Айрим фуқаролар томонидан рангли металл парчалари ва чиқиндиларини, таркибида рангли металлар бўлган тайёр маҳсулотларни республикадан ноқонуний равишда олиб чиқиб кетиш ҳолатлари олдини олиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Рангли ва қора металлар парчалари, чиқиндилари билан ишлаш тартибини такомиллаштириш тартибини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2018 йил 6 июндаги 425-сон қарор қабул қилинди. Мазкур ҳужжатга кўра жисмоний шахслар ҳам рангли металл чиқиндилари ва парчаларини эркин нархларда сотиб, қонуний даромад олиш имконига эга бўлди.
Қарорга мувофиқ Ўзбекистон ҳудудида рангли металл парчалари ва чиқиндиларини тайёрлаш билан фақат «Ўзиккиламчиранглиметалл» АЖ шуғулланиши белгиланди. Мазкур қарорнинг мазмун-моҳияти билан батафсил танишиш мақсадида «Ўзиккиламчиранглиметалл» АЖ Тайёрлов бошқармаси бошлиғи ўринбосари Мирмақсуд Мирпўлатов билан интервью уюштирилди.
– Айтингчи, қарорни қабул қилишдан асосий кўзланган мақсад нима?
–Мазкур Қарор рангли металлар парчалари, чиқиндилари билан ишлаш тартибини такомиллаштириш, республика иқтисодиёти соҳаларининг хўжалик фаолияти жараёнида ва аҳолининг ҳаёт фаолияти давомида ҳосил бўлувчи металлар парчалари, чиқиндиларининг иккиламчи ресурсларидан кейинчалик юқори қўшимча қиймат билан маҳсулот ишлаб чиқариш учун чуқур қайта ишлаш жараёнига жалб қилиш йўли билан улардан оқилона фойдаланишни таъминлаш мақсад қилинган.
Қарорга мувофиқ 2019 йил 1 январдан бошлаб ташкилотларнинг тугатилиши, реконструкция ва модернизация қилиниши тартиботларини ўтказиш давомида ҳисобдан чиқариладиган таркибида рангли металлар бўлган табиий ва маънавий эскирган асбоб-ускуналар «Ўзиккиламчиранглиметалл» АЖга эркин нархда топширилиши керак.
– Бугун жисмоний шахсларга бу борада қанчалик қулайлик яратилган?
– Бугун Республикамизнинг барча ҳудудларида «Ўзиккиламчиранглиметалл» АЖнинг қабул пунктлари ташкил этилган бўлиб, унга фуқаролар мурожаат қилишлари мумкин бўлади. Қабул қилинган металл парчалари учун тўлов пул маблағлари билан бозор асосида аниқланадиган эркин нархлар бўйича, юридик шахслар учун – нақдсиз шаклда, жисмоний шахслар учун – нақд шаклда, шунингдек қонун ҳужжатларига мувофиқ тўловнинг бошқа усулларида амалга оширилади.
Қарорга кўра, жисмоний шахслардан қабул қилишга рухсат этилган маиший мақсаддаги рангли металл парчалари рўйхатига 84 турдаги маҳсулот киритилган.
– Айтайлик, кўчада кетаётган одам йўлдан темир йўл изини топиб олди, уни ҳам топшириши мумкинми, умуман олганда топширилиши тақиқланган металлар рўйхати ҳам мавжудми?
– Рангли ва қора металлар парчалари, чиқиндилари билан ишлаш тартиби тўғрисидаги Низомга кўра жисмоний шахслардан рангли ва қора металларнинг электр техникаси, саноат, ҳарбий аҳамиятга эга бўлган парча ва чиқиндиларини шунингдек темирйўл, ҳаракатдаги таркиблар ва авиация транспорти қисмларини сотиб олиш тақиқланади.
– Тақиқланган металларни топширишга уринган шахсларга нисбатан қандай жазо қўлланилади?
– ЎзРнинг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги Кодексининг 219-1-моддасига асосан Қимматбаҳо металлар сирасига кирмайдиган рангли металларни, уларнинг парча ва резги-чиқитларини тайёрлаш, олиш, улардан фойдаланиш ҳамда уларни ўтказиш қоидаларини бузиш — рангли металларни, уларнинг парча ва резги-чиқитларини мусодара қилиб, фуқароларга энг кам иш ҳақининг ўн бараваридан ўн беш бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
Ушбу ҳолат маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, — ЎзРнинг Жиноий Кодекси 185-1 моддасига асосан жиноий жавобгарликка тортишга сабаб бўлади ва энг кам ойлик иш ҳақининг юз бараваридан бир юз эллик бараваригача миқдорда жарима ёки беш йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёҳуд уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади. Ўша қилмишлар:
а) такроран ёки хавфли рецидивист томонидан;
б) кўп миқдорда;
в) бир гуруҳ шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб содир этилган бўлса, —
энг кам ойлик иш ҳақининг бир юз эллик бараваридан уч юз бараваригача миқдорда жарима ёки уч юз соатдан уч юз олтмиш соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.
Ўша қилмишлар:
а) жуда кўп миқдорда;
б) уюшган гуруҳ томонидан ёки унинг манфаатларини кўзлаб содир этилган бўлса, —
энг кам ойлик иш ҳақининг уч юз бараваридан олти юз бараваригача миқдорда жарима ёки уч юз олтмиш соатдан тўрт юз саксон соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки бир йилдан уч йилгача озодликни чеклаш ёхуд уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
– Айтайлик, фуқаро томонидан тақиқланган металл олиб келинди ва унинг топиб олинганлиги айтилди, бу ҳолда бирор рағбат кўзда тутилганми?
– Аввало юқорида номлари келитирлган сотиб олишга тақиқланган металлар ҳеч қачон қаровсиз кўчада ётмайди. Шундай бўлсада, тақиқланган металл топиб олинганлиги важ қилиб кўрсатилиб олиб келинган тақдирда, мазкур металл топиб келинганлиги бўйича ҳуқуқ-тартибот органлари томонидан тергов-суриштирув ишлари олиб борилади. Агар мазкур металл ростан ҳам топилганлиги исботланса у шахсга нисбатан ҳеч қандай жазо ҳам рағбат ҳам берилмайди. Агар металл ўғирланган деб топилса ундай шахсларга нисбатан тегишли жазо қўлланилади.
— Барча шахслар металлолом топшириш ҳуқуқига эгами?
– Қарорга кўра, 16 ёшга тўлмаган шахслардан металл парчаларини қабул қилишга йўл қўйилмайди. 14 ёшдан 16 ёшгача бўлган шахслардан метал парчаларини қабул қилишга қонуний вакилларининг уларнинг паспортига оид маълумотлар ва яшаш манзиллари кўрсатилган ёзма розилиги мавжуд бўлгандагина йўл қўйилади.
Бугун рангли металл чиқиндиларини топшириш бўйича Ягона ишонч телефони +99871 207-00-30 йўлга қўйилган бўлиб у орқали фуқаролар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олиши мумкин.
Изоҳ (0)