Бир неча йил илгари биомуҳандислар ДНКда маълумотларни сақлаш усулини ишлаб чиққан эди. Бу ҳақда National Geographic хабар берди. Код иккита йўналиш ахборот шифрлаш билан бир-бирига ўхшаш бир қанча бўлакларга бўлинган бўлиб, махсус яратилган кодлаш схемаси тўрт нуклеотидларнинг такрорланиши олдини олишга имкон берди.
ДНК ўн минглаб йиллар давомида ўз сифатларини сақлаб қоладиган материалдир. Янги усул юқори ўлчамдаги 100 миллион соатдан ортиқ видеони ДНК билан бир пробиркага жойлаштириш имконини беради. Ихтиронинг камчилиги жуда узоқ расшифровка саналади.
Бу кашфиёт нафақат олимларни, балки биохакерларни ҳам қизиқтириб қўйди. Улардан бири — Франциянинг Гренобль шаҳридан бўлган 16 ёшли Адриен Локателли бўлиб, у ушбу тажрибани ўзида ўтказди. Биохакерликнинг ғояларидан бири бу геномларнинг таҳлили ва модификацияси бўлиб, ўсмир бунинг имкони бор ёки йўқлигини текшириб кўришга қарор қилди. Бундан ташқари, у «илм-фан ва дин ўртасидаги тинчлик рамзи»ни яратмоқчи эди.
Асл тўпламни тадқиқ қилиш доирасида муаллифлар Шекспирнинг сўнгги сонетлари, овозли файл ва фотосурат матнини шифрлаган. Шу нуклеотид кетма-кетлик принципига асосланиб, Локателли Ибтидо китоби ва Қуръоннинг 13-бобидаги баъзи шахсларнинг исмларини кодлади. Лабораторияда макромолекуларларни синтезлаб, ҳар бир оёғига биттадан матн юборди.
Унинг сўзларига кўра, тажрибани амалга ошириш қийин кечмаган: зарур компонентларни у биотехнология компанияларидан почта орқали буюртма қилган, илмий билимларни эса ўзи олган — у олти ёшидаёқ биокимёга қизиқиб, шу вақтдан бери уни доимий ўрганмоқда. Унга ҳатто инглиз тилини яхши билмаслиги ҳам ҳалал бермаган, у онлайн таржимон ёрдамидан фойдаланади. Бироқ, ДНКни кодлаш ва натижаларни форматлаш жараёнида у ўзининг инглиз тили билими даражасини сезиларли даражада оширди.
Аммо дунё ҳали бундай тажрибаларга тайёр эмас: унинг мақоласини бирорта ҳам нуфузли илмий нашр қабул қилмади, кейин эса у мақолани таҳририят кенгаши исталган материалларни чоп этишга рухсат берувчи веб-сайтга жойлаштирди. Ўз навбатида, бу ҳаракатни нафақат иккала дин вакиллари, балки илм-фан одамлари ҳам қоралади. Янгиликларни изоҳлар экан, йирик тиббиёт ширкати раҳбари биохакерларни «аҳмоқлар» деб атади ва тўхтатишга чақирди.
Шунга қарамай Адриен «матнни сақлаётган биринчи жонзот» бўлганидан фахрланади. Бу ҳеч қандай фойда келтирмаса ҳам, жуда рамзий аҳамиятга эга. Бунинг устига ҳеч қандай қўрқинчли оқибат юз бермаган. Оёқдаги ДНК киритилган жой чивин чаққандай қизариб турганди, аммо ҳозир аҳволи яхши.
Изоҳ (0)