«Чинор остидаги дуэль», «Суюнчи», «Келинлар қўзғолони», «Чимилдиқ» сингари асл ўзбекона ҳаёт тарзи, ўлмас анъана ва қадриятлар акс этган фильмлар режиссёри, Ўзбекистон Республикаси санъат арбоби Мелис Абзалов агар ҳаёт бўлганида 18 ноябрь куни муборак 80 ёшни қаршиларди. «Дарё» мухбири Миролим Исажонов икки йил аввал октябрь ойининг 25-санасида Швециянинг Стокгольм шаҳрида юрак хуружидан вафот этган машҳур кинорежиссёрнинг таваллуд кунида улар билан бирга ҳамнафас бўлиб, ижод қилиш бахтига эришган санъат соҳаси вакилларининг айримларини суҳбатга чорлади.
«Қайта туғилишимга сабабчи бўлган»
Клара Жалилова, Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган артист:
— Очиғини айтсам, «Мафтунингман»даги Юлдуз ролимдан кейин ҳеч бир режиссёр мени киноларига таклиф қилмаган. Балки улар «Клара кино тарихида биргина ижроси билан ўз имзосини қўйиб бўлди», деган фикрда рол беришмагандир. Аммо «Келинлар қўзғолони» фильми орқали қайта туғилганман. Агар ёзувчи Саид Аҳмад ва Мелис ака мени ушбу картинада иштирок этишимни истамай, чақиртиришмаганида, балки ҳозир актрисалик қобилиятимни вақтида оз бўлса ҳам юзага чиқаролмаганлигимдан афсусланиб ўтирармидим?! Башорат ролига муносиб кўришиб, съёмка майдончасига келишимни таъкидлаб, қўнғироқ қилишганида мен Фарғонада эдим. Эртасига айтилган жойга дарров етиб борганман. Ҳеч қандай синовларсиз ролга тасдиқланганман. Мелис акани ҳар гал кўрганимда ўз миннатдорчилигимни билдириб, «Умр бўйи қўшиқчи бўлиб ўтиб кетаманмикин, дея ўйланиб юрардим. Сиз сабаб актриса сифатида ҳам танилдим ва бу қиррамни кашф этдингиз», дейишдан сира эринмасдим. Улар меҳнаткаш, соф қалб эгаси эди. Кимнидир ғийбат қилганини кўрган эмасман. Актёрнинг ўз фикрини эшитарди, қадрларди. Илоҳим, қабри доимо ёруғ нурларга тўлсин, жойлари жаннатда бўлсин!«Чин маънода устозим эди»
Ноила Тошкентбоева, Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган артист:
— Мелис аканинг биринчи рафиқаси Дилбар билан курсдош бўлганлигим боис институтнинг 2-босқичида ўқиб юрган кезларимдан танирдим. Уйларига тез-тез бориб турардим, сингилларини ҳам яқиндан билардим. Зиёли, руслашган оилада улғайган бўлса-да, аммо ўзбекона урф-одатларни икир-чикиригача пухта билишлари мени ҳамиша ҳайрон қолдирарди.
Улар билан ҳамкорлигимиз режиссёр ассисенти сифатида ижод қилиб юрган пайтларидан бошланган. Ўзи мустақил равишда кино олишга киришган даврида ҳам эпизодик ролларга чақиришни сира эсидан чиқармасди. Ўйлаб қарасам, «Чинор остидаги дуэль» фильмидан ташқари барча картиналарида каттами-кичикми роллар ўйнаган эканман ва ҳеч қачон «проба» топширмаганман. Мелис ака туфайли томошабинлар қалбига кириб бордим. Сабаби «Суюнчи» ва «Келинлар қўзғолони»дан сўнг халқимизга янада танилдим ва ҳалигача томошабинлар эътирофию эътиборидаман. Назаримда, актёр учун бундан ортиқ бахт бўлмаса керак.
Мелис ака мен учун чин маънодаги устоз эди. Актёрга асосий мақсадини тушунтирарди-да, айрим режиссёрлар сингари «ундай қил, бундай қилма», дея кўрсатма бермасди ва имкон қадар эркинлик беришга интиларди. Ижодий жамоа аъзоларининг бирортасини ҳам шахсиятига тегиб, ортидан ёмонлаб, обрўсини тўкмасди, суратга олиш жараёнида айниб-алжимасди ва бундай одат уларга ёт эди. Ўз асарлари орқали ўзбек киноси тарихида ўчмас из қолдирган буюк режиссёр билан ҳамкорликда ижод қилганлигимдан ҳамиша ўзимни бахтиёр ҳис қиламан!«Палов қилишни қойиллатарди»
Баҳодир Одилов, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими, шогирди:
— Мелис ака тўғрисида фақат илиқ сўзлар айтиш мумкин. Зулфиқор Мусоқов, Жаҳонгир Қосимов ва менинг илк ижодий маҳсулимизнинг дунёга келишида уларнинг беқиёс ҳиссаси бор. Учаламиз институтни битирган йилларда Мелис ака «Ватан» киностудиясига асос солиб, бадиий раҳбарлик қиларди. Рихсивой ака Муҳаммаджонов иккаласи кино соҳасига эндигина кириб келаётган бўлажак режиссёрларга кўмаклашиб, юксак ишонч билдирганликларини ҳалигача унутмаймиз. Умрининг охиригача устоз-шогирд сифатида ижод қилдик, маслаҳатларига қулоқ тутиб, кам бўлмадик. Содда ва самимийлиги бизда доим катта таассурот қолдирарди. Қўли ширин ошпазлигига кўп гувоҳ бўлганмиз. Айниқса, палов қилишни қойиллатарди. Ўзига яқин олган ижодкор дўстлари ва шогирдларини бир жойга жамлаб, ўзаро гурунгларга чорлаши, ташкилотчилиги ҳам ижодий фаолиятимизнинг ўсишида муҳим аҳамият касб этган. Вафотидан аввал ҳам бутун фикр-у хаёли фильм яратишда, янги режаларда бўлди, умрбод кино муҳаббати билан яшади. Устозимизни илоҳим охирати обод бўлсин!
Изоҳ (0)