Қадимги Мисрда мумиёланган коҳин мурдаси гапиртирилди (видео)

Бундан уч минг йил аввал қадимги Мисрда мумиёланган руҳонийдан ғалати овоз чиқди. Бу ҳақда The Guardian хабар берган.

Фиръавн Рамзес XI даврида яшаган коҳин Несьямун овозини Лондон ва Йорк университетларининг олимлари ўрганган. Улар аввалига мумиё компьютер томографиясидан ўтказилди. Тадқиқотчилар ушбу йўл билан Несямуннинг боши ва бўйнининг сканер тасвирларига эга бўлди, шундан кейин унинг овоз йўли 3D-модели яратилган.

Кейинчалик ушбу модел 3D-принтер ёрдамида чиқарилган. Модель мумиёланган жасаддаги тилга зиён етгани туфайли идеал кўринишда чиқмаган. Тахминларга кўра, бунга ҳашарот чақиши оқибатидаги аллергик реакция сабаб бўлган. Уч минг йиллик топилманинг кўриниши ва овозини тиклаш учун чала қолган қисмни компьютернинг ўзи моделлаштириб йиғди. Лекин шунга қарамай, коҳиннинг овози қандай бўлганини эшитишга муваффақ бўлинди.

Чоп этилган овоз йўлига оғиз модели ва динамик ўрнатилди. Шу тариқа Несьямунни гапиртиришга эришилди. Унинг қисқа нутқида инглизча «bad» («ёмон») ва «bed» («кроват») сўзларига яқин тувошлар жамланмаси янгради.

Несьямун — гапиртирилган биринчи мумиёланган мурда эмас. 2016 йилда тадқиқотчилар Альп тоғларида беш минг йил аввал яшаган «музлаган одам»ни ҳам гапиртирган. Ўшанда овозни эшиттиришнинг бу галги нисбатан аниқроқ методикасидан фойдаланилган.