Энди Ўзбекистонда қатъий стандартлар асосида дори воситалари ишлаб чиқарилади

Ўзбекистон Фанлар Академияси ҳузуридаги Ўсимликлар кимёси институтида «GMP талаблари бўйича дори воситалари субстанцияларини ишлаб чиқариш технологияларини синаш илмий-технологик марказ» ташкил этилди. Бу ҳақда «Дарё» мухбири хабар бермоқда.

«Янги иш бошлаган марказ аввалги эскича иш жараёнидан тубдан фарқ қилади. Аввламбор, дори воситасини ишлаб чиқариш тайёр маҳсулотга ходим-персоналлардан ва ҳаводан тушиши мумкин бўлган турли ёт моддалар ва микроорганизмлардан ҳимояланган. Ишлатиладиган оддий сув ҳам GMP талаблари бўйича замонавий фильтрлар орқали тозаланади», — дейди Ўсимлик моддалари кимёси институти етакчи илмий ходими, техника фанлари доктори Равшанжон Ҳалилов.

МДҲ давлатлари орасида ягона деб эътироф этилаётган марказ 25 хил субстанция ва шунча қуриқ экстракатлар ишлаб чиқариш имкониятига эга. Шунингдек, марказ фармацевтик корхоналар ходимларининг малака ошириш ҳамда GMP шароитларида ишлай оладиган кадрларни тайёрлаш вазифасини ҳам бажаради.

Институтнинг илмий ходими Бахтиёр Абдураҳмоновнинг таъкидлашича, GMP талаблари асосида ишлаб чиқариш йўлга қўйилмас экан, дори воситалари ёки биологик қўшимчаларни жаҳон бозорига олиб чиқиш даргумон. Масалан, юртимизда фаолият юритувчи йирик фармацевтик фирмалардан бири институт томонидан олинган ситизин моддаси асосида янги дори воситасини жорий этган. Аммо мазкур дори воситасини экспорт қилиш учун ишлаб чиқарувчида GMP талаблари асосидаги илмий марказ йўқлиги тўсқинлик қилаётган эди. Россияга экспорт қилинадиган субстанцияларда ҳам шу ҳолат. Эндиликда марказ бу каби муаммоларга ечим бўлади.

Марказнинг тўлиқ ишга тушиши ишлаб чиқариш қувватини 5 баробарга, экспорт ҳажмини эса 5 миллион АҚШ долларга ошириш имконини беради.

Маълумот учун, жаҳонда фармацевтика соҳаси учун GMP талаблари қабул қилинган бўлиб, у ўз ичига бир қатор йўналишларни қамраб олади: биринчидан, ишни тўғри ташкиллаштириш; иккинчидан, технологик жараёнда иштирок этаётган ишчи ходимларни-персоналларни маълум йўриқномадан ўтганлиги ва ҳар бир ҳолатга жавоб берадиган ҳолда йўналтириш; учинчидан, дори воситаларини ишлаб чиқаришда рухсат берилган жиҳозларни ўрнатиш; тўртинчидан, ишлаб чиқариш жараёнини тоза ҳудудда амалга оширишдан иборат.