• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12965.34
    • RUB161.34
    • EUR14525.07
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Ҳиндуларнинг бошқа тилларга таржима қилинмайдиган сўзлари

    Фақат метислар учун ваҳимали бўлган ёмғир, бегонанинг сочидан бит териш, мувозанатсиз турмуш. Шимолий ва Жанубий Америка ҳиндуларининг Колумбгача бўлган замонларга оид шу ва шунга ўхшаш таржимаси йўқ сўзлари ҳақида «ПостНаука» мақоласи.

    Фото: «ПостНаука»

    Фото: «ПостНаука»

    Xibipíío

    Пирахан тили;

    Ареал: Бразилия шимоли-ғарби;

    Маъноси: Пайдо бўлиш ёки йўқолиш, чегарадан чиқиш, йўқ бўлиб кетиш ёки туғилиш.

    Амазон ўрмонларида яшовчи кичик қабиланинг тилида айнан битта сўз ўчмаган шамни ҳам, дарёнинг бурилиш жойида кўздан ғойиб бўлган каноэ қайиғини ҳам, дарахтлар устидан учиб ўтган самолётни ҳам, шунингдек, уларнинг тилини биладиган ягона бегона шахс — лингвист Дэн Эрветтнинг радиодан янграётган товушини ҳам ифодалайди. Пираханлар учун тушунчалар чегарасидан нарида ҳеч қандай борлиқ мавжуд эмас.

    Mistimanchachi

    Жанубий кечуа тили;

    Ареал: Перу жануби, Боливия, Аргентина шимоли-ғарби;

    Маъноси: Енгли ёмғир. Сўзма-сўз айтганда, «метисларни ваҳимага солувчи ёмғир».

    Аввалдан метислар деб оқ танлилар билан аралаш никоҳдан туғилган болалар назарда тутилган бўлса-да, умумийроқ маънода бу сўз билан ҳар қандай бегона, ўзга юртдан келган одам ҳамда шаҳарликлар айтилади. Иборанинг маъноси шундаки, ҳақиқий (қони тоза) ҳинду бундай ёмғирда ҳам даладаги ишни ташлаб кетмайди ва ҳеч нарса бўлмагандек ишлашда давом этаверади.

    Yuputka

    Улва тили;

    Ареал: Никарагуанинг Кариб денгизи соҳиллари;

    Маъноси: Тунда чангалзорга борганда терининг жимирлаб кетиши.

    Potlatch

    Чинук жаргони;

    Ареал: Канада ва АҚШнинг Тинч океани қирғоқлари;

    Маъноси: Ритуал совға-саломлар алмашиниш ҳамда моддий бойликларни намойишкорона йўқ қилиш маросимлари билан кечадиган байрам.

    Бундай байрамлар қабила ва уруғлар ўртасидаги иқтисодий алоқаларнинг асосий тури ҳамда уруғларнинг рамзий иэрархиясини маъқуллаш усули бўлган: энг катта ҳокимият бошқалардан кўра кўпроқ мулкларни совға қилган ва йўқ қилган сардорда бўлади.

    Lekil kuxlejal

    Цельталь тили;

    Ареал: Мексиканинг Чиапас штати тоғлари;

    Маъноси: Муносиб яшаб ўтилган, мувозанатли ҳаёт.

    Майаларнинг авлоди бўлган цельталь қабиласи ҳиндулари учун бу сўз асосий ҳаётий тушунчадир. У шахс билан, табиат, борлиқ ҳамда жамиятнинг уйғунликда, тотувликда яшашини кераклигини назарда тутади. Цельталларнинг анъанавий турмуш тарзи жамоанинг барча аъзолари учун нафақат бу ёруғ оламда, балки нариги дунёда ҳам lekil kuxlejal’га эришишга хизмат қиладиган ўзаро аҳилликда яшаш асосига қурилган.

    Koyaanisqatsi

    Хопи тили;

    Ареал: АҚШнинг Аризона штати шимоли-шарқи;

    Маъноси: Мувозанатдан чиқиб кетган турмуш тарзи.

