ҳозирда мутахассис «Флитвуд Таун» клубини бошқармоқда.
Роналдиньо
Айблов: мамлакат ҳудудига сохта ҳужжатлар билан киришҚамоқ: 33 кун (давом этмоқда)
Жорий йилнинг март ойида акаси билан Парагвайга келган собиқ футболчи соҳта паспорт билан мамлакатга кирганликда гумон қилиниб ҳибсга олинади. Бир неча кунни қамоқда ўтказган ака-укалар Парагвайдаги муҳташам меҳмонхоналарнинг бирида уй қамоғига олинади. Ҳозирда Роналдиньо ўша ерда суд қарорини кутмоқда.
Мавзуга доир: Роналдиньо: Ҳибсда сақланишимни эшитиш катта зарба бўлди, бундай ҳолатга тушаман деб ўйламагандим
Адам Жонсон
Айблов: вояга етмаган қизга тажовуз қилишҚамоқ муддати: 3 йил
Англия терма жамоаси ва «Сандерленд» клуби собиқ ўйинчиси Адам Жонсон вояга етмаган қиз билан жинсий алоқа қилганликда айбдор деб топилади ва олти йилга озодликдан маҳрум қилинади.
Ёш мухлис ижтимоий тармоқ орқали Жонсондан имзо туширилган футболка сўрайди. Кейинчалик улар учрашади ва илиқ суҳбат қуради. Мунтазам учрашувлардан кейин футболчи қамоққа тушишига сабаб бўлган иш содир бўлади.
Бироқ футболчи айбини тан олмайди, суд жараёни узоқ давом этади. 2016 йилнинг 24 мартида Адамга олти йиллик қамоқ жазоси тайинланади. Шундан кейин ҳомиладор аёли уни ташлаб кетади, «Сандерленд» ва Adidas ҳам футболчи билан шартномаларни бекор қилади.
Қамоқда футболчини бир неча бор калтаклашади, ҳатто Жонсонни бошқа колонияга олишга мажбур бўлишади. Адам тезроқ озодликка чиқишни хоҳлайди, бироқ ҳеч бир адвокат унинг ишини олишни истамайди. Тез орада Жонсон тақдирга тан беради ва ҳафтасига 11 цент маош эвазига ишлашга розилик беради.
2019 йилнинг мартида Жонсон намунали хулқи учун муддатидан аввал озодликка чиқади. Адамга қизи билан ёлғиз учрашиши тақиқлаб қўйилган, унга электрон тасма ўрнатилган ва футболчи мунтазам полиция билан алоқада бўлиб туриши керак эди. Жонсон футболга қайтишни хоҳлади, бу борада унинг буюк режалари бор эди. Бироқ мазкур камбэкка ҳозирда ҳеч ким ишонмаса керак.
Диего Марадона
Айблов: гиёҳванд модда сақлаш, одамга қарата ўқ узишҚамоқ муддати: Бир неча куни панжара ортида, 2 йил-у 10 ой шартли
Марадона футбол тарихидаги энг буюк ўйинчилардан бири ҳисобланади. Унинг Аргентина терма жамоаси ва «Наполи»нинг ютуқларига қўшган ҳиссаси беқиёқ. Кўпчилик уни ҳали ҳам Лионель Мессидан устун қўяди.
Бироқ, ҳатто буюклар ҳам қонунни бузиб туради. 1991 йилда Марадона гиёҳванд модда сақлаганликда айбланиб, ҳибсга олинади, бироқ орадан бир неча кун ўтиб гаров эвазига озод қилинади. 1994 йилда Диего пневматик милтиқ орқали тўрт нафар журналистни яралайди. Бунинг учун унга икки йил-у ўн ойлик синов муддати белгиланади. 2000 йиллар бошларида Марадонани Неапол шаҳрида ҳибсга олишади. Гап шундаки, Диего «Наполи»да ўйнаб юрган вақтлари 40 миллион евро миқдоридаги солиқни тўламаган. Аргентиналик афсона бундан ҳам чиқиб кетишга муваффақ бўлади. Машмашалар уни бутун умр тақиб қилади, бироқ у ҳар сафар обрў-эътибори туфайли ҳаққоний жазолардан қутулиб қолади.
Иан Райт
Айблов: жарима ва солиқларни тўламасликҚамоқ муддати: 14 кун
«Арсенал» афсонаси машҳурликка эришмасидан аввал жарима ва солиқлардан қарздорлиги туфайли икки ҳафта қамоқда ўтириб чиқади. Райт озодликка чиққанидан сўнг профессионал футбол билан шуғулланишни хоҳламайди. Дастлаб у ўзининг илк хотини билан танишади ва унинг ўғлини оталиққа олади. Айтганча, бу йигитчани яхши танийсиз — Шон Райт-Филлипс. Ҳа, ҳаммасини тўғри тушундингиз, Иан Райт 80 йилларда Райт-Филлипсни фарзанд қилиб олади.
Райт оиласини боқиш учун шакар фабрикасида ишлайди, дам олиш кунлари эса ҳаваскор клубда тўп тепади. Кунларнинг бирида Ианни «Кристал Пэлас»га кўрикка чақиришади. Қолгани — узун ҳикоя. 22 ёшида профессионал футболга кириб келган Иан «Кристал Пэлас» ва «Арсенал»да ажойиб йилларни ўтказди.
Ҳозирда Райт 56 ёшда. Собиқ футболчи телевидениеда эксперт бўлиб ишлайди.
Нодирхон Хамидхонов таржимаси
Бошқа мақолалар:
Рамосдан Азаргача. Жозе Моуриньо билан муроса қилолмаган футболчилар ҳақида
Ди Мариядан Мюллергача. 2019/20-йилги футбол мавсумининг соядаги етакчилари ҳақида
Бруну Фернандеш — жаҳон футболининг навбатдаги юлдузи. Нега?
Роналду ва Месси даври тугамоқда. Яқин 10 йилликнинг бош юлдузи ким бўлади?
Янада кўпроқ футбол ва спорт янгиликларидан бохабар бўлишни истасангиз, «Дарё»нинг Telegram’даги расмий спорт канали — @Daryo_Sport24’га обуна бўлинг!
Изоҳ (0)