Тадқиқотчилар сичқонларнинг ампутация қилинган бармоқларининг ўсишини стимулловчи икки хил оқсилни аниқлади. Бу кашфиёт бизни куни келиб қўл ва оёқларини йўқотган инсонларда уларни тиклаш сари яна бир янги қадам ҳисобланади.
Бундан аввалроқ олимлар суяк тўқимасини ўстирган бўлса, эндиликда суяклар ва бўғимни ҳам ўстирилди. Суяклар ва бўғимлар йўқотилган тана қисмларини тиклашда бирдек муҳим аҳамиятга эга. Авваллари суяк регенерацияси учун BMP2 оқсили ишлатилган бўлса, янги усулда унга бошқа BMP9 оқсили ҳам қўшилди. Ушбу оқсиларни бармоқлари ампутация қилинган сичқонларда биргаликда қўлланилганда 60 фоиздан ортиқ кесилган суяклар уч кун ичида тоғай тоқимаси билан қопланди. Оқсилларсиз бу суяклар одатдагидек битиб кетарди.
Тоғай — суякларнинг калит қисми, у кесилган қисмларнинг регенерацияси прогресси ҳақида маълумот беради. Ҳаттоки йўқотилган қисмларини табиий йўл билан қайта ўстира оладиган ҳайвонларда ҳам бўғимлар қайта тикланмайди.
"Текширувларимизда оқсилларнинг регенерацияланмайдиган ампутацион жароҳатларда ҳам қўллаш мумкинлиги исботланди", - дейилади мақолада.
Тадқиқот натижаларига кўра, қайта тикланиш жараёни аввал BMP2 оқсили, бир ҳафтадан сўнг эса BMP9 оқсили қўшилганда энг юқори эффективликка эга бўлган. Бу бўғимнинг тикланишига ва унинг суяклар билан боғланишига олиб келган.
Олимлар ҳали бутун қўл ва оёқларни қайта тиклашдан анча йироқ. Бунинг учун тадқиқотлар давом эттирилиши керак. Текширув натижалари шуни кўрсатмоқдаки, сут эмизувчилар тана қисмларини қайта тиклашга қодир.
«Улар бундай қобилиятга эга, шунчаки буни қилишмайди, — дейди Мунеока. — Биз бу учун уларга нима ҳалақит бераётганлигини тушиниб олишимиз керак».
Ҳужайраларни ўзгартириш учун яна кўплаб илмий изланишлар ўтказиш зарур. Бу келажакда остеохондроз каби дегенератив касалликларга янги даво турларни тадқиқ қилишда кўмакчи бўлиши мумкин. Шунда тоғай тўқимаси кўчириб ўтказилмасдан, табиий йўл билан тикланишига замин яратилади.
Изоҳ (0)