    Сuitlacochin

    Науатль тили;

    Ареал: Марказий Мексика;

    Маъноси: Муносиб яшаб ўтилган, мувозанатли ҳаёт.

    Ёмғирлар мавсуми пайтида маккажўхори сўтасини зарарлайдиган замбруғ тури. Айнан таржимаси «ифлос жойда ухламоқ».

    Ацтеклар замонасидан буён замбруғ билан зарарланган маккажўхори сўтаси «Мексика трюфели» номли тансиқ таом ҳисобланади.

    Mamihlapinatapai

    Яган тили;

    Ареал: Оловли Ер ороли, Чили;

    Маъноси: Суҳбатлашаётган икки кишининг энди нима қилишни билмасдан, бир-бирига қараб индамай қотиб туриши

    Mamihlapinatapai — «иккаласи ҳам айтишни хоҳлаётган гапни биринчи бўлиб суҳбатдош бошлашини кутиб, бир-бирига жим кўз тикиб туриш ҳолати» деб таржима қилинадиган  сўз бўлиб, Гиннеснинг рекордлар китобига кўра, жаҳондаги энг қийин таржима қилинадиган ва маъно кўлами энг катта сўз ҳисобланади.

    Dona

    Яган тили;

    Ареал: Оловли Ер ороли, Чили;

    Маъноси: Бировнинг бошидан бит териш ва уни тишда эзғилаб ўлдириш.

    Ondinnonk

    Гурон тили;

    Ареал: Буюк кўллар ҳудуди, АҚШ ва Канада;

    Маъноси: Руҳнинг тушда аён бўладиган махфий режалари.

    Миссионер-иезуитларнинг XVII асрга оид қайдларига кўра, ёмон туш таъбирида кутиладиган кўнгилсизликларнинг олдини олиш билан боғлиқ ритуал ирим-сиримлар гуронларнинг диний қарашларининг моҳиятини ташкил қилган.

    Aipak

    Инюпик тили;

    Ареал: Аляска, АҚШ;

    Маъноси: Сўзма-сўз таржимаси «менинг бошқам». Маъноси гапираётган одамнинг эри ёки хотини тимсоли бўлиб турган шахс.

    Эскимослар орасида насронийлик дини ёйилгунига қадар бўлган пайтларда уларда қатъий қоидалар билан назорат қилинадиган хотинларни вақтинча алмашиниб туриш анъанаси бўлган. Бунинг мақсади қариндошлик алоқаларини мустаҳкамлаш эди. Бегона ҳудудга келиб қолган овчи маҳаллий одамлар ичида ўзининг ота-онаси билан шундай алоқаларга эга бўлган оилага мансуб ўгай укаси (katuk) ёки синглисидан (katagiik) ёрдам олиш мумкин бўлган.

    Qarrtsiluni

    Инюпик тили;

    Ареал: Аляска, АҚШ;

    Маъноси: Қоронғуда бирга ўтириш.

    Quauhxicalli

    Эски науатль тили;

    Ареал: Марказий Мексика;

    Маъноси: Қурбонлик маросимлари вақтида одамнинг юраги ва қони қўйиладиган махсус яполоқ тош лаган. Айнан таржимаси «бургут идиши».

    Бу тош лаган баъзан ҳақиқатан ҳам бургут шаклида йўнилган, баъзан эса унга ягуар шакли берилган. Ацтеклар мифологиясига кўра, бу икки жонивор ва қурбонлик қилинаётган одам юраги тимсоли бўлмиш Қуёш ўзаро чамбарчас боғлиқ деб ҳисобланган. Ацтеклар борлиқдаги ҳамма нарса маъбудларнинг машаққати эвазига бунёд бўлган деб ўйлаган. Қурбонлик маросимлари, шу жумладан, одамларни қурбонликка келтириш орқали улар гўёки маъбудларга бу борлиқни машаққат билан бунёд қилганликлари учун эҳтиром кўрсатишган. Шунингдек, мазкур қурбонлик — борлиқни бундан кейин ҳам мавжуд бўлиши учун хизмат қилади деб ишонишган. Улар гўёки шу тариқа борлиқни барпо қилишни давом эттиришда маъбудлар ишини такрорлаяпмиз деб ўйлашган.

