Савдо-саноат палатаси Давлат солиқ қўмитаси ва Марказий банки бошқарувининг янги қўшма қарори лойиҳасида тадбиркорлик фаолиятига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган ҳолатларни аниқланди. Бу ҳақда палата матбуот хизмати хабар берди.
Аввалроқ Давлат солиқ қўмитаси ва Марказий банки бошқарувининг «Ўзбекистон Республикаси Марказий банки ва тижорат банклари томонидан банк ҳисобварақларига оид ахборотларни Давлат солиқ қўмитасига электрон узатиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида»ги қўшма қарори лойиҳаси Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталига жойлаштирилиб, кенг жамоатчилик эътиборини тортгани ҳақида хабар берилганди.
Савдо-саноат палатаси томонидан 2018 йил 9 июлда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси тўғрисида»ги 483-сонли қонунининг (янги таҳрири) 22-моддасига асосан тадбиркорлик фаолиятига таъсирини баҳолаш мақсадида норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси бўйича жамоатчилик экспертизаси ўтказилган. Савдо саноат палатаси ушбу ҳужжатни кўриб чиқди ва унга бир қатор тавсияларни берди.
Лойиҳада Солиқ кодексининг 134-моддасида кўра, банклар томонидан солиқ органларига банк мижозларига оид маълумотлар, шу жумладан, уларнинг ҳисобварақлари бўйича амалга оширилган операциялар ҳақидаги ахборотларни тақдим этиш тартиби белгиланган. Лекин таклиф этилаётган тартиб «Банк сири тўғрисида»ги Ўзбекистон қонуни талаблари ва Солиқ кодексининг 134-моддаси талабларига мос келмайди.Масалан, «Банк сири тўғрисида»ги қонунининг 11-моддасига кўра, «Банк сирини ташкил этувчи маълумотлар давлат солиқ хизмати органларига банк мижозига (вакилига) солиқ солиш масалаларига тааллуқли ҳолларда қонун ҳужжатларига мувофиқ тақдим этилади», деб белгиланган. Демак, қонунда банк сирига оид маълумотларни тақдим этишнинг аниқ мақсади белгиланган. Шу боис, низомда мазкур талабга қатъиян риоя этган ҳолда, фақатгина солиқ солиш масалаларига тааллуқли ҳолларда маълумотларни сўраб олиш мумкин.
Шу билан бирга, Солиқ кодексининг 134-моддаси 3-қисмида банк мижозига нисбатан ахборот фақат ёзма сўровнома асосида тақдим этиши белгиланган.
Лойиҳада эса мазкур талаб эътиборга олинмаган, чунки тадбиркорлик субъектларига оид тегишли маълумотларни доимий равишда ва сўровномасиз бериб борилиши назарда тутилмоқда. Сўровнома асосида маълумотларни олиш, биринчи навбатда, зарурият мавжудлигини назарда тутади, иккинчидан, банклар томонидан бирор-бир сўровномасиз, яъни заруриятсиз, барча маълумотларни тақдим этишга оид ноқонуний қоидани инкор этади.
Шунингдек, мазкур низом лойиҳасини ишлаб чиқишда илғор хорижий давлатлар иқтисодиёти ривожланган Европа давлатлари, шунингдек, Жанубий Кореа, Хитой, АҚШ ва бошқа давлатларнинг тажрибаси ўрганилмаган, Палата томонидан такрор-такрор сўралгандан сўнг, айрим давлатлар (Россия, Қозоғистон ва Беларусь) тажрибаси тақдим этилган.
Мазкур давлатлар тажрибасида ҳам (Қозоғистон) банк сири ҳисобланадиган тадбиркорлик субъектлари ҳақидаги тегишли маълумотларни доимий равишда бериб борилиши назарда тутилмаган бўлиб, фақатгина солиқ органларинг сўровига асосан маълум бир маълумотни тақдим этилиши белгиланган.
Баён этилганларни эътиборга олиб, низом лойиҳасини Солиқ кодексининг 134-моддасига ва «Банк сири тўғрисида»ги қонун талабларига ҳамда иқтисодиёти ривожланган илғор давлатларнинг тажрибасини чуқур ўрганган ҳолда қайта кўриб чиқиш тавсия этилади. Мазкур талабларга қатъиян риоя этилиши чет эл инвесторларнинг ва маҳаллий тадбиркорларнинг Ўзбекистон банкларига ишончини мустаҳкамлаш ва нуфузини оширишга хизмат қилишини эътиборга олиш зарур.
Лойиҳа 1-иловасининг 3-банди 4-хатбошисида: «Бир ой давомида жисмоний шахсларнинг барча банк карталарига келиб тушгун пул маблағлари айланмаси 30 миллионсўмдан (шу жумладан, чет эл валютаси миллий валюта эквивалентида бўлган тақдирда) ва трансакциялар сони 10 тадан ошган Р2Р операциялари тўғрисидаги ахборотларни ҳар ой якуни бўйича кейинги ойнинг учинчи иш кунидан кечиктирмаган ҳолда миллий ва чет эл валютасида 6 ва 6а-иловаларга мувофиқ», деб кўрсатилган. Бироқ мазкур талаб Солиқ кодексида кўрсатилмаган, яъни бу қоида ҳуқуқий асосга эга эмас. Шу боис, 1-илованинг 3-банди 4-хатбошисини лойиҳадан чиқариб ташлаш лозим.
Савдо-саноат палатаси
Изоҳ (0)