    11.08.2019, 08:57   Изоҳ (0)   65055
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Тошкентда Мирзо Улуғбек номидаги мактаб-интернатга улкан телескоп ўрнатилди (фото)

    07.08.2019, 16:35

    Олимлар чучук сувда яшовчи дунёда энг кекса — 112 ёшли балиқни тутди(фото)

    07.08.2019, 14:43

    Ўзбекистонлик ёш олимлар Беларусда суперкомпьютер имкониятларини ўрганмоқда

    02.08.2019, 19:54

    Инсоният 2019 йил учун Ер ресурслари захирасини тугатди

    30.07.2019, 08:58

    Японияда одам ҳужайларида ҳайвон эмбрионини етиштиришга рухсат берилди

    30.07.2019, 08:56

    NASA зилзилалар сони кўпайганини Ой Ердан узоқлашаётгани билан изоҳлади

    29.07.2019, 14:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Silk Avia катталарсиз саёҳат қилаётган болаларга ҳамроҳлик қилиш хизматини таклиф этади 


    Жаҳон банки Ўзбекистонда электр таъминотини яхшилаш учун 100 млн доллар ажратди


    Ўзбекистонда токен чиқариш бўйича пилот лойиҳани амалга ошириш режалаштирилган


    “Trastbank”дан кичик бизнес эгалари учун 500 млн сўмгача кредит!


    Бизнесни ривожлантириш банки Лондонда келишувларга эришди


    Нега айнан бугун фарзандингизга сармоя киритиш муҳим аҳамиятга эга? 


    “A.M. Best Company” халқаро рейтинг агентлиги “Ўзбекинвест” компанияси рейтингларини “Барқарор” прогноз билан “B”/“BB” даражасида тасдиқлади


    Uzbekistan Airways Исломободга парвозларни йўлга қўймоқда


    Central Asian University таълим ва тиббиёт янги экотизимига 350 миллион долларлик сармоя киритмоқда


    Тошкент минерал суви: Искандар Зулқарнайндан ҳозирги кунгача


    “Отанг бозор, онанг бозор”, қурилиш дўкони очмоқчи бўлсанг, Ташкент INDEX’га бор


    M-Clinic’да УЗД бўйича етакчи мутахассислар иштирокида биринчи телемедицина маслаҳати ўтказилди 


    Hyundai Uzbekistan сизни Before Service тадбирига таклиф этади


    BI Group Тошкент БИ Ботаника Саройи турар-жой мажмуасини белгиланган муддатдан олдин фойдаланишга топширди ва сифат ҳамда муддатга содиқлигини тасдиқлади


    TENET: Содиқ Азимов кўчасидаги Stellar Residence премиум резиденсиялари галереяси

     

    Тавсия этамиз

    “Ёвузлик империяси заминимизга ҳеч қачон қайтмаслиги учун” — жамоатчилик ўроқ-болғали қизил байроқ ва қора-оловранг лентани тақиқлашни сўрамоқда

    13 май, 22:22

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30

    Си ва Путин тандеми: Россия ва Хитойнинг “чегарасиз дўстлиги” Марказий Осиёдаги мувозанатга қандай таъсир қилади?

    12 май, 19:00

    “АҚШ ёрдам бермаганида, ғалабага эриша олмасдик” — Иккинчи жаҳон урушида СССР ютуғини таъминлаган яширин ҳақиқатлар

    10 май, 15:00
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Наманганда 1 суткада болалар автомобиль ҳайдашига оид 45 та ҳолат аниқланди

    Ўзбекистон | 18 май, 18:51

    Россия Украинага рекорд миқдорда дрон учирди 

    Дунё | 18 май, 18:23

    IFFHS: Барча даврларнинг энг зўр 10 нафар футболчиси номи маълум бўлди (топ-10)

    Спорт | 18 май, 18:10

    Жефф Безоснинг қаллиғи Парижда дабдабали қиз базмини ўтказди

    Лайфстайл | 18 май, 17:55

    Хитой компанияси Сурхондарёда автомобиль заводи қуришни таклиф қилди

    Ўзбекистон | 18 май, 17:25
